Sufjan Stevens

Introductie

Op 31 maart 2015 bracht Sufjan Stevens het prachtige, ontroerende en intieme Carrie & Lowell uit. Bij deze, een ode aan een meesterwerk.

Aanloop

Het album staat in het teken van het overlijden van Sufjan Stevens’ moeder Carrie in december 2012. Op 16 februari 2015 verscheen een interview met Stevens op de muzieksite Pitchfork, waar hij ingaat op het proces voorafgaande aan Carrie & Lowell.

With this record, I needed to extract myself out of this environment of make-believe. It’s something that was necessary for me to do in the wake of my mother’s death—to pursue a sense of peace and serenity in spite of suffering. It’s not really trying to say anything new, or prove anything, or innovate. It feels artless, which is a good thing. This is not my art project; this is my life.

…

She [Carrie] was evidently a great mother, according to Lowell and my father [Rasjid]. But she suffered from schizophrenia and depression. She had bipolar disorder and she was an alcoholic. She did drugs, had substance abuse problems. She really suffered, for whatever reason. But when we were with her and when she was most stable, she was really loving and caring, and very creative and funny. This description of her reminds me of what some people have observed about my work and my manic contradiction of aesthetics: deep sorrow mixed with something provocative, playful, frantic.

…

She had stomach cancer, and it was a quick demise. We flew to see her in the ICU before she died. She was in a lot of pain, and on a lot of drugs, but she was aware. It was so terrifying to encounter death and have to reconcile that, and express love, for someone so unfamiliar. Her death was so devastating to me because of the vacancy within me. I was trying to gather as much as I could of her, in my mind, my memory, my recollections, but I have nothing. It felt unsolvable. There is definitely a deep regret and grief and anger. I went through all the stages of bereavement. But I say make amends while you can: Take every opportunity to reconcile with those you love or those who’ve hurt you. It was in our best interest for our mother to abandon us. God bless her for doing that and knowing what she wasn’t capable of.

…

Oh man, it’s so hard to describe what was going on. It’s almost like the force, or the matrix, or something: I started to believe that I was genetically, habitually, chemically predisposed to her pattern of destruction. I think a lot of the acting-out was rebellion, or maybe it was a way for me to… ah, this is so fucked up, I should probably go to therapy.

…

In lieu of her death, I felt a desire to be with her, so I felt like abusing drugs and alcohol and fucking around a lot and becoming reckless and hazardous was my way of being intimate with her. But I quickly learned that you don’t have to be incarcerated by suffering, and that, in spite of the dysfunctional nature of your family, you are an individual in full possession of your life. I came to realize that I wasn’t possessed by her, or incarcerated by her mental illness. We blame our parents for a lot of shit, for better and for worse, but it’s symbiotic. Parenthood is a profound sacrifice.

…

I’m being explicit about really horrifying experiences in my life, but my hope has always been to be responsible as an artist and to avoid indulging in my misery, or to come off as an exhibitionist. I don’t want to make the listener complicit in my vulnerable prose poem of depression, I just want to honor the experience. I’m not the victim here, and I’m not seeking other peoples’ sympathy. I don’t blame my parents, they did the best they could.

Het verhaal gaat dat Stevens zo was geschrokken van zijn eigen open- en oprechtheid dat hij alle vervolginterviews afblies. Ik weet nog dat ik dit destijds las en overtuigd was dat ik Carrie & Lowell direct moest kopen. En zo geschiedde.

Sufjan Stevens

Op Sufjan Stevens’ eigen site (sufjan.com), wordt criticus Hilton Als geciteerd:

In “Carrie and Lowell,” Sufjan Stevens is a child again or, more specifically, the child character in the family of man drama that often but not always centers on the story of love given, or love forsaken, but isn’t that the same thing to the poet? That the love Stevens sings about having left or given or been born to–thank you, Carrie–is a perceptible wound not only on the singer’s throat, but his sleeve: he wears love’s incomprehensibility, and the deep incomprehensibility of being a son, like a backing vocal on “Carrie and Lowell,” which is also filled with colors, hearts, trees, conclusions, and beginnings, all adding up to the kind of intimacy that caught my eye the morning I sat in the diner waiting for the sun to get stronger as I saw intimacy pass by while going about it’s business, like something sung and felt by Sufjan Stevens on his new beautiful solitary and rich record filled with faith and disbelief and the resurrection of trust and dreams.

Asthmatic Kitty

Op het album worden verschillende plaatsen in de staat Oregon genoemd: Stevens bracht er drie zomers door met zijn moeder en stiefvader (Lowell). Het zijn niet alleen herinneringen aan een belangrijke periode in zijn leven, maar ze blijken ook de enige echte herinneringen die Stevens heeft aan zijn moeder. Het huwelijk tussen Carrie and Lowell aan het begin van de jaren (19)80 duurde ogeveer vijf jaar en fungeren als een lichtpunt in de jeudgjaren van Stevens. Na het uiteenvallen van dat huwelijk zag Stevens zijn moeder af en toe. Lowell bleef in al die jaren contact houden met de Stevens kinderen en is medeoprichter van Stevens’ eigen platenlabel Asthmatic Kitty.

Carrie & Lowell

Sufjan Stevens – Carrie & Lowell

Carrie & Lowell is het zevende studio album van Sufjan Stevens, uitgebracht via Asthmatic Kitty op 31 maart 2015. Net als op Seven Swans, is de muziek op Carrie & Lowell minimaal en functioneel, en lijkt een terugkeer naar Stevens’ indie folk roots.

De nummers werden in 2014 opgenomen in Flora in Portland (Oregon), Black Watch in Norman (Oklahoma), April Base in Eau Claire (Wisconsin), Pat Dillet’s studio in midtown Manhattan, New York City (New York), Sufjan Stevens’ kantoor in Dumbo, Brooklyn, New York City (New York). Sommige nummers werden opgenomen op een iPhone (!) in een hotelkamer in Klamath Falls, Oregon.

Het album werd geproduceerd door Thomas Bartlett, een bevriende muzikant die onlangs zijn broer had verloren aan kanker.

Direct na de uitgave werd het album gerekend tot het beste van dat jaar en door sommigen tot het beste uit Stevens’ hele oeuvre. Een hele prestatie, omdat Stevens eigenlijk alleen maar prachtige indrukwekkende albums heeft uitgebracht. Het eindigde in vele eindejaarslijstjes op de eerste positie. In Nederland riep muziektijdschrift Oor het album uit tot album van het jaar.

En, is het alle lof waard? Jazeker, prachtige breekbare liedjes, die de luisteraar meenemen in het verdriet van Stevens, zonder dat diezelfde luisteraar zich een voyeur waant in andermans ellende. Alles is even smaakvol en oprecht gebracht en resulteert in een zeldzaam oprecht, intiem, verdrietig én inspirerend album.

De eerste regels van het album zijn veelzeggend:

Spirit of my silence I can hear you
But I’m afraid to be near you
And I don’t know where to begin

Death With Dignity

Het contact met zijn moeder verliep moeizaam en eindigde bijna altijd in teleurstelling, verlating en treurigheid.

When I was three, three maybe four
She left us at that video store

Should Have Known Better

Het wordt allemaal op de bekende Sufjan Stevens manier gebracht, met zijn prachtige rustige fluisterstem. In hetzelfde nummer toch een lichtpuntje (een van de weinigen op het album) als hij het heeft over de dochter van zijn broer Marzuki.

My brother had a daughter
The beauty that she brings, illumination

Should Have Known Better

Sufjan Stevens – Carrie & Lowell – Hoes foto’s

Jeugdherinneringen aan mooie zomers spelen een grote rol op Carrie & Lowell, voor de jonge Sufjan zijn de zomers met Lowell een baken van licht geweest en hebben grote indruk gemaakt.

Emerald Park, wonders never cease
The man who taught me to swim,
He couldn’t quite say my first name
Like a father he led community water on my head
And he called me “Subaru”
And now I want to be near you

Eugene

Fourth Of July is aangrijpend en kijkt terug naar het overlijden van Carrie. In het nummer geeft hij een stem aan Carrie.

“Did you get enough love, my little dove
Why do you cry?
And I’m sorry I left, but it was for the best
Though it never felt right
My little Versailles”

Fourth Of July

Eén van de centrale thema’s van het album is opgenomen in datzelfde nummer: het herhalen van de frase We’re all gonna die. Als platte tekst klinkt het behoorlijk fatalistisch en deprimerend, maar de wijze waarop Stevens het zingt maakt het bijna troostend en zelfs hoopvol.

Maar ook de donkere kanten in Stevens zelf komen naar boven. Na het overlijden van zijn moeder verloor hij zichzelf in drugs en alcohol, volgens hemzelf de ultieme poing dichter bij zijn moder te komen.

The only thing that keeps me from cutting my arm
Cross hatch, warm bath, Holiday Inn after dark
No shade in the shadow of the cross

…

I slept on my back in the shade of the meadowlark
Like a champion, get drowned to get laid
I take one more hit when you depart

The Only Thing

De wanhoop is compleet, Fuck me, I’m falling apart klinkt intens droevig en eenzaam.

Recensie

Op basis van bovenstaande zou je toch haast concluderen dat je Carrie & Lowell moet vermijden. Het tegenovergestelde is waar: het is een aanrader, want ook al is het kwetsbaar, melancholisch en verdrietig, Stevens geeft er toch een speelse, soms zelfs opgetogen, draai aan. Ook al is de situatie nog zo zwart, troost is altijd dichtbij. Liefde, zelfs voor iemand die je alleen maar pijn heeft gedaan, overwint zelfs de grootste trauma’s. Hoop is sterker dan wanhoop.

Sufjan Stevens – Carrie & Lowell – Singles

Singles

Er zijn drie singles van het album getrokken, die allemaal verschenen voor het album:

• No Shade In The Shadow Of The Cross
  (uitgebracht op 16 februari 2015)
• Should Have Known Better
  (uitgebracht op 11 maart 2015)
• Carrie & Lowell
  (uitgebracht op 17 maart 2015)

Nummers

Alle nummers geschreven door Sufjan Stevens.

• Death With Dignity
• Should Have Known Better
• All Of Me Wants All Of You
• Drawn To The Blood
• Eugene
• Fourth Of July
• The Only Thing
• Carrie & Lowell
• John My Beloved
• No Shade In The Shadow Of The Cross
• Blue Bucket Of Gold

Muzikanten

• Sufjan Stevens – zang, gitaar
• Thomas Bartlett – zang

Met hulp van Sean Carey, Casey Foubert, Ben Lester, Nedelle Torrisi en Laura Veirs (achtergrondzang op Should Have Known Better.

Sufjan Stevens – Carrie & Lowell Tour

Carrie & Lowell Live

Na de uitgave van Carrie & Lowell ging Sufjan Stevens op toernee. Het bracht hem ook naar Nederland. In het prachtige theater Carré gaf Stevens twee concerten. Ik was erbij op 24 september 2015, één van de meest indrukwekkende concerten die ik ooit zag.

De tour moest Stevens van de nodige balans voorzien. “I got so little pleasure out of writing and recording the album that I feel like I’m due some enjoyment” zei Stevens voordat hij de tour startte. De intimiteit van de uitvoeringen op het album werd in de live-setting vervangen door rijke instrumentatie, zonder de zeggingskracht van de nummers aan te tasten. Sterker nog, in sommig opzichten kwam de boodschap nog dieper binnen. Het waren diep ontroerende concerten, waarin Stevens alles gaf.

Het eerste deel van de concerten bestond uit het complete Carrie & Lowell album, aangevuld met het instrumentale Redford (For Yia-Yia and Pappou) (van Michigan) en Futile Devices en Vesuvius (beiden van The Age Of Adz), waarna een selectie uit oudere nummers werd gespeeld.

In 2017 verscheen de onderstaande aankondiging:

Asthmatic Kitty Records is pleased to announce Carrie & Lowell Live, an audio and visual document of Sufjan’s November 9, 2015 performance at North Charleston Performing Arts Center in South Carolina. It is available on YouTube and Vimeo and as an audio download (and streaming) on most digital platforms starting April 28, 2017.

Released in March 2015, Carrie & Lowell is perhaps Sufjan’s bleakest album, tracing the songwriter’s struggle with grief and depression following the sudden death of his mother. To promote the album, Sufjan set out on an extensive worldwide tour, playing almost 100 concerts performing almost exclusively songs from the new record.

The show, which was designed by Marc Janowitz, incorporated an expansive lighting display and cathedral-like LED columns featuring home videos shot by Sufjan’s maternal grandfather, Nick Marabeas. Much of this vintage footage highlights family birthdays, graduations, and weddings of Carrie and her siblings from the late 1940s through the early 1970s, lending the performances the emotional arc of a memorial, celebrating Carrie’s life and meditating on her death with a sweeping transcendence that gave testament to Sufjan’s central thesis of mourning: that in spite of death, we must go on living in fullness and joy.

The live show featured many new interpretations, re-workings and expansions of the songs from Carrie & Lowell, itself a spare album. On stage, acoustic guitars, ukuleles, and piano were augmented by drums and percussion, electronics, and a motley of synthesizers to create an expansive sonic environment that moved from intimate to psychedelic without sacrificing the solemn nature of the material.

Carrie & Lowell Live captures Sufjan at his most vulnerable and persuasive, and it features a proficient, multiple-instrumentalist crew of musicians, including Dawn Landes (vocals, guitar, guitalin, piano, synthesizer, vocoder, percussion), Casey Foubert (vocals, guitar, lap steel, bass, piano, ukulele, synthesizer), Steve Moore (vocals, synthesizer, bass synth, trombone, Casiotone, piano) and James McAlister (drums, percussion, electronics, synthesizer, piano). The live show ends with an expansive 12-minute improvisational jam that looks (and feels) like nothing less than a born-again experience.

Carrie & Lowell Live was shot and produced by We Are Films, edited by Keith Bradshaw and Deborah Johnson, mixed by Casey Foubert, and mastered by TW Walsh.

Sufjan Stevens – Carrie & Lowell Live

Op 28 april 2017 werd Carrie & Lowell Live uitgebracht als album en film op Stevens’ label Asthmatic Kitty. De film is gratis beschikbaar via Vimeo en YouTube.

Nummers

Alle nummers geschreven door Sufjan Stevens, tenzij anders aangeven.

• Redford (For Yia-Yia And Pappou)
• Death With Dignity
• Should Have Known Better
• All Of Me Wants All Of You
• John My Beloved
• The Only Thing
• Fourth Of July
• No Shade In The Shadow Of The Cross
• Carrie & Lowell
• Drawn To The Blood
• Eugene
• Vesuvius
• Futile Devices
• Blue Bucket Of Gold
• Blue Bucket Outro
• Hotline Bling (Aubrey Graham, Timmy Thomas, Paul Jeffries)

Uitvoerenden

• Casey Foubert
• Dawn Landes
• James McAlister
• Steve Moore
• Sufjan Stevens

Het nummer Hotline Bling is van Drake en heeft Gallant als gast zanger.

The Greatest Gift

Sufjan Stevens – The Greatest Gift

En gelukkig was het nog niet klaar. The Greatest Gift Mixtape – Outtakes, Remixes & Demos from Carrie & Lowell, afgekort The Grestest Gift, bestaat uit outtakes en onuitgebracht materiaal van de Carrie & Lowell sessies.

Tezamen met Carrie & Lowell Live geeft The Greatest Gift nieuwe inzichten op het fantastische Carrie & Lowell album.

Nummers

Alle nummers geschreven door Sufjan Stevens.

• Wallowa Lake Monster
• Drawn To The Blood (Sufjan Stevens Remix)
• Death With Dignity (Helado Negro Remix)
• John My Beloved (iPhone Demo)
• Drawn To The Blood (Fingerpicking Remix)
• The Greatest Gift
• Exploding Whale (Doveman Remix)
• All Of Me Wants All Of You (Helado Negro Remix)
• Fourth Of July (900X Remix)
• The Hidden River Of My Life
• City Of Roses
• Carrie & Lowell (iPhone Demo) (Digital exclusive / Hidden track on CD)

Ter afsluiting

Het gehele Carrie & Lowell traject leverde drie albums op en bewees eens te meer hoe onbeschrijflijk goed Sufjan Stevens is als zanger, liedjesschrijver en artiest. Het is een indrukwekkend drieluik over liefde, verlating, eenzaamheid, hoop, verdriet, verlangen, connectie en vergeving. Ik kan dit niet genoeg aanraden. Koop, huur, leen, wat dan ook, maar luister!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Sufjan Stevens maakt het prachtige, ingetogen en ontroerende Carrie & Lowell. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.