Roy Ayers – Coffy

Inleiding

In 1973 verscheen de film Coffy. De soundtrack was het zoveelste album in korte tijd waarop fantastische (zwarte) filmmuziek werd uitgebracht. Een ode aan Roy Ayers’ meesterwerk.

Roy Ayers

Roy Ayers (skiddle.com)

Roy Ayers

Omdat het album dat vandaag centraal staat van de hand van Roy Ayers is, een korte introductie tot de man achter de muziek (met dank aan wikipedia).

Roy Ayers, geboren op 10 september 1940, is een (Amerikaanse) funk, soul en jazz componist en begenadigd vibrafoon speler. Hij begon zijn carrière als post-bop jazz artiest. In het begin van de jaren (19)70 kwam hij onder contract te staan bij Polydor en was één van de eerste artiesten die jazz-funk ging spelen. Hij is een belangrijke schakel gebleken in dat genre.

Hij is ook van groot belang geweest voor de acid jazz (een mix tussen jazz, hip-hop en funk). Voor velen is hij de The Godfather of Neo Soul, de muziekstroming die eind jaren (19)90, begin 21e eeuw belangrijk was. Het bracht artiesten als Slum Village, J Dilla, The Roots, Common, Erykah Badu en D’Angelo voort.

Exploitation film

In de jaren (19)70 kwam het fenomeen exploitation film opzetten. Het bestond al langer, maar het hoogtepunt werd bereikt in dat decennium. Exploitation films zijn films waarmee geprobeerd wordt geld te verdienen aan het uitmelken (exploit) van huidige trends, niche genres of lugubere inhoud. Over het algemeen zijn het “B” films van mindere kwaliteit. Vaak spelen sex en (extreem) expliciet geweld een rol in dergelijke films.

Het aantal subgenres is groot: monster films, carsploitation, nudisten films, Ozploitation (Australische horror), sexploitation (softcore porno), spaghetti westerns en Nazisploitation

Een aantal exploitation films groeiden uit tot belangrijke films en verkregen een cult status. Zoals Easy Rider, Scanners, Videodrome, Cannonball, Herbie Goes To Monte Carlo, Faster, Pussycat! Kill! Kill!, Emmanuelle en Ilsa, She Wolf Of The SS.

Tegenwoordig worden films gemaakt als hommage aan het verloren gegane genre. Regisseurs als Quentin Tarantino maken films in het genre, vaak met acteurs uit de originele exploitation films.

Blaxploitation films (wikipedia.org/apoplife.nl)

Blaxploitation films

Blaxpolitation

Een subgenre van exploitation film zijn de zogenaamde blaxploitation films. Blaxploitation is een etnische variant van een exploitation film, dat opkwam rond 1970 en tot ongeveer 1976 veel films opleverde. De films bevatten zwarte karakters en buurten, waarvan de hoofdrollen als als helden werden geportretteerd. Voor het eerst waren zwarten het onderwerp van film (en televisie), in plaats van als bijrol of slachtoffer.

De films kregen veel kritiek, omdat veel van de types wel erg stereotiep waren, maar het genre speelde een belangrijke (positieve) rol in de manier waarop zwarten en zwarte buurten werden afgeschilderd en beleefd. Blaxploitation films werden gemaakt voor een zwart publiek, voornamelijk woonachtig in de steden. Maar Hollywood had al snel door dat er geld mee kon worden verdiend, toen de films ook aansloegen buiten de doelgroep.

Soundtracks

De soundtracks van blaxploitation films bevatten vaak muziek. Een aantal van die soundtracks zijn uitgegroeid tot klassieke albums, ook los gezien van de films waaraan ze in eerste instantie gekoppeld waren:

  • Funk klassieker Shaft, Isaac Hayes (1972)
  • Soul klassieker Super Fly, Curtis Mayfield (1972)
  • Reggae klassieker The Harder They Come, Jimmy Cliff (1972)
  • Soul klassieker Trouble Man, Marvin Gaye (1972)
  • Jazz klassieker Coffy, Roy Ayers (1973)

Coffy

Roy Ayers - Coffy (amazon.com)

Roy Ayers – Coffy

Coffy is een blaxploitation film uit 1972. Pam Grier speelt de hoofdrol. Coffy is een verpleegster, die op zoek is naar wraak voor de dood van haar zus (die door drugs om het leven is gekomen) en het eeuwigdurende geweld in haar stad. Ze gaat de strijd aan met de maffia, de gemeente en iedereen die haar in de weg staat. Om te kunnen moorden neemt ze in haar vrije tijd de rol van aantrekkelijk prostituut aan.

De soundtrack voor de film is van de hand van Roy Ayers. Juist door de muzikale achtergrond van Roy Ayers en zijn vibrafoon spel, wijkt het album nogal af van hetgeen gebruikelijk is binnen het blaxploitation soundtrack genre. Het bevat echter ook echte diepe funk en prachtige soul, maar de jazzy feel kleurt het album en maakt de muziek rijk, beeldend en inventief. Een absolute aanrader!

Nummers

Alle nummers geschreven door Roy Ayers, tenzij anders aangegeven.

  • Coffy Is The Color *
  • Priscilla’s Theme
  • King George *
  • Aragon
  • Coffy Sauna
  • King’s Last Ride
  • Coffy Baby **
  • Brawling Broads
  • Escape
  • Shining Symbol *
  • Exotic Dance
  • Making Love
  • Vittroni’s Theme – King Is Dead
  • End Of Sugarman ***
Geschreven door
*   Tekst: Carl Clay
**   Tekst: Roselle Weaver
***   Roy Ayers en Harry Whitaker

Jackie Brown

Jackie Brown - Quentin Tarantino film (wikipedia.org)

Jackie Brown – Quentin Tarantino film

Coffy is een favoriet van Quentin Tarantino. In 1997 vroeg hij of Pam Grier wilde spelen in zijn film, Jackie Brown, een hommage aan blaxploitation in het algemeen, en aan Coffy in het bijzonder.

Ter afsluiting

Het genre blaxploitation vierde zijn hoogtijdagen in de jaren (19)70, maar kwam nog wel eens terug. Het bekendste (en best verkochte) voorbeeld daarvan is Purple Rain, één van de meesterwerken van Prince. Ook hierbij geldt dat de soundtrack een klasseiek album is.

En, net als het genre morsdood lijkt, kwam begin dit jaar de film Black Panther uit. Wellicht niet puur blaxploitation, omdat Black Panther is gebaseerd op een Marvel personage, maar toch. Opvallend is ook dat de soundtrack erg goed is. Kendrick Lamar speelt een grote rol in de soundtrack.

Wat vind jij van Coffy? Laat het weten!

 

Complimenten/opmerkingen? Graag!