Alweer een Public Enemy hip-hop klassieker, Fear Of A Black Planet

Public Enemy

Elvis was a hero to most but he never meant shit to me you see
Straight up racist that sucker was simple and plain
Motherfuck him and John Wayne
Cause I’m Black and I’m proud, I’m ready and hyped plus I’m amped
Most of my heroes don’t appear on no stamps

Fight The Power

Introductie

Eind jaren (19)80 was Public Enemy de belangrijkste rapgroep ter wereld. In 1988 had de groep zijn eerste meesterwerk, It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back uitgebracht, gevolgd door de invloedrijke single Fight The Power in de zomer van 1989. Te midden van beschuldigingen van antisemitisme en homofobie verscheen meesterwerk nummer 2 op 10 april 1990: Fear Of A Black Planet.

Op weg naar Fear Of A Black Planet

Logo Public Enemy

Na de uitgave van It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back stond Public Enemy in de schijnwerpers. Het album geldt nog steeds als een klassieker in de hip-hop en was een groot succes. Het album was belangrijk in de acceptatie van hip-hop als artistieke kunstvorm en was het definitieve bewijs dat rap en hip-hop veel meer was dan een tijdelijke rage.

De boodschap viel niet overal even goed, met name blank Amerika was gepikeerd. Omgekeerd racisme werd het genoemd, waarbij de affiliatie met Nation of Islam leider Louis Farrakhan met argusogen werd bekeken. Toen Public Enemy lid Professor Griff begin 1989 zwaar antisemitische opmerkingen maakte tijdens een interview met The Washington Times, dook de pers er bovenop en werd de groep van alle kanten aangevallen en beschuldigd van racisme, homofobie en seksisme. De weifelende reactie van Chuck D op de controverse deed de zaak ook geen goed. Professor Griff werd ontslagen, weer aangenomen, Public Enemy werd opgeheven en weer niet. In ieder geval staat Professor Griff nog steeds als lid benoemd op het volgende album.

Public Enemy – Fight The Power – Video

Do The Right Thing

In 1989 werd de Spike Lee film Do The Right Thing uitgebracht. Zoals ook al gememoreerd in het verhaal over It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back speelde Public Enemy (’s muziek) een grote rol. Het nummer Fight The Power komt in de hele film terug, al dan niet instrumentaal. Toen de single in juli 1989 werd uitgebracht bleek het een ware revelatie. Het werd een groot succes en is nog steeds het nummer waar de groep bekend om is. Het bracht Public Enemy ook weer in iets rustiger vaarwater in de pers.

Public Enemy – Fear Of A Black Planet – Columbia aankondiging – pagina 1

Public Enemy – Fear Of A Black Planet – Columbia aankondiging – pagina 2

Public Enemy – Fear Of A Black Planet – Columbia aankondiging – pagina 3

Public Enemy – Fear Of A Black Planet – Columbia aankondiging – pagina 4

Klik op een pagina om deze te vergoten.

Reclamecampagne

Toch werd ook groot ingezet vanuit de platenmaatschappij. Er werd veel tijd en aandacht besteed aan reclame, interviews en informatieverstrekking. Het succes van It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back moest op zijn minst geëvenaard kunnen worden. Alles zag er naar uit dat Fear Of A Black Planet een mega succes zou kunnen worden.

Fear Of A Black Planet

Public Enemy – Fear Of A Black Planet

Fear Of A Black Planet is het derde studio album van Public Enemy en werd uitgebracht op 10 april 1990 door Def Jam Recordings en Columbia Records.

Zoals verwacht komt de controverse van 1989 in meerdere nummers voorbij. Het album werd nog gemaakt in de tijd dat het ‘copyright’ op samples nog niet gold. Net als op It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back resulteerde dat ook nu in zeer creatief gebruik van samples. Het productie team The Bomb Squad stond al bekend om hun innoverende en originele gebruik van samples, maar op Fear Of A Black Planet bereikten ze nieuwe hoogten. De agressie van It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back heeft plaats gemaakt voor muzikale juweeltjes en een zwaar op funk leunend album.

Opnamen

Fear Of A Black Planet werd opgenomen van juni tot en met oktober 1989 in Greene St. Recording in New York City, The Music Palace in West Hempstead en Spectrum City Studios in Hempstead. Ook dit album was weer een productie van The Bomb Squad, het team dat zou uitgroeien tot mijn favoriete hip-hop productieteam. Qua geluid en algehele sound was het idee om verder te gaan dan op It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back.

We wanted to create a new sound out of the assemblage of sounds that made us have our own identity. Especially in our first five years, we knew that we were making records that will stand the test of time. When we made It Takes a Nation of Millions to Hold Us Back we were shooting to make What’s Going On by Marvin Gaye and when we made Fear of a Black Planet I was shooting for Sgt. Pepper’s.

Chuck D
© 2011, Creative License: The Law and Culture of Digital Sampling door Kembrew McLeod en Peter DiCola

AKAI S900 sampler

Doordat ieder lid van The Bomb Squad een andere invalshoek kende, droeg iedereen wat anders bij. Er werden honderden, duizenden albums beluisterd, die als bron werden gebruikt voor het nieuwe Public Enemy album. Net als op It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back werd de SP-1200 sampler van E-mu Systems gebruikt, nu aangevuld met de Akai S900 sampler en een Macintosh computer.

In een interview met Keyboard magazine in 1990 stelde Shocklee:

We approach every record like it was a painting. Sometimes, on the sound sheet, we have to have a separate sheet just to list the samples for each track. We used about 150, maybe 200 samples on Fear of a Black Planet.

E-mu Systems SP 1200 sampler

De werkwijze van Public Enemy was innovatief en spannend. De geluidsmuur die ontstond door het samplen was zo uniek dat met name Fear Of A Black Planet geldt als een uniek op zichzelf staand kunstwerk en album, dat nooit meer is geëvenaard.

Ondanks het feit dat de opnamen voor het album in oktober 1989 al klaar waren (het album stond oorspronkelijk gepland voor uitgave in diezelfde maand) duurde het nog bijna een half jaar totdat het album werd uitgebracht. De externe spanning die de groep opriep werd ook intern gevoeld (en tot op zekere hoogte uitgevochten). Professor Griff was boos op iedereen, Flavor Flav was een vrije geest die niet te beteugelen was. The Bomb Squad wilde op eigen voet verder, maar zag zich gedwarsboomd door de bespottelijke quotes van Professor Griff en de trage/onduidelijke reactie van Chuck D. Ook binnen The Bomb Squad zelf was het hommeles. Geen leuke tijd dus.

Inhoud

Als inspiratie voor de inhoud van het album gold een 15 pagina tellend pamflet van de hand van Dr. Frances Cress Welsing met de titel The Cress Theory of Color – Confrontation and Racism (White Supremacy). Een controversiële tekst, die met promo kopieën van het album naar recensenten werd verzonden.

In maart 1990 werd een interview met Chuck D gepubliceerd, waarin hij inging op de gedachte achter het album en het centrale thema.

The whole concept is that there is no such thing as black and white. The world is full of different complexions. The difference between black and white is set up by people who want to remain in power. This black and white thing is a belief structure, not a physical reality. There is nobody on this planet who is 100 percent black or 100 percent white. This is not news to black people – black people know they’re mixed. The only reason that Public Enemy promote Afrocentricity and Back to Black is that we live under a structure that promotes whites. At the moment, we got to hold onto our blackness out of self-defense. The bottom line is that white comes from black – the Asiatic Black man – and Africa isn’t the third world but the first world, the cradle of civilization.

SPIN magazine, maart 1990

Veel van de nummers gaan over racisme en maken gebruik van geluidsfragmenten die daar (in)direct mee te maken hebben.

Het nummer Incident At 66.6 FM bevat opnamen van een radio interview met Chuck D voor een concert. Opmerkingen als “And when I see somebody who’s wearing one of their shirts I think that they’re scum too”, “Why do you even pay homage to these people by putting these monkeys on?” en “Go back to Africa?” gaven wel aan dat de band dubbele gevoelens oproept. Aan de andere kant net zoveel steunbetuigingen.

911 Is A Joke was in eerste instantie een titel die Chuck D aan Flavor Flav gaf met de opdracht er iets mee te doen. Het duurde even (bijna een jaar), maar Flavor kwam terug met een tekst. Samen met een van de meest funky stukken muziek die Public Enemy ooit had opgenomen werd 911 Is A Joke een groot succes én hit.

Welcome To The Terrordome werd geschreven in de periode dat Chuck D te maken had met interne en externe druk (onder andere naar aanleiding van de Professor Griff situatie): “I got so much trouble on my mind, I refuse to lose. Here’s your ticket, here the drummer get wicked.”. Volgens Chuck D kondigde het nummer de komst van de jaren (19)90 aan. Het komt er nu op aan.

Public Enemy – Fear Of A Black Planet – Poster

Andere onderwerpen zoals AIDS (Meet The G That Killed Me, interraciale relaties (Pollywannacracka), de behandeling van zwarten door de politie, regering (Anti-Nigger Machine), misbruik van religie (War At 33⅓) en het uitroepen van de vernieuwde p-funk: “The P-E-F-U-N and the K will stay” (Reggie Jax).

De bittere aanklacht tegen Hollywood, de gevestigde filmindustrie en de wijze waarop zwarten al decennialang werden afgebeeld in (mainstream) films, Burn Hollywood Burn, ontstond eigenlijk bij toeval. Big Daddy Kane, die al langer wilde samenwerken met Public Enemy, en Ice Cube, die graag wilde dat The Bomb Squad zijn debuutalbum zou produceren, waren in de studio. Er was alleen een titel. Binnen een mum van tijd ontstond het nummer op een organische manier.

Chuck D vindt zelf dat Who Stole The Soul? een van de belangrijkste nummers is die Public Enemy ooit opnam. Het gaat over de strijd tussen arm en rijk, zwart en wit en (uiteindelijk) samenleving en individu.

Maar ook de eigen gemeenschap wordt niet ontzien: in Revolutionary Generation wordt de hoop uitgesproken dat de volgende generatie wel in staat is respect te tonen aan de vrouw en gezamenlijk een toekomst op te bouwen.

Public Enemy – Fear Of A Black Planet – The singles

Singles

Er zijn maar liefst vijf singles van het album getrokken:

• Fight The Power
  (uitgebracht op 4 juli 1989)
• Welcome To The Terrordome
  (uitgebracht in januari 1990)
• 911 Is A Joke
  (uitgebracht in april 1990)
• Brothers Gonna Work It Out
  (uitgebracht in juni 1990)
• Can’t Do Nuttin’ For Ya Man
  (uitgebracht in oktober 1990)

Nummers

Alle muziek en teksten geschreven door Carl Ridenhour aka Chuck D, Eric Sadler en Keith Shocklee, tenzij anders aangegeven.

Public Enemy – Burn Hollywood Burn – Tekst – Krantenartikel

• Contract On The World Love Jam
• Brothers Gonna Work It Out
• 911 Is A Joke (William Drayton aka Flavor Flav, Eric Sadler, Keith Shocklee)
• Incident At 66.6 FM
• Welcome To The Terrordome
• Meet The G That Killed Me
• Pollywanacraka
• Anti-Nigger Machine
• Burn Hollywood Burn (feat. Ice Cube & Big Daddy Kane) (O’Shea Jackson aka Ice Cube, Antonio Hardy aka Big Daddy Kane, Carl Ridenhour aka Chuck D, Eric Sadler, Keith Shocklee)
• Power To The People
• Who Stole The Soul?
• Fear Of A Black Planet
• Revolutionary Generation
• Can’t Do Nuttin’ For Ya Man
• Reggie Jax
• Leave This Off Your Fuckin’ Charts (Norman Rogers)
• B Side Wins Again
• War At 33⅓
• Final Count Of The Collision Between Us And The Damned
• Fight The Power

Personeel

Public Enemy – Fear Of A Black Planet – Poster

• Agent Attitude – performer
• Big Daddy Kane – rapper
• The Bomb Squad – producer
• Brother James I – performer
• Brother Mike – performer
• Chuck D – producer, rapper
• Flavor Flav – rapper
• Ice Cube – rapper
• James Bomb – performer
• Branford Marsalis – saxofoon
• Professor Griff – rapper
• Terminator X – scratching
• Wizard K-Jee – scratching

Controverse

Het eerste wapenfeit na de zomerhit van 1989, Fight The Power, was de single Welcome To The Terrordome. En weer waren de rapen gaar. De zinsnede “Crucifixion ain’t no fiction / So-called chosen frozen / Apology made to whoever pleases / Still they got me like Jesus” werd door Joodse vertegenwoordigers in New York gezien als een (antisemitische) bevestiging dat de uitspraken van Professor Griff niet op toeval berustten en dat de groep antisemitisme had geïnstitutionaliseerd.

Maar, naast de verdacht geachte sympathie voor Louis Farrakhan’s Nation Of Islam, deed ook de inspriratie voor het album veel stof opwaaien.

Special Report : Public Enemy and a Psychiatrist’s Theory of Race : Review copies of ‘Fear of a Black Planet’ contain her 15-page booklet on white supremacy

By PATRICK GOLDSTEIN
APRIL 29, 1990

Public Enemy is being put on the hot seat again.

The controversial rap group made headlines last spring when its Minister of Information, Professor Griff, declared that Jews were responsible for “the majority of wickedness” in the world. (Griff later backed away from the statement and has since left the group.)

* In January, the band released a new single, “Welcome to the Terrordome,” which prompted more uproar over lyric references to crucifixion and “so-called chosen” people that were decried as anti-Semitic by Jewish leaders. (The band’s chieftain, Chuck D, insists the lyrics referred to his treatment by the media.)

Now the band has become embroiled in another flap. When key pop critics around the country received “review” copies of the band’s new album, “Fear of a Black Planet,” which is distributed by Columbia Records, they were also sent a 15-page booklet titled “The Cress Theory of Color-Confrontation and Racism (White Supremacy).”

The booklet, written by Dr. Frances L. Cress Welsing, a Washington-based psychiatrist, “should be seen as some of the inspiration for ‘Fear of a Black Planet,’ ” said Harry Allen, the group’s Director of Enemy Relations.

That’s what bothers some critics, who were shocked by the booklet’s unusual theories about white supremacy. “It’s understandable to be frustrated and infuriated by racism,” said Entertainment Weekly music critic Greg Sandow, who referred to the booklet in his column as “a miserable new chapter” in the Public Enemy story. “But this explanation is really loony. It’s crackpot and offensive. You don’t know whether to laugh or weep.”

New York Daily News pop music writer David Hinckley, who said he’s writing a column about the booklet, added: “This will probably cause another controversy. And I’m not at all sure, from my dealings with the group, that they wouldn’t welcome it.”

Reviewing the album earlier this month, Times pop music critic Robert Hilburn described “Fear of a Black Planet” as a work of “confrontational social commentary” whose title track “questions the integrity of a nation where, as Chuck D. maintains, black blood is considered impure.”

Welsing’s booklet couches this theory in more academic terms. She holds that racism resulted after “white or color-deficient Europeans responded psychologically with a profound sense of numerical inadequacy and color inferiority upon their confrontations with the massive majority of the world’s people, all of whom possessed varying degrees of color producing capacity.”

Among its other arguments:

• “That whites do indeed desire to have colored skin can be seen by anyone at the very first signs of spring or summer when they begin to strip off their clothes . . . in an attempt to add some color to their white, pale, colorless bodies.”
• “Whites desire sexual alliances with the ‘non-whites,’ both male and female, because it is only through this route that whites can achieve the illusion of producing color.”
• “The body area attacked during most lynchings of black males by white males is the area of the genitals where the powerful color-producing genetic material is stored.”

Welsing, who is celebrated as one of 36 “Legends in Our Time” in the currentissue of Essence magazine, says her theory of pigment envy is the foundation of her general and child psychiatry practice. She has never met Public Enemy. “I’d never heard of them–I’m not a big expert on popular culture,” she said. “But I’ve talked to Harry Allen, who said the band had apparently heard some of the tapes of my lectures.”

Frances Cress Welting – The Cress Theory Of Color – Confrontation and Racism (White Supremacy)

Welsing’s Color-Confrontation theory was first published in 1970 when she was an assistant professor in the Department of Pediatrics at Howard University. She says she was subsequently denied tenure. “It was definitely because of my political theories. I spoke with the head of the medical school who told me he felt my ideas did not make sense.”

While Welsing is delighted that Public Enemy is spreading her message, she didn’t appear surprised that some critics–in particular white critics–found the theory outlandish.

“I define racism as a global system of behavior that exists for the purpose of white genetic survival. I understand that my theory is disturbing. But science can be disturbing. If you don’t like the truth, you kill the person who speaks it. But it’s still the truth.

“If you saw the recent cover story in Time magazine (“America’s Changing Color: What Will the U.S. Be Like When Whites Are No Longer the Majority”) you’d see my point. That was an alarm. The white people writing those stories have a real fear of genetic annihilation.”

However some critics contend that by saying racism has a genetic origin, Welsing brands all whites as racist. Not so, she says.

“I’m saying that white people must first acknowledge that something awful has been going on, just as the Germans would have to accept responsibility for what they did in the Holocaust. Unfortunately, in white America, there’s a denial among 99% of the people that anything has happened.

“If they read my book, they would see I’m asking white people to respect themselves. Because if they respect themselves, they would respect others and get along with the other people on this planet instead of killing them off.”

Allen said Wesling’s booklet was sent out with “total input” from Chuck D: “He knows everything I do.” However, the Public Enemy leader refused to comment on the booklet. CBS Records corporate publicity chief Bob Altschuler had no comment, saying he had not seen the booklet. The band’s manager, Russell Simmons, responded: “They just read it to me–I didn’t see anything that shocked me.”

Asked if the controversial topic didn’t raise a warning signal, he replied: ” Everything they do raises warning signals. But I don’t get involved in everything they do.”

Allen defended the booklet, saying, “We drop bombs. And we don’t make any of this stuff up. We consider Dr. Welsing an important voice because of her standing in the African community, the intellectual level of her study and its lack of deference to white standards.”

Told that some critics found Welsing’s theories outlandish and crackpot, Allen replied: “Is it more outlandish or crackpot than white supremacy? Or flipping through the TV and seeing white people every time? Or seeing white faces on every magazine cover? Or walking through Harlem and seeing poor black people for miles and miles?”

Still, the early reviews aren’t very positive. “I’ve always liked the band,” Sandow said. “But if they believe they’re part of a political struggle in this country, I can’t see how writing off all white people is going to help them.”

The Bomb Squad 1990

Sampling

Een gevolg van het uitbrengen van Fear Of A Black Planet was dat de ene na de andere rechtszaak werd aangespannen tegen Public Enemy vanwege copyright op de gebruikte samples. De groep werd vrijgesproken van vervolging, vanwege het ontbreken van adequate wetgeving. Die kwam echter al snel daarna. Met name The Bomb Squad werd hier hard door getroffen, omdat de muziek volledig steunde op samples, ook al waren de geluiden niet of nauwelijks terug te leiden naar wat de originele uitvoerende er destijds van had gemaakt.

Dat wetgeving noodzakelijk was, zal niemand ontkennen. De originaliteit die Public Enemy aan de dag legde was voor velen niet weggelegd. Veel rappers gebruikten een nummer en rapten daarover heen. Dan wordt het rechten technisch uiteraard een ander verhaal. Helaas betekende dat ook dat de unieke geluidscollages van The Bomb Squad al snel niet meer konden worden gemaakt.

Sterker nog, als Fear Of A Black Planet, een album dat miljoenen exemplaren heeft verkocht, nu zou worden uitgebracht met hetzelfde verkoopsucces, zou Public Enemy er 5 miljoen dollar verlies op draaien!

Public Enemy 1990

Status Fear Of A Black Planet

Net als It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back, geldt Fear Of A Black Planet als een klassieker in de hip-hop. Een duizelingwekkend album, dat luisteraars tot de dag van vandaag uitdaagt, vanwege de vragen doe het stelt en oproept.

Maar daarnaast was het ook commercieel een grote hit en is het Public Enemy’s grootste succesalbum. In 2005 voegde de Library Of Congress Public Enemy’s Fear Of A Black Planet toe aan de National Recording Registry.

Het vervolg

Na de uitgave van Fear Of A Black Planet ging Public Enemy op tournee. In 1990 zou het debuutalbum van Ice Cube, AmeriKKKa’s Most Wanted, een productie van The Bomb Squad, Fear Of A Black Planet naar de achtergrond verplaatsen. De opkomst van gangsta-rap leidde ook tot verminderde aandacht voor de boodschap van Public Enemy, die confronterend was, ook richting de zwarte bevolkingsgroep. Geen van de Public Enemy albums die nog volgden, zouden de verkoopcijfers halen van Fear Of A Black Planet, ook niet de opvolger, het fantastische Apocalypse 91…The Enemy Strikes Black.

Ter afsluiting

Wat vind jij van Fear Of A Black Planet? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Alweer een Public Enemy hip-hop klassieker, Fear Of A Black Planet. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.