Inleiding
Vandaag aandacht voor het postuum uitgebrachte live-album Hammersmith Odeon van Frank Zappa. Het is een compilatie van de concerten die Frank Zappa en band gaven op 25, 26, 27 januari en 28 februari 1978. Met een relatief klein combo toerde Zappa in de tussenliggende dagen door Europa en gaf een aantal concerten die door een groot aantal Zappa connaisseurs zeer geliefd zijn.
1977/1978
Zoals in het artikel over het indrukwekkende live-album Zappa In New York al is beschreven, is 1977 het enige jaar in Zappa’s carrière dat geen enkel Zappa album werd uitgebracht. Zappa In New York werd in 1977 alleen in Engeland uitgebracht, maar direct teruggetrokken, vanwege problemen met platenmaatschappij Warner Bros. Records. Het laatste Zappa album dat in de winkels was terecht gekomen was Zoot Allures, dat stamde van oktober 1976.
Omdat de inkomsten van albums geheel was weggevallen door rechtszaken tegen Warner Bros. Records, toerde Zappa veel in 1977 en 1978.
Winter Tour 78
Een van die tours was de zogenaamde Winter Tour 78, die plaatsvond in Europa van 24 januari tot en met 28 februari 1978. De tour bestond uit 26 concerten, die in 20 verschillende steden (in 8 landen) werden gespeeld. Het totaal aantal nummers dat tijdens de tour werd gespeeld was 33, met een gemiddelde van 19 nummers per show. De eerste 4 en het laatste concert vonden plaats in de Hammersmith Odeon in Londen.
De band bestond uit drummer Terry Bozzio, bassist Patrick O’Hearn, gitarist Adrian Belew en keyboard spelers Tommy Mars en Peter Wolf. De muziek was stevig en kende een hoog rock gehalte. De tour geldt als favoriet bij de vele Zappa fans, met name door de gitaarsolo’s die Zappa speelde. Niet veel, maar als ze gespeeld werden waren ze van een zeldzaam niveau.
Veel (bijna 70%!) van de muziek die gespeeld werd was nieuw voor het publiek. Zappa In New York zou pas op 3 maart 1978 worden uitgebracht. Tevens bestond de setlist uit nummers die ruim een jaar later (3 maart 1979) zouden worden uitgebracht op Sheik Yerbouti en een tweetal nummers die (in gewijzigde vorm) op Joe’s Garage terecht zouden komen. Envelopes zou zelfs pas in 1982 worden uitgebracht.
David Bowie
Op 14 februari 1978 bracht de tour Zappa en band naar Keulen, Duitsland. In het publiek was Brian Eno aanwezig. Toen hij Adrian Belew zag, belde hij Bowie met de aanbeveling hem te komen zien. Wellicht was het wat voor Bowie’s band? De volgende dag was Bowie aanwezig bij het concert in Berlijn. Tijdens een solo van Zappa, vroeg Bowie tussen de coulissen aan Belew “How would you like to be in my band?”. Na het concert reed Bowie Belew naar een exclusief restaurant om de deal te bespreken. Volgens Belew waren Zappa en band ook in datzelfde restaurant aanwezig. Zappa was ‘not amused’. Volgens Belew ontspon zich de volgende discussie:
DB: Quite a guitar player you have here Frank.
FZ: Fuck you Captain Tom.
DB: Oh come on now Frank, surely we can be gentlemen about this?
FZ: Fuck you Captain Tom.
DB: So you really have nothing to say?
FZ: Fuck you Captain Tom.
Eenmaal weer terug in de auto merkte Bowie op: “I thought that went rather nicely!”.
Zappa moest hier (uiteraard) ook vanaf het podium nog iets over opmerken richting Belew. Tijdens het oncert in Brussel op 26 februari 1978 zong Zappa in Yo Mama:
Maybe you should stay with your DAVID,
He can do your laundry and play with you
Hoe dan ook, Belew zou weggaan bij Zappa en met David Bowie op tournee gaan tijdens zijn baanbrekende Isolar 2 Tour; opnamen van die tour zijn onder andere uitgegeven op het live album Stage en het postuum uitgebracht Welcome To The Blackout (Live London ’78).
25/26/27 januari & 28 februari 1978
De concerten van 25, 26, 27 januari en 28 februari werden integraal opgenomen. Alle vier de avonden speelde Zappa en band in de Hammersmith Odeon in Londen. Het concert van 24 januari in dezelfde zaal werd niet (professioneel) vastgelegd.
In 2010, het jaar waarin Frank Zappa 70 had moeten worden, bracht de Zappa estate de drie dubbel cd Hammersmith Odeon uit op zijn verjaardag, 21 december. De opnamen waren in 2010 nog niet eerder uitgebracht en is, chronologisch gezien, de opvolger van Zappa In New York. Het album bevat maar liefst 29 nummers, waarmee het een bijna complete weergave is van de gehele Winter Tour 78.
De complete opnamen bevatten ook de basis voor Sheik Yerbouti, maar die zijn niet gebruikt voor Hammersmith Odeon. Het materiaal dat wel is gebruikt laat een band horen die bijna door de set heen jaagt. Het tempo ligt extreem hoog, Zappa en band klinken als een stevige rock band, bijna tegen hard rock aan. Zoals van Zappa verwacht mag worden is het niveau van de muziek en muzikanten ongekend hoog. Complexe muziek, ritmes en harmonieën worden moeiteloos over de bühne gebracht.
Helaas bevat het album ook een aantal mindere delen. Met name het (zeer lange) gesproken intro tot I Have Been In You, toch al niet een hoogtepunt in Zappa’s oeuvre, is bij vlagen tenenkrommend. De aanleiding is op zich grappig, het is een reactie op Peter Frampton’s I Am In You, maar het intro duurt veel te lang en is gespeend van humor. Afgezet tegen de huidige tijd is het niet alleen gedateerd, maar zelfs uiterst ongemakkelijk. Ook Audience Participation voegt weinig toe, maar dan heb je het wel gehad met de negatieve zaken die opvallen.
De rest, ruim 2,5 uur, varieert van belachelijk goed tot ronduit geniaal. Van The Torture Never Stops, via Pound For A Brown, The Black Page #2, King Kong, Black Napkins tot het absolute hoogtepunt Muffin Man is het wederom genieten geblazen van Zappa en zijn band.
Op 21 december 2010 werd Zappa album nummer 89 (!) uitgebracht, perfecte opnamen van vier Londense concerten die je doen duizelen van de sublieme muzikaliteit. Van harte aanbevolen!
Nummers
Alle nummers geschreven door Frank Zappa, behalve Terry Firma, drumsolo van Terry Bozzio.
Tussen haakjes is de datum van uitvoering opgenomen, eventueel gevolgd door de datum van originele uitgave (indien die ligt voor het betreffende concert).
Disc 1
- Convocation/The Purple Lagoon (3)
- Dancin’ Fool (3)
- Peaches En Regalia (4) (1969)
- The Torture Never Stops (4) (1976)
- Tryin’ To Grow A Chin (4)
- City Of Tiny Lites (4)
- Baby Snakes (4)
- Pound For A Brown (4)
Disc 2
- I Have Been In You (2)
- Flakes (4)
- Broken Hearts Are For Assholes (4)
- Punky’s Whips (2)
- Titties ‘N Beer (2)
- Audience Participation (2)
- The Black Page #2 (2)
- Jones Crusher (1)
- The Little House I Used To Live In (1)
Disc 3
- Dong Work For Yuda (1)
- Bobby Brown (2)
- Envelopes (2)
- Terry Firma (2)
- Disco Boy (2) (1976)
- King Kong (4) (1969)
- Watermelon In Easter Hay (Prequel) (3)
- Dinah-Moe Humm (2) (1973)
- Camarillo Brillo (2) (1973)
- Muffin Man (2) (1975)
- Black Napkins (1) (1976)
- San Ber’dino (1) (1975)
(1) opgenomen op 25 januari 1978.
(2) opgenomen op 26 januari 1978.
(3) opgenomen op 27 januari 1978.
(4) opgenomen op 28 februari 1978.
Muzikanten
- Frank Zappa – lead gitaar, zang
- Terry Bozzio – drums, zang
- Patrick O’Hearn – bas, zang
- Adrian Belew – gitaar, zang
- Tommy Mars – keyboards, zang
- Peter Wolf – keyboards
- Ed Mann – percussie
Na de Winter Tour 78
Volgens Belew gebeurde er tijdens het laatste concert van de Winter Tour 78 iets (wat precies werd niet gespecificeerd) waar Zappa boos over was. De show werd ingekort en Zappa stormde het toneel af. De volgende dag vloog de band naar huis (Belew bleef achter en sloot zich aan bij Bowie) en werd in het vliegtuig ontslagen.
Wat er van waar is, is onbekend.
November 2010
Van 5 tot en met 7 november 2010 werd een 3-daags symposium georganiseerd in de Roundhouse, Londen, dat in het teken stond van het leven en werk van Frank Zappa. Vandaar dat de kaart van Londen die is afdrukt bij het album zowel de locaties van Hammersmith Odeon (op de plek waar het destijds stond) als Roundhouse bevatten.
Gail Zappa, Frank Zappa’s weduwe, zei destijds:
I wanted to have a concert in England to share with the folks who showed up for Frank at the Roundhouse. We were very happy to participate and appreciate very much the invitation to do so, the phenomenal reception for FZ’s works, and everyone who showed up to be part of this extraordinary event. As for the art, the tube stops – Hammersmith for the location of the concerts in 1978 and Chalk Farm, the location of The Roundhouse – and in the middle is where FZ and I used to dwell during the making of 200 MOTELS. The frosting is to celebrate what would have been his 7tieth year and there you pretty much have it.
Ter afsluiting
Wat vind jij van Hammersmith Odeon? Laat het weten!
Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Frank Zappa in de Hammersmith Odeon Londen 1978. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.