Kate Bush eiste totale vrijheid en brengt The Dreaming uit

Kate Bush – The Dreaming album tekensessie september 1982

Inleiding

In 1982 bracht Kate Bush het album The Dreaming uit. Een album dat of de hemel in geprezen wordt of intens wordt gehaat, met dezelfde reden: het album is excentriek, extreem, experimenteel en uitdagend. Hoe dan ook, The Dreaming is een uniek en onderschat werkstuk van het Engelse genie.

Kate Bush

Het eerste Kate Bush verhaal op dit blog ging over het prachtige Aerial uit 2005. In dat verhaal wordt nader ingegaan op de carrière van Kate Bush, dus dat lees dat vooral in het artikel Kate Bush maakt haar comeback met het prachtige Aerial.

Kate Bush & Peter Gabriel in Townhouse

In 1979 kwam de eerste versie van de Fairlight CMI op de markt. In Engeland was Peter Gabriel de eerste die de digitale synthesizer en sampler ging gebruiken. Het eerste album waarop hij het gebruikte was zijn derde solo album (bekend als Melt) uit 1980, waarop Kate Bush meezong op Games Without Frontiers. Ook experimenteerde Gabriel met de zogenaamde ‘gated reverb’, wat resulteerde in een groots drumgeluid. Dat geluid zou op nummers als Phil Collins’ In The Air Tonight uitgroeien tot een bepalend jaren (19)80 geluid. Kate Bush werd geïnspireerd door beide zaken. Op 7 september 1980 bracht ze haar derde album Never For Ever uit, waarop ze de Fairlight CMI in haar muziek introduceerde. Ook produceerde ze het album, dit keer nog samen met John Kelly.

In een korte periode werd Kate Bush geïntroduceerd tot de Fairlight CMI, ‘gated reverb’ en zelf-productie. Die introducties waren doorslaggevend voor haar ontwikkeling als artiest en haar muziek.

Toen Kate Bush eind september Stevie Wonder live zag in de Wembley Arena werd een nummer waar ze aan werkte omgevormd tot Sat In Your Lap, dat op 21 juni 1981 als single werd uitgebracht. Sat In Your Lap klinkt anders dan alles wat Kate Bush eerder uitbracht: alle nieuwe invloeden komen hier al direct samen en het geluid van het komende album wordt aangekondigd: ritme en stem zijn de doorslaggevende instrumenten. Bush gebruikt haar stem op een nieuwe manier: maniakaal, fluisterend, donkerder op een achtergrond van een doordenderende beat. De Fairlight CMI wordt ruim ingezet, de drums klinken groots én het nummer is door Bush alleen geproduceerd. Ondanks het afwijkende en vervreemdende geluid werd het nummer toch een hit in Engeland.

Kate Bush – The Dreaming

The Dreaming

Op 13 september 1982, ruim een jaar na de single Sat In Your Lap, komt dan eindelijk het vierde album van Kate Bush uit: The Dreaming. Het komt voor velen als een schok. Weg is de Kate Bush van singles als Wuthering Heights, The Man With The Child In His Eyes, Babooshka en Army Dreamers, waarop ze weliswaar eigen klonk, maar niet eerder zo experimenteel, vrij en onbevreesd als nu.

De opener, Sat In Your Lap, was al bekend en past prima in de context van het album en geeft de sfeer goed aan. In There Goes A Tenner vertelt Kate het verhaal van een geplande overval die fout afloopt, muzikaal ondersteund door een wals, afgewisseld met de grootse ‘gated reverb’ drums. Een indrukwekkend nummer.

Pull Out The Pin is het resultaat van het kijken naar een documentaire over de Vietnam oorlog.

The Americans were these big, fat, pink, smelly things who the Vietnamese could smell coming for miles because of the tobacco and cologne. It was devastating, because you got the impression that the Americans were so heavy and awkward, and the Vietnamese were so beautiful and all getting wiped out. They wore a little silver Buddha on a chain around their neck and when they went into action they’d pop it into their mouth, so if they died they’d have Buddha on their lips. I wanted to write a song that could somehow convey the whole thing, so we set it in the jungle and had helicopters, crickets and little Balinese frogs.

Kate Bush, ZigZag, 1982

Het plan van Bush is perfect uitgevoerd, zo goed zelfs dat met name Amerikaanse recensenten zich stoorden aan dit nummer: te simplistisch. Onzin natuurlijk, de frase I Love Life!! die wordt geschreeuwd gold voor de Vietnamezen uiteraard net zo hard als voor de Amerikanen. Te pijnlijk waarschijnlijk nog om dat te beseffen destijds. Een extreem indrukwekkende nummer, waarin oorlog, de wil om te leven en een ander perspectief samenkomen in een van de vele hoogtepunten op dit album.

Kate Bush – Tijdens de opnamen voor Suspended In Gaffa video

Direct daarna alweer een hoogtepunt: Suspended In Gaffa. De wil om God eindelijk te zien en de realiteit dat dat toch nooit gaat lukken. Geen Fairlight deze keer, maar wel de herkenbare vocale acrobatiek. Prachtig.

Leave It Open wordt het beste geïllustreerd door het einde van het nummer, waarin Bush de frase “We let the weirdness in” herhaalt. Bush leerde de tekst achterstevoren in te zingen, deze op te nemen en andersom af te spelen, waardoor de originele tekst herkenbaar wordt. Het vervreemdende effect werkt heel goed en geeft het nummer nog een extra experimenteel element mee.

N.B.:
David Lynch zou het effect van omgekeerde tekst gebruiken in zijn meesterwerk, de televisie serie Twin Peaks, dat 8 jaar na The Dreaming zou worden gemaakt en uitgezonden. Kate Bush was haar tijd ver vooruit.

De tweede kant van de LP begint met het zesde nummer, de naamgever van het album, The Dreaming. Bush gebruikt haar stem hier op alle mogelijke manieren, tegen een achtergrond van didgeridoo, bezwerende drums, geitengeluiden en bezingt het lot van Aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van Australië. Een knappe prestatie en een productionele uitdaging, die door Bush met achteloos gemak tot een goed einde wordt gebracht.

Van Australië naar Ierland: Night Of The Swallow. Ierse folk instrumenten, gekoppeld aan de grootse drums en een prachtige, emotionele vertolking van Bush, die zowel de rol van een vrouw en een man aanneemt, waarbij de man smokkelt en de vrouw niet wil dat hij op pad gaat, waardoor zij de wens van de man alleen maar versterkt. Het volgende All The Love sluit aan op het voorgaande, zeker qua sfeer. Het nummer gaat over eenzaamheid en waar verdriet toe kan leiden. Het eindigt met een muzikaal coda en stemmen van mensen die ‘goodbye’, ‘see ya’ of een andere vorm van afscheid inspreken op het antwoordapparaat (destijds een nieuw fenomeen) van Kate Bush. Past goed in het nummer.

Kate Bush – The Dreaming cover outtake

Houdini vertelt een deel van het verhaal over Houdini, vanuit het perspectief van Bess Houdini, de vrouw van magiër Harry Houdini. De hoes van het album geeft het paar weer, waarbij Kate Bush een sleutel in haar mond heeft, die ze met een kus doorgeeft aan haar man. Voor zijn dood hadden ze een code afgesproken waardoor Bess na zijn dood middels séances contact kon hebben met haar man. In het nummer wordt de code door Bush’ partner Del Palmer uitgesproken: Rosabel, believe!. Bess heeft de eerste 10 jaar na Houdini’s dood op Halloween séances gehouden en met haar man gecommuniceerd, waarbij ze de code gebruikte om aan te tonen dat ze echt met haar man ‘sprak’.

Het album wordt afgesloten met Get Out Of My House, dat was geïnspireerd door de Stephen King roman The Shining. Het nummer is oprecht angstaanjagend. Kate Bush geeft vocaal nog een keer alles en eindigt zelfs met een rol als ezel, waarbij ze de “Hee-haw!” roept/schreeuwt in een ultieme poging het kwaad, dat haar huis inmiddels is binnengekomen, te verdrijven. Gedurende het nummer klinkt Bush bang, verzekerd en woest. Een ongelooflijke reis in 5 minuten en 25 seconden. Verplichte kost!

Ontvangst

Na de uitgave waren de reacties in de pers gemixed. Kate Bush was haar tijd veel te ver vooruit. Men wist niet wat men aan moest met al die nieuwe geluiden, de productie, de stemmen en de ritmiek. De reacties varieerden van “very weird. She’s obviously trying to become less commercial” tot “initially it is bewildering and not a little preposterous, but try to hang on through the twisted overkill and the historic fits and there’s much reward” en van “the revelation is the dense, demanding music” tot “Quaint, admirable, unclassified, Kate Bush goes her own sweet way… production hard to fault… ranges from the ethereal to the frankly unlistenable”.

Kate Bush – Interview oktober 1982

Kate Bush over The Dreaming

En wat zei Kate Bush zelf over haar album?

In fact, as soon as the songs began to be written, I knew that the album was going to be quite different.

Kate Bush, Poppix (UK), zomer 1982

I think [The Dreaming] is about trying to cope… to get through all the shit. I think it was positive: showing how certain people approach all these negative things – war, crime, etc. I don’t think I’m actually an aggressive person, but I can be. But I release that energy in work. I think it’s wrong to get angry. If people get angry, it kind of freaks everybody out and they can’t concentrate on what they’re doing.

Kate Bush, NME, 1983

My first production. A really difficult album to make. People thought I’d gone mad, the album wasn’t warmly received by critics. People told me it was a commercial disaster but it reached number three so that’s their problem.

Kate Bush, Tracks, november 1989

I look back at that record and it seems mad. I heard it about three years ago and couldn’t believe it. There’s a lot of anger in it. There’s a lot of ‘I’m an artist, right!’ (Stuart Maconie, ‘Booze, Fags, Blokes And Me’.

Kate Bush, Q, december 1993

Waardering

The Dreaming wordt of de hemel in geprezen of de grond in geboord. Er lijkt geen middenweg te zijn met dit album. Ook wordt het album vaak aangehaald als reden waarom mensen Kate Bush nou juist waarderen of haten. De hoeveelheid aan stijlen, de drukke arrangementen en de zang die alle kanten opschiet, is intens en vraagt veel van de luisteraar.

Ik hoor zeker in het eerste kamp, ik ben gek van dit album, al sinds de tijd dat mijn oudste zus (en Bush fan) het album destijds kocht. De muziek was zo anders, zo vreemd en zo vrij. Het is ook een intiem album, Bush klinkt geheel als zichzelf en is schaamteloos in haar ideeën en fantasieën. Ik ben ervan overtuigd dat de vrijheid die ze voelde een bevrijding moet zijn geweest. De gedachte dat Kate Bush destijds nog maar 23 jaar was, is haast niet te bevatten. Als je op die leeftijd al zo muzikaal en origineel kan zijn, kan dat alleen maar betekenen dat je tot de allergrootsten behoort.

Vaak wordt gezegd dat de opvolger Hounds Of Love niet had bestaan zonder The Dreaming, waarmee The Dreaming soms niet meer als een vingeroefening wordt gezien voor dat andere meesterwerk. Daarmee wordt The Dreaming tekort gedaan. Het is een volwaardig album van een bevrijd artiest die eindelijk alles doet wat ze maar wil en kan, en dat is veel, overweldigend veel.

The Dreaming bracht een nieuwe wereld voor elke muziekliefhebber. Zelfs na al die jaren klinkt het nog steeds modern en zijn tijd vooruit.

En, volg de tip op het album op: “This album was made to be played loud”!

Kate Bush – The Dreaming – De singles

Singles

Het album bracht maar liefst 5 singles voort:

• Sat In Your Lap
  (uitgebracht op 21 juni 1981)
• The Dreaming
  (uitgebracht op 26 juli 1982)
• There Goes A Tenner
  (uitgebracht op 2 november 1982 in het VK en Ierland)
• Suspended In Gaffa
  (uitgebracht op 2 november 1982 in Europa en Australië)
• Night Of The Swallow
  (uitgebracht op 21 november 1983 in Ierland)

Kate Bush – The Dreaming – Hoes achterkant

Nummers

Alle nummers geschreven door Kate Bush.

• Sat In Your Lap
• There Goes A Tenner
• Pull Out The Pin
• Suspended In Gaffa
• Leave It Open
• The Dreaming
• Night Of The Swallow
• All The Love
• Houdini
• Get Out Of My House

Alle arrangementen door Kate Bush, behalve de pijp en strijker arrangementen op Night Of The Swallow door Bill Whelan en de strijker arrangementen op Houdini door Dave Lawson en Andrew Powell. Productie door Kate Bush.

Personeel

Muzikanten

• Kate Bush – zang, piano, Fairlight CMI synthesizer (op Sat In Your Lap, There Goes A Tenner, Leave It Open, The Dreaming, Night Of The Swallow, All The Love, Houdini, Get Out Of My House), Yamaha CS-80 (op There Goes A Tenner), strijkers (op Suspended In Gaffa)
• Paddy Bush – claves (op Sat In Your Lap), mandolines en strijkers (op Suspended In Gaffa), snorrebot (op The Dreaming)
• Geoff Downes – Fairlight CMI trompet sectie (op Sat In Your Lap)
• Jimmy Bain – bas (op Sat In Your Lap, Leave It Open, Get Out Of My House)
• Del Palmer – bas (op There Goes A Tenner, Suspended In Gaffa, All The Love), fretloze en 8 snarige bas (op Night Of The Swallow)
• Preston Heyman – drums (op Sat In Your Lap, Pull Out The Pin, Leave It Open, Get Out Of My House), claves (op Sat In Your Lap)
• Stuart Elliott – drums (op There Goes A Tenner, Suspended In Gaffa, The Dreaming, Night Of The Swallow, All The Love, Houdini), claves (op Suspended In Gaffa), percussie (op All The Love)
• Dave Lawson – Synclavier (op There Goes A Tenner, Suspended In Gaffa)
• Brian Bath – elektrische gitaar (op Pull Out The Pin)
• Danny Thompson – contrabas (op Pull Out The Pin)
• Ian Bairnson – akoestische gitaar (op Leave It Open)
• Alan Murphy – elektrische gitaar (op Leave It Open, Get Out Of My House)
• Rolf Harris – didgeridoo (op The Dreaming)
• Liam O’Flynn – tinwhistle en Ierse doedelzak (op Night Of The Swallow)
• Seán Keane – viool (op Night Of The Swallow)
• Dónal Lunny – bouzouki (op Night Of The Swallow)
• Eberhard Weber – contrabas (op Houdini)

Kate Bush en haar Fairlight CMI, 1982

Extra stemmen

• Paddy Bush – achtergrondzang (op Sat In Your Lap, The Dreaming, Get Out Of My House)
• Ian Bairnson, Stewart Arnold en Gary Hurst – achtergrondzang (op Sat In Your Lap)
• David Gilmour – achtergrondzang (op Pull Out The Pin)
• Percy Edwards – dierengeluiden (op The Dreaming)
• Gosfield Goers – publiek (op The Dreaming)
• Richard Thornton – koorlid (op All The Love)
• Gordon Farrell – “Houdini” (op Houdini)
• Del Palmer – “Rosabel Believe” (op Houdini)
• Paul Hardiman – “Eeyore” (op Get Out Of My House)
• Esmail Sheikh – gesproken drums (drum talk) (op Get Out Of My House)

Herwaardering

Tegenwoordig wordt The Dreaming door de pers (h)erkend als het meesterwerk dat het is, maar wellicht belangrijker, het wordt door andere muzikanten, zoals Björk, Big Boi en Steven Wilson als één van hun favoriete albums aller tijden genoemd.

Kate Bush – The Dreaming – Het nummer

Ter afsluiting

Na de uitgave van The Dreaming verhuisde Kate Bush naar het platteland en bouwde een eigen studio en startte met opnamen voor haar volgende album, dat in 1985 zou verschijnen. EMI was er niet zeker van of Bush ook nu weer zelf moest produceren, maar Bush zou die teugels nooit meer uit handen geven.

Wat vind jij van The Dreaming? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Kate Bush eiste totale vrijheid en brengt The Dreaming uit. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.