Het meest gehate album in jazz: Miles Davis’ On The Corner

Miles Davis & Band Live 1972 (beardedgentlemenmusic.com)

Miles Davis & Band Live 1972/73

Introductie

Miles Davis en funk: ik had ergens gelezen dat On The Corner daaraan voldeed. Op vaderdag kreeg ik het album van mijn oudste zoon. Erg blij mee!

Het meest gehate album in jazz

On The Corner werd genadeloos afgekraakt door critici én muzikanten (zelfs door muzikanten die zelf meespeelden op het album):

  • Stan Getz (saxofonist):
    “that music is worthless. It means nothing; there is no form, no content, and it barely swings”;
  • Jon Brown (Jazz Journal):
    “it sounds merely as if the band had selected a chord and decided to worry hell out of it for three-quarters of an hour” en “I’d like to think that nobody could be so easily pleased as to dig this record to any extent”;
  • Bill Coleman (criticus, biograaf Miles Davis in 1974):
    “an insult to the intellect of the people”;
  • Dave Liebman (saxofonist op On The Corner):
    “I didn’t think much of it” en “the music appeared to be pretty chaotic and disorganized”;
  • Paul Buckmaster (initiële structuur grondlegger On The Corner):
    “It was my least favourite Miles album”;
  • Downbeat magazine:
    “Take some chunka-chunka-chunka rhythm, lots of little background percussion diddle-around sounds, some electronic mutations, add simple tune lines that sound a great deal alike and play some spacey solos. You’ve got a ‘groovin’’ formula, and you stick with it interminably to create your ‘magic’. But is it magic or just repetitious boredom?”.
Miles Davis Logo (milesdavis.com)

Miles Davis Logo

Met name binnen de jazz gemeenschap werd Miles Davis ongekend hard aangepakt. Het album werd totaal niet begrepen. Net als toen Bob Dylan Judas werd genoemd toen hij elektrisch versterkte muziek ging maken, werd Miles Davis verweten dat hij een “sell out” was. Natuurlijk was voor velen duidelijk dat Miles Davis uitermate innovatief was (zoals het gebruik van een wah-wah pedaal voor zijn trompet) en compleet nieuwe genres in het leven riep, zoals jazz-rock en fusion, maar het starre jazz-publiek wilde er niet aan. De kritiek bij On The Corner was zo vernietigend, omdat dat album “bewees” dat Miles Davis onherroepelijk van zijn troon was afgevallen.

Het feit dat On The Corner één van zijn minst toegankelijk albums was en bovendien zeer slecht verkocht, deed niets af aan die mening. Overigens werd het album ook buiten de jazzwereld slecht tot niet begrepen.

De aanloop naar On The Corner

Miles Davis - On The Corner - Advertentie (thenewperfectioncollection.com)

Miles Davis – On The Corner – Advertentie

Eind jaren (19)60 had Miles Davis de “pure” jazz losgelaten en kwam hij met meer rock en funk georiënteerde albums, zoals In A Silent Way (1969), Bitches Brew (1970) en Jack Johnson (1971). Het gevolg was dat hij een lading kritiek over zich heen kreeg vanuit de jazz wereld. Hij zou zijn talenten verloochenen en zijn ziel verkopen aan moderne/commerciële trends. Andere muzikanten namen het voor Davis op en stelden onder andere dat “jazz has always used the rhythm of the time, whatever people danced to”.

Hadden de controverse en de tegenvallende verkoopcijfers uitwerking op Davis en zijn muzikale richting? Verre van dat. Volgens bassist Henderson was de houding van Davis en zijn band: “We didn’t give a shit what the critics said. People are gonna like what they like, but if you don’t like it, respect it. Respect that I have the right to do what I do. Because with or without you, we’re going to do it anyway”.

Zijn volgende stap zou nog meer afstand opbouwen tussen Davis en zijn oorspronkelijke (jazz) publiek. Begin 1972 begon Miles Davis na te denken over wat hij wilde gaan doen. Hij wilde weer een connectie maken met het jonge zwarte publiek, dat jazz had verlaten voor rock, soul en funk. Sly And The Family Stone en James Brown waren hun idolen. In een interview met (het Engelse magazine) Melody Maker stelde Davis:

I don’t care who buys the record so long as they get to the Black people so I will be remembered when I die. I’m not playing for any white people, man. I wanna hear a black guy say ‘Yeah, I dig Miles Davis’.

Karlheinz Stockhausen, de bekende Duitse componist van elektronische muziek, was ook van invloed op zijn nieuwe richting:

I had always written in a circular way and through Stockhausen I could see that I didn’t want to ever play again from eight bars to eight bars, because I never end songs: they just keep going on. Through Stockhausen I understood music as a process of elimination and addition.

Miles Davis – Miles, The autobiography, 1989

Miles Davis - On The Corner - Hoes achterkant cd (amazon.com)

Miles Davis – On The Corner – Hoes achterkant cd

In diezelfde autobiografie noemde Davis On The Corner “Stockhausen plus funk plus Ornette Coleman”.

Volgens de informatie op milesdavis.com is On The Corner het resultaat van jammen in de studio. De bedoeling was dat de muziekstructuren van Paul Buckmaster (een Engelse cellist), die waren gebaseerd op funk ritmes en abstracties van hedentendaagse muzikale stukken, gebruikt zouden worden tijdens de opnamen. Tijdens het spelen werden die echter overboord gegooid en werd er gejamd.

Het album kent 4 stukken muziek, waarvan de opnamen plaatsvonden in 3 sessies.

1 juni 1972

Muzikanten
Miles Davis (trompet), Dave Liebman (sopraan saxofoon), John McLaughlin (elektrische gitaar), Chick Corea (elektrische piano), Herbie Hancock (elektrische piano), Harold I. Williams (orgel, synthesizer), Collin Walcott (elektrische sitar), Michael Henderson (elektrische bas), Jack DeJohnette (drums), Billy Hart (drums), Al Foster (drums) & Badal Roy (tabla).

Nummers op het album
De opnamen van deze dag zijn gebruikt in Medley: On the Corner/New York Girl/Thinkin’ One Thing And Doin’ Another/Vote For Miles

A pop Life Logo (apoplife.nl)

 

Dit artikel is ook beschikbaar in het Engels.
Wil je dit artikel lezen in het Engels? Klik op de vlag hieronder.
Do you want to read this article in English? Click the flag below.

 

6 juni 1972 & 7 juli 1972

Muzikanten
Miles Davis (trompet), Carlos Garnett (sopraan saxofoon op nummer 2, tenor saxofoon op nummer 4), Bennie Maupin (bas klarinet op nummer 2), David Creamer (elektrische gitaar); Herbie Hancock (elektrische piano, synthesizer), Chick Corea (elektrische piano), Harold I. Williams (orgel, synthesizer), Collin Walcott (elektrische sitar op nummers 3 en 4), Khalil Balakrishna (elektrische sitar op nummer 2), Michael Henderson (elektrische bas), Jack DeJohnette (drums), Billy Hart (drums), Al Foster (drums) & Badal Roy (tabla, handklap).

Nummers op het album
De opnamen van deze dagen werden gebruikt voor de nummers Black Satin (2), One And One (3) en Medley: Helen Butte/Mr. Freedom X (4) op het album.

Productie

Davis’ vaste producer Teo Macero stelde het album samen op basis van de complete opnamen van alle drie sessies. Hij deed dat door verschillende stukken muziek te knippen en plakken, zoals hij dat voor het eerst had gedaan voor In A Silent Way.

Release

Miles Davis - On The Corner (amazon.com)

Miles Davis – On The Corner

Op 11 oktober 1972 werd On The Corner uitgebracht. Het zou het slechts verkopende album van Miles Davis worden. De hoes bevat een tekening van cartoonist Corky McCoy, die een verzameling karikaturen bevat: prostituees, homo’s, activitsten, zwervers and drug handelaren.

De achterkant van de hoes bevat ook een tekening, waarop, naast de karikaturen, een trompet met een snoer en stekker wordt getoond. Een pesterijtje naar de critici?

De hoes maakte geen vermelding van muzikanten, en daarmee ook niet van de instrumenten die werden gebruikt op het album. Daarover zei Davis later dat hij dit expres had gedaan: “I didn’t put those names on On the Corner specially for that reason, so now the critics have to say, ‘What’s this instrument, and what’s this?’… I’m not even gonna put my picture on albums anymore. Pictures are dead, man. You close your eyes and you’re there”.

(her)Waardering

Miles Davis - On The Corner - Hoes achterkant (macrocefaliamusical.com)

Miles Davis – On The Corner – Hoes achterkant

Jarenlang was On The Corner het lelijke eendje in het werk van jazz-muzikant Davis. Maar was Davis nog wel een jazz-muzikant, zoals iedereen aannam? Zijn muziek was al jarenlang niet meer “pure” jazz. Hij stond aan de wieg van een groot aantal belangrijke (jazz)muziek-vernieuwingen/genres, zoals cool-jazz, hard-bop, post-bop en jazz-fusion. Voor de meeste luisteraars was de combinatie van Afrikaanse muziek, Indiase muziek, funk en free jazz te veel van het goede. Miles Davis veranderde te veel. Zijn volgelingen konden niet meer meekomen en dus viel hij van zijn voetstuk.

In de loop der tijd is de mening over het album behoorlijk veranderd. Het wordt nu gezien als een belangrijk innovatief muzikaal kunstwerk dat van onschatbare waarde is geweest voor de ontwikkeling van de funk, jazz, post-punk, electronica en hip-hop die erna kwam. Ten tijde van de re-release (in 2000) van dit album en de uitgave van The Complete On The Corner Sessions op 2 oktober 2007, werd pas goed hoe ver het album zijn tijd vooruit was geweest: ruim 20 jaar. Sindsdien wordt het album geroemd:

  • Stereogum magazine:
    “one of the greatest records of the 20th Century, and easily one of Miles Davis’ most astonishing achievements” en “funk guitars, Indian percussion, dub production techniques, loops that predict hip-hop”;
  • Alternative Press:
    “essential masterpiece”“representing the high water mark of [Davis’] experiments in the fusion of rock, funk, electronica and jazz”;
  • Fact:
    “a frenetic and punky record, radical in its use of studio technology” en “the debt that the modern dance floor owes the pounding abstractions of On the Corner has yet to be fully understood”;
  • Pitchfork:
    “longing, passion and rage milked from the primal source and heading into the dark beyond”;
  • Mark Fisher (The Wire):
    “the passing of time often neutralises and naturalises sounds that were once experimental, but retrospection has not made On the Corner’s roiling, febrile, bilious stew any easier to digest”;
  • SF Weekly:
    “prefiguring subsequent funk, jazz, post-punk, electronica, and hip hop music”;
  • Thom Jurek (AllMusic): “the music on the album itself influenced – either positively or negatively – every single thing that came after it in jazz, rock, soul, funk, hip-hop, electronic and dance music, ambient music, and even popular world music, directly or indirectly”;
  • Anton Spice (The Vinyl Factory):
    “the great great grandfather of hip-hop, IDM, jungle, post-rock and other styles drawing meaning from repetition”;
  • Chris Jones (BBC Music):
    “prefigured and in some cases gave birth to nu-jazz, jazz funk, experimental jazz, ambient and even world music”;
  • Chris Smith (Stylus Magazine):
    “At times harshly minimal, at others expansive and dense, it upset quite a few people. You could call it punk”;
  • Jamie Morrison (Noisettes drummer):
    “On the Corner is a huge influence on us. I love the rhythm section, and the way you’re just thrown into the music at the beginning. It’s really punk in its attitude. It’s so offensive, and pushes boundaries at the same time”;
  • Jah Wobble (bassist):
    “On the Corner is fantastic, because this same riff comes back to you again and again. You can’t do it with any old riff”;
  • Greg Tate (Village Voice):
    “It was the first hip-hop/house/drum’n’bass/breakbeat album I’d ever heard”.

Tja, wat een paar decennia kunnen doen… Natuurlijk zijn kunstwerken (en dus ook albums) pas echt op waarde te schatten, nadat er wat tijd is verstreken. Maar het verschil tussen “an insult” en “essential masterpiece” is wel heel erg groot.

Duidelijk is echter wel, dat On The Corner een essentieel onderdeel is van de muziek van Miles Davis en (alweer) een nieuwe richting betekende in zijn toch al zo diverse oeuvre. Gelukkig ging Miles Davis nog een paar jaar overstoorbaar door.

Miles Davis Live 1972 (odibellamusic.com)

Miles Davis Live 1972

Mijn mening?

Toen ik On The Corner van mijn zoon kreeg, wist ik eigenlijk alleen maar dat het het ultieme funk-album van Miles Davis zou zijn. Ik kende de voorgeschiedenis niet. Ik vond het album heel intrigerend (lees: moeilijk te doorgronden ). Inmiddels is het een favoriet geworden, die ik meer heb gedraaid dan de andere Miles Davis albums die ik heb, waaronder Kind Of Blue en Bitches Brew. De minimalistische aanpak vind ik inspirerend. De ritmiek is spannend en complex. Meerdere drummers aangevuld met tabla en aanvullingen door ritmisch spel op andere instrumenten, maakt het een album van beats, en (daardoor) dans. Ik kan me voorstellen dat dit album niet voor iedereen is, maar het tekent de ongekende experimenteerdrift van Miles Davis. Alleen al voor dit album, zouden we hem eeuwig dankbaar moeten zijn.

Nummers

Alle nummers geschreven door Miles Davis.

Kant   Nummer   Tijd
A   Medley: On the Corner/New York Girl/Thinkin’ One Thing And Doin’ Another/Vote For Miles   20:02
    Black Satin   5:20
B   One And One   6:09
    Medley: Helen Butte/Mr. Freedom X   23:18
Miles Davis - In Concert - Big Fun - Get Up With It - Agharta (milesdavis.com)

Miles Davis – In Concert (1973) – Big Fun (1974) – Get Up With It (1974) – Agharta (1975)

Na On The Corner

In de drie jaren na On The Corner ging Davis nog even door in dezelfde richting. On The Corner zou Davis’ laatste complete studio album van de jaren (19)70 blijken te zijn. Zijn focus kwam te liggen op live optredens en live opnamen, wat resulteerde in de indrukwekkende live-albums In Concert: Live At Philharmonic Hall (1973) en Agharta (1975).

In 1974 bracht Davis de albums Big Fun en Get Up With It uit, beiden compilaties van opnamen uit zijn (voor jazz puristen) moeilijke periodes.

Kluizenaar

En toen was het allemaal opeens voorbij. Na een optreden tijdens het Schaefer Music Festival in New York City, op 5 september 1975, begon Miles Davis aan een vijf jaar durende periode waarin hij, voor de buitenwereld, verdween. In zijn autobiografie vertelt Davis openhartig over zijn staat destijds: drugs- en alcohol gebruik, vrouwen, leven in vuil. In december 1975 onderging hij een heup operatie.

In 1979 was hij pas in staat zijn cocaïne verslaving te boven te komen en weer iets van enthousiasme te krijgen voor muziek (maken). In de tussentijd had hij wel wat muziek gespeeld en opgenomen, maar het leidde allemaal tot niets, en hij verviel al weer snel in chaos en ellende. Er was nog een ‘intervention’ nodig om Davis zo ver te krijgen de laatste stap te zetten en zijn woonomgeving leefbaar te maken: weg met de ziekte en kakkerlakken.

Kluizenaar af

Miles Davis - Graf (jazzenzo.nl)

Miles Davis – Graf

Op 1 mei 1980 was Davis voor het eerst sinds jaren weer in een studio. Dat was het begin van een commercieel hoogtepunt met albums als You’re Under Arrest uit 1985 en Tutu uit 1986.

Begin september 1991 ging Miles Davis naar het ziekenhuis voor een routineuze checkup. De doktoren raadden hem intubatie aan om hem te ondersteunen bij een longontsteking. De (standaard) procedure verliep dramatisch. Het leverde Davis een hersenbloeding op en hij raakte in coma. Na een paar dagen kunstmatig beademd te zijn geweest, werden de machines uitgezet. Miles Davis stierf op 28 september 1991, 65 jaar oud.

Ter afsluiting

Ken jij On The Corner van Miles Davis? Wat vind jij er van? Ben je het eens met de originele kritieken? Of ben je het toch meer eens met de latere herwaardering? Laat het weten!

 

Complimenten/opmerkingen? Graag!