Fischer-Z – Pinkpop 1981

Introductie

Morgen geeft Fischer-Z een concert in het Amsterdamse Paradiso. Het is aangekondigd als een 40-jarig jubileum. Jeugdsentiment optima forma.

Dit artikel gaat in op de geschiedenis van de band en wordt toegespitst op de meest interessante periode, de eerste drie platen van de oerbezetting: Word Salad, Going Deaf For A Living en Red Skies Over Paradise.

Fischer-Z

Fischer-Z

Fischer-Z werd in 1976 opgericht door John Watts en Steve Skolnik. De klassieke line-up van de Engelse band bestond uit Watts (zang, gitaar), Skolnik (keyboards), David Graham (bas) en Steve Liddle (drums). Watts was de componist van de band en bepaalde eigenhandig de koers. Watts is ook de enige constante factor gebleken in de band.

Watts studeerde klinische psychologie en werkte gelijktijdig in psychiatrische inrichtingen. Ondertussen schreef hij muziek en speelde in zijn band Sheep, dat zich in punk clubs onwikkelde tot het uiteindelijke Fischer-Z. Een band met een new wave geluid, in de traditie van Roxy Music en generatiegenoten Talking Heads. De zang van Watts was zeer herkenbaar en ik heb die wel eens omschreven gezien als “Pete Townsend on helium”. Met name zijn stem zorgde er in Engeland voor dat de band initieel niet erg serieus werd genomen.

Het eerste album werd in 1979 uitgebracht: Word Salad. Het nummer The Worker werd een bescheiden hit in Nederland. Het nummer So Long van het tweede album Going Deaf For A Living werd een echte hit, maar met Marliese van het derde album Red Skies Over Paradise werd Fischer-Z echt groot, zelfs in Engeland.

Fischer-Z – Logo

Groot was dan ook de schok toen Watts in de zomer van 1981 bekend maakte dat hij Fischer-Z ophief. Hij had het gevoel dat de band te ver was afgedreven van de oorspronkelijke kunst idealen. Watts ging solo en bracht in 1982 en 1983 twee solo-albums uit: One More Twist en The Iceberg Model. In 1984 startte hij een nieuwe band, The Cry, die het album Quick Quick Slow uitbracht.

In 1987 werd Fischer-Z weer opgericht, met een geheel andere line-up dan het origineel. Tot en met 1995 maakte deze versie 5 albums, waarop Watts in zijn teksten veel aandacht schonk aan armoede, oorlog en lijden.

In 1997 ging Watts weer solo, in 2004 kort onderbroken door een eenmalige reünie van Fischer-Z in de oerbezetting. In 2011 bracht hij het Fischer-Z album uit. Het album bestond uit één oude, niet eerder uitgebrachte, opname uit 1985 en nieuwe versies van Fischer-Z klassiekers. In 2016 verscheen er weer een album onder naam Fischer-Z, evenals in 2017.

Word Salad

Fischer-Z – Word Salad

In mei 1979 werd het eerste album van Fischer-Z uitgebracht. In Engeland werd het een cult album. De single Remember Russia werd in Engeland door John Peel gesteund. Met de single The Worker brak Fischer-Z door in Europa. Het liedje gaat over John Watts’ vader en zijn dagelijke treinreis van en naar zijn werk.

De eerste cd-uitgave van het album is zeer zeldzaam. In 1997 bracht Disky Communications Europe het opnieuw uit op cd (The Worker getiteld), met Limbo en Marliese als extra nummers. In 2005 werd het wederom uitgebracht, nu onder de titel Fischer-Z.

Nummers

Alle nummers geschreven door John Watts.

• Pretty Paracetamol
• Acrobats
• The Worker
• Spiders
• Remember Russia
• The French Let Her
• Lies
• Wax Dolls
• Headlines
• Nice To Know
• Billy And The Motorway Police
• Lemmings

Singles

De nummers Wax Dolls, Remember Russia, The Worker en Pretty Paracetamol (op de single uitgave onder de titel First Impressions) werden uitgebracht als single. In Nederland werd alleen de single The Worker uitgebracht. Het werd een kleine hit en de groep verscheen in het pop televisie programma Toppop.

Recensie

Via een vriend van mijn vader, Fred, die destijds werkte bij platenmaatschappij EMI, kocht ik het album voor inkoopprijs (ƒ 7,50 tegenover de gemiddelde retailprijs van ƒ 15,95).

Ik vond het album fantastisch. Het klonk heel fris en eigen. Ik kan me herinneren dat ik het album veel heb gebruikt om mijn allereerste muziek installatie mee te testen, juist vanwege het directe en open geluid.

De muziek was ontegenzeggelijk new wave, met punk invloeden. Maar het was muzikaal wel complexer dan wat gebruikelijk was binnen dat genre, met veel tempo wisselingen en muzikale zijstappen. Het leek wel art-pop. Prima ritmesectie ook!

Tekstueel vond ik Fischer-Z erg sterk. Met veel inlevingsvermogen werden kleine verhalen tot leven gewekt. Het meest in het oog springende voorbeeld op het eerste album is The Worker:

The hated journey on the train
Always been the same
Looking out windows
Second class and second best
What a waste of time
Sleep for five stops in a row
Prepare yourself to go
Waterloo station
Bought a ’69 Capri
Failed the M.O.T.,
What a waste of time

The Worker, the worker

Always kiss the wife goodbye
Often wonder why
At seven in the morning?
Think it’s time for a change
Wouldn’t that be strange
What a waste of time

The Worker, the worker

Going Deaf For A Living

Fischer-Z – Going Deaf For A Living

In mei 1980 werd het tweede Fischer-Z album uitgebracht. Het meest consistente en opwindende album van Fischer-Z, waarop de vertelkunst van Watts wederom opviel. De doem, die destijds door de muziekwereld waarde, had geen invloed op de band gehad. De nummers klonken opgewekter en waren grotendeels up-tempo. Een aantal nummers had een overduidelijke reggae invloed. De gitaar was prominenter aanwezig op de uitvoeringen van de nummers. Het is opvallend dat het album geen enkel minpunt kent. Een behoorlijke prestatie!

Nummers

Alle nummers geschreven door John Watts.

• Room Service
• So Long
• Crazy Girl
• No Right
• Going Deaf For A Living
• Pick Up/Slip Up
• Crank
• Haters
• Four Minutes In Durham (With You)
• Limbo

Singles

Room Service, Crazy Girl, Limbo en So Long zijn op single uitgebracht. In Nederland werden alleen Room Service en So Long uitgebracht. De laatste werd een hit in Nederland.

Recensie

Het album was een enorme stap voorwaarts voor Fischer-Z. Het album is nog steeds goed en klinkt totaal niet gedateerd. Het aantal hoogtepunten op dit album is hoog. De eerste drie nummers van het album zijn perfecte popliedjes. Het absolute hoogtepunt is Going Deaf For A Living, een prachtig melodieus nummer.

Red Skies Over Paradise

Fischer-Z – Red Skies Over Paradise

In maart 1981 bracht Fischer-Z haar derde album uit. Het openingsnummer zet direct de toon: These sore red eyes / explore the room again. Het is gedaan met de opgewekte muziek van de voorganger. Dit album is donker en vergeven van politiek en de (gevolgen van de) Koude Oorlog. Niet echt vrolijk. De muzikale omlijsting is desolaat en kaal. Toch werd het album een succes; velen herkenden het gevoel. Het succes was echter beperkt tot Europa, het album werd niet uitgebracht in de VS.

Toen het album uitkwam was Steve Skolnick verdwenen. De onderwerpen waaieren uit van gekke fans (Marliese), het niet helpen/wegrennnen bij een zelfmoordpoging (Wristcutter’s Lullabye) en sociaal en politiek commentaar.

Nummers

Alle nummers geschreven door John Watts.

• Berlin
• Marliese
• Red Skies Over Paradise
• In England
• You’ll Never Find Brian Here
• Battalions Of Strangers
• Song & Dance Brigade
• The Writer
• Bathroom Scenario
• Wristcutter’s Lullaby
• Cruise Missiles
• Luton To Lisbon
• Multinationals Bite

Singles

Marliese, Wristcutter’s Lullaby en The Writer zijn uitgebracht als single. De eerste werd een grote hit in Nederland.

Recensie

De LP is voor mij onlosmakelijk verbonden met het boek Wir Kinder vom Bahnhof Zoo. In dit boek beschrijft Christiane F. haar rampzalige jeugd en het uiteindelijke resultaat, namelijk eindigen als heroïneprostituée op slechts 14-jarige leeftijd in Berlijn. In 1980 werd het boek in het Nederlands uitgebracht onder de titel Christiane F, Verslag van een Junkie. Het boek is in 1981 verfilmd (waarin David Bowie een rol speelde).

Ik herinner me nog goed dat ik het boek las met de muziek van dit album op de achtergrond. Waarschijnlijk is de muziek daardoor nog donkerder voor mij. De thematiek van veel nummers is niet al te vrolijk. In mijn herinnering past het allemaal perfect in de tijdsgeest van het begin van de jaren (19)80.

Ik vond het album destijds beter dan nu. Het klinkt erg tijdgebonden.

Going Red For A Salad (The UA Years)

Fischer-Z – Going Red For A Salad

In 1990 werd deze compilatie uitgebracht, dat ik op 1 juli 1991 kocht.

Nummers

Het album verzamelt 20 nummers. Bij elk nummer heeft John Watts een korte tekst geplaatst:

• So Long
  The answer to a leaving note. Probably Fischer-Z’s best known single apart from Marliese.
• Acrobats
  Stuff the world, we’re indestructable.
• The Worker
  Song for my Dad (first hit single).
• Wax Dolls
  Comment on A & R secretarial staff.
• Remember Russia
  Generally misunderstood comment on cock-eyed priorities in the world.
• Going Deaf For A Living
  400 gigs in two years!
• Room Service
  Romance was not dead in the Munich Hilton.
• Pretty Paracetamol
  Love song to a headache tablet.
• Marliese
  Best known track of the era. Still popular at gigs today.
• You’ll Never Find Brian Here
  Comment on Social Sevices.
• Berlin
  About the spirit of the place as seen by an outsider.
• Battalions Of Strangers
  Typically ‘Red Skies over paradise’.
• Bathroom Scenario
  A comment rather than a condemnation of the modern world.
• Wristcutters Lullaby
  Too much Earnest Hemingway and Spanish touring.
• Crazy Girl
  Would have been the bands biggest commercial success, had they not discouraged its release as a single.
• One Voice
  Misunderstood statement about unadventurous youth.
• Involuntary Movement
  Wheelchairs and Manet.
• Mayday Mayday
  International call sign disrupts airplay.
• I Smelt Roses (In the Underground)
  Romance and filth in Covent garden.
• Limbo
  Fastest songs in the west!

Recensie

De compilatie bevat 4 nummers afkomstig van de John Watts solo albums na de opheffing van Fischer-Z. Verhoudingsgewijs komen de meeste nummers van het beste album Going Deaf For A Living, dus dat is prima. Een goede introductie tot de vroege Fischer-Z. Echter, mocht je iets van Fischer-Z willen hebben, raad ik toch het album Going Deaf For A Living aan.

Ter afsluiting

Wat vind jij van Fischer-Z? Laat het weten!

De recensie van het concert wordt zo snel mogelijk na het concert gepubliceerd.