The Family, het ultieme Prince satelliet project

The Family – The Family – Gatefold

Inleiding

Zoals al benoemd in het verhaal over Around The World In A Day werd in 1985 veel meer Prince muziek uitgebracht, waaronder albums en singles van een aantal zogenaamde Prince satelliet acts. Naast nummers voor André Cymone, Sheila E. en The Bangles werd op 12 augustus van dat jaar het meest bijzondere en beste (?) satelliet project uitgebracht: The Family van de groep met dezelfde naam. Een zwaar onderbelicht project, dat eigenlijk alleen nog maar bekend is vanwege het nummer Nothing Compares 2 U.

The Family

Toen nog voor de start van de Purple Rain Tour duidelijk werd dat The Time voorbij was, wilde Prince een ander nieuw project starten. Alsof hij niet al genoeg te doen had. Naast albums voor The Time, Sheila E., Appolonia 6, zijn eigen volgende album en voorbereidingen voor de aanstaande tour, wilde Prince na het vertrek van Morris Day verder met The Time. Het schijnt dat Prince aan bandleider Jesse Johnson voorstelde om keyboard speler Paul Peterson (door Prince omgedoopt tot St. Paul), die in The Time was gekomen na het (gedwongen) vertrek van Jimmy Jam en Terry Lewis, leadzanger te laten worden. Ruzie volgde. Geen optie dus. Jesse Johnson wist genoeg en vertrok uit Minneapolis om een (succesvolle) solo carrière te starten. Twee Time leden besloten met hem mee te gaan.

Eind juni 1984 nodigde Prince manager Alan Leeds en de overgebleven leden van The Time uit voor overleg in zijn huis. Hij had al een idee voor een nieuw project. De genodigden zouden deel uitmaken van de groep en worden aangevuld met zangeres Susannah Melvoin, destijds Prince’ vriendin (later verloofde). Hij had ook het concept al uitgedacht. Het zou een combinatie van funk, pop en jazz moeten worden. Het imago van de groep werd geïnspireerd door oude films en glamour magazines. Het doel: “We gotta go after some of that Duran Duran money!”.

Tot zijn eigen verbazing, koos Prince Paul Peterson als hét gezicht en zanger van de groep. Hij zou een soort van Rudolph Valentino achtige rol moeten vervullen. Engineer Susan Rogers herinnert zich een conversatie tussen Prince en Peterson: “Paul, 20,000 women! That’s how many women Valentino had at his funeral, 20,000 women!”.

Prince was alweer lichtjaren verder op iedereen. Eind juni 1984 was Prince aan het werk voor zijn nieuwe project: The Family. In drie dagen tijd had hij de basisopnamen voor de helft van de nummers al klaar. Het album zou uit acht nummers bestaan, geschreven, gespeeld en geproduceerd door Prince, met uitzondering van één nummer, dat door Revolution drummer Bobby Z. was geschreven.

Invloeden van buitenaf

Prince thank you note to Eric Leeds (begin 1986)

Saxofoon/Eric Leeds

Op 29 juni 1984 opende Bruce Springsteen zijn bijna 1,5 jaar durende Born In The USA Tour in St. Paul, Minnesota. Prince was aanwezig en was onder de indruk. Nadat hij had gesproken met Springsteen en met name The E. Street Band’s “Big Man” Clarence Clemons was hij overtuigd dat hij saxofoon wilde inzetten voor The Family.

Eddie Minnifield was de vaste saxofonist van Sheila E., maar Prince gebruikte hem niet. Manager Alan Leeds stelde zijn broer Eric voor. Hij had gesolliciteerd naar de functie van saxofoon speler voor Sheila E. en had opnamen gestuurd. Op 2 juli 1984 stapte Eric Leeds met zijn saxofoon in de hand de Flying Cloud Drive Warehouse in Eden Prairie binnen. Omdat Prince geen saxofoon speelde kreeg Leeds opvallend veel ruimte van Prince. Die dag werden voor vier nummers saxofoon stukken opgenomen. Prince had een paar ideeën, die Leeds nadeed, maar op twee nummers kreeg Leeds de ruimte zelf wat te verzinnen. Het beviel Prince prima. De samenwerking verliep soepel en met wederzijds respect. Leeds zelf zei ooit dat dat mede veroorzaakt werd doordat de saxofoon een instrument was dat Prince niet kon oppakken om te laten zien hoe het beter kon.

Productie/David Z.

Prince had onvoldoende tijd om er voor te zorgen dat de ‘guide vocals’ die hij had opgenomen bij de nummers, door de beoogde zangers van The Family zouden worden ingezongen. Hij delegeerde die taak aan David Z., engineer en broer van Revolution drummer Bobby Z. Het waren lange, lange sessies om de zang op band te krijgen zoals Prince het wilde. Prince vertrouwde de taak toe aan David Z. Een opvallende stap.

Clare Fischer (1928-2012)

Orkestratie/Clare Fischer

Rond september/oktober 1984 werd het idee geopperd om orkestraties toe te voegen aan de muziek. Prince kreeg de naam Clare Fischer doorgespeeld. Nadat hij een en ander had gehoord van zijn werk was hij nieuwsgierig en David Z. kreeg de opdracht om te starten met één nummer, River Run Dry, en terug te komen met het resultaat. Prince gaf een nummer vrij aan iemand die hij niet kende en die muziek zou toevoegen, dus feitelijk zijn nummer zou veranderen, een unicum voor Prince. Eerlijk is eerlijk, het was wel het enige nummer van het project dat hij niet zelf geschreven had, maar toch. Toen hij de tapes terugkreeg was hij zeer blij met het resultaat. Fischer’s orkestraties brachten de muziek veel extra’s, het was tegendraads, maar klonk organisch en volstrekt uniek. Prince en Fischer zouden tot aan Fischer’s dood in 2012 muziek uitwisselen met elkaar voor tientallen nummers. Soms werden orkestraties voor andere nummers gebruikt, maar ze waren altijd welkom. Prince heeft zich nooit bemoeid met het hoe en wat en gaf Fischer alle vrijheid. De beide mannen hebben elkaar nooit in levende lijve ontmoet. Prince wilde zelfs niet weten hoe hij er uit zag.

Album klaar

Voor de start van de Purple Rain Tour was het album in feite gereed. De bandleden werd gevraagd nog even geduld te hebben tot na de tour, die een half jaar zou duren. Binnen drie weken na de tour werd Around The World In A Day uitgebracht. Ondertussen werkte Prince nog aan wat mixen, wat onder andere resulteerde in het verwijderen van de bas van een groot aantal nummers. Eric Leeds was daar niet zo blij mee: “Prince was in a no bass minimalist mood, there was bass guitar in a lot of those cuts that he did not include in the final mixes, and I missed it then and I miss it now. To hear the bass guitar that exists on those songs, particularly High Fashion and Mutiny, my God, those songs are on fire! And just listening to those rough mixes with the bass on there, that to me is quintessential funk, it doesn’t get much better than that”. Het album was medio mei 1985 klaar. In de tussentijd had Prince het idee opgevat om een tour te doen met een aantal satelliet acts, waaronder Sheila E., nieuwe groep Mazarati en The Family. De band ging oefenen, veel, heel veel oefenen. In het Neal Karlen interview dat op 12 september 1985 in Rolling Stone zou worden gepubliceerd wordt melding gemaakt van één van die oefensessies.

Als voorloper op het album werd de single The Screams Of Passion op 19 juli 1985 uitgebracht. Het was de eerste uitgave op het net opgericht Paisley Park Records label, dat niet werd toegeschreven aan Prince. Het was tevens de eerste uitgave van Prince muziek die Clare Fischer orkestraties bevatte én de eerste Prince uitgave waarop Eric Leeds te horen is (op het B-kantje Yes).

The Family – The Family

The Family – The Family

Op 12 augustus 1985 werd het debuutalbum van The Family, The Family genaamd, uitgebracht in Europa. De VS volgden precies een week later. In de credits van het album wordt Prince alleen genoemd als componist van Nothing Compares 2 U. Dit is feitelijk onjuist. Behalve River Run Dry schreef hij alle nummers (met hulp bij twee nummers). Net als bij The Time worden nummers toegeschreven aan de bandleden.

Nummer voor nummer

Alle nummers geschreven door Prince, tenzij anders aangegeven.

The Family – The Family – Kant A

High Fashion

(toegeschreven aan St. Paul en Jerome)

Eén van de eerste nummers opgenomen voor het nieuwe project. Het zet de toon voor het imago van de groep, waarin uiterlijk vertoon belangrijk is, een overeenkomst met The Time. Maar het is allemaal met een knipoog. Muzikaal klinkt het nummer ook het meest als een nummer dat The Time had kunnen opnemen. Een uptempo funky nummer.

Het is in oktober 1985 uitgebracht als tweede (en laatste) single. Er is een verlengde remix gemaakt voor het nummer, maar deze is nooit uitgebracht.

Mutiny

(toegeschreven aan Jerome)

Een ongekend funky nummer, dat tot mijn all-time favorieten behoort. De basisopnamen zijn op dezelfde dag gemaakt als High Fashion.

Prince was zelf ook erg te spreken over Mutiny en speelde het tijdens de Parade Tour uit 1986 regelmatig met The Revolution. Op 23 april 2012 werd een rehearsal versie gestreamd via drfunkenberry.com als promotie voor de komende Welcome 2 Australia Tour.

The Screams Of Passion

(toegeschreven aan St. Paul en Susannah)

Klassieker in de Prince catalogus. De eerste uitgave waarop Clare Fischer’s orkestraties hoorbaar zijn. Het maakte het nummer zo anders en uniek, dat het wel een vervolg moest krijgen (zie het komende verhaal over Parade). Het is een duet tussen zangers St. Paul en Susannah. De eerste opnamen vonden plaats op 18 augustus 1984 in de Flying Cloud Drive Warehouse in Eden Prairie.

Een bijna buitenaards goed nummer. Het ritme is verslavend, de zang intens, de orkestraties rijk en origineel. Het nummer bevat een aantal prachtige momenten, zoals het geschreeuw dat wordt gevolgd door “Not so loud!” en “shh, shh”. Uitgeschreven komt het stupide over, maar in de uitvoering is het fenomenaal.

In 1996 werd het nummer opgenomen op de met Prince muziek gevulde soundtrack voor de Spike Lee film Girl 6.

Begin juni 1985 werd een video opgenomen. Omdat het nummer geen saxofoon bevat, speelde Eric Leeds bas in de clip.

Yes

(toegeschreven aan Jerome en Jellybean, geschreven door Prince en Eric Leeds)

Onderdeel van de allereerste uitgave van Prince muziek waarop Eric Leeds hoorbaar was (de The Screams Of Passion single). Oorspronkelijk getiteld Lisa, een instrumentaal nummer met Eric Leeds op saxofoon en Wendy Melvoin op gitaar. De muziek wijst voorzichtig vooruit naar een ander project van Prince en Eric Leeds, Madhouse, dat in 1987 twee prachtige, door jazz geïnspireerde, platen zou uitbrengen. In 1985 was dit nieuw terrein voor Prince en zijn publiek.

The Family – The Family – Kant B

River Run Dry

(geschreven door Bobby Z.)

The Revolution drummer Bobby Z. schreef het nummer in 1983 en maakte er een demo van. Prince vond het nummer leuk en vroeg of hij het mocht opnemen voor het album van The Family. Bobby Z. vond het prima. Op 5 augustus 1984 nam hij het nummer op met Prince en Dr. Fink (The Revolution keyboard speler). Prince was echter niet geheel tevreden, want de opname die op het album terecht is gekomen bevat geen bijdrage van Bobby Z. en Dr. Fink.

Zoals hierboven al gemeld was dit het eerste nummer ooit dat door Prince naar Clare Fischer is gestuurd voor orkestratie toevoegingen. Het begin van een jaren durende samenwerking.

Nothing Compares 2 U

Prince had wat speciaals met het nummer, aangezien dit het enige nummer was waarvoor hij geen credits aan anderen gaf.

Op 15 juli 1984 nam Prince het nummer voor het eerst op. De tekst was gedeeltelijk geïnspireerd door zijn persoonlijke assistente Sandy Scipioni, die overhaast vertrok na het overlijden van haar vader. Geen romantische achtergrond dus voor het nummer dat door velen wel zo wordt beschouwd, inclusief leden van The Family zelf. Jerome Benton dacht (denkt?) dat het nummer voor hem was geschreven na het uiteenvallen van zijn relatie. Susannah Melvoin reageerde niet ontkennend op de vraag of het nummer wellicht over haar ging. Ze reageerde erop met de opmerking dat Prince nooit zei dat een nummer specifiek voor iemand was geschreven, dus wie weet?

Hoe dan ook, op het album klinkt het nummer uitermate minimalistisch. De muzikale omlijsting is kaal, wat de impact van het nummer verhoogt. Ook al is Nothing Compares 2 U geen persoonlijke favoriet, op dit album werkt het prima.

Het grote publiek kent het nummer natuurlijk vooral van Sinead O’Connor’s emotionele vertolking uit 1990. Prince speelde het sindsdien regelmatig ook zelf tijdens concerten. Het kende zijn première tijdens de Nude Tour uit 1990.

Prince heeft het nummer tijdens zijn leven twee maal uitgebracht in een live versie. In 1993 als duet met Rosie Gaines op het compilatie album The Hits 1. In 2002 was het ook onderdeel van het eerste Prince live album One Nite Alone… Live!.

Op 19 april 2018 werd de originele versie van Prince beschikbaar gesteld via verschillende streaming platformen. Op 21 april werden 1984 exemplaren van een paarse vinyl single afgeleverd bij platenzaak Electric Fetus in Minneapolis, waar Prince tijdens zijn leven vaak kwam. De verkoop was exclusief gegund aan de zaak. In 2019 was de opname onderdeel van het Originals album.

N.B.:
Op 4 mei 2016 werd de live versie, afkomstig van The Hits 1, om 05:07 PM CT op Amerikaanse radio stations uitgezonden ter herinnering aan het feit dat Prince precies “7 hours and 13 days” eerder dood was verklaard.

Susannah’s Pajamas

(toegeschreven aan Eric Leeds, geschreven door Prince en Eric Leeds)

Het nummer was origineel Mazarati getiteld, omdat het oorspronkelijk was bedoeld voor het Mazarati debuut album. De muziek past echter veel beter bij het The Family project. Prince vond dat zelf waarschijnlijk ook en hernoemde het naar Susannah’s Pajamas. Een instrumentaal nummer, dat jazzy en funky is en, net als Yes, vooruitwijst naar het toekomstige Madhouse project.

Desire

(toegeschreven aan St. Paul)

Origineel kreeg het nummer de titel Ecstasy mee. Een prachtige afsluiting van het album. Een mooie ballad die druipt van, hoe toepasselijk, verlangen.

The Family

Samenvattend

Behalve dat het album echt waanzinnig goed is, neemt het ook een speciale positie in in de geschiedenis van Prince en zijn muziek. Het is in vele opzichten een breuk met alles wat eerder kwam. Los van het uitbesteden van muzikale toevoegingen (Eric Leeds en Clare Fischer) en productie verantwoordelijkheden (David Z.), was ook de muzikale inkleding anders, complexer en gevarieerder. Nummers als The Screams Of Passion en de beide instrumentals waren anders en nieuw. De aankleding van de muziek (minimaal, geen bas (!)) was avontuurlijk en opwindend. Op dat moment was het nog onbekend wat de toekomst zou bieden, maar The Family kan sonisch worden gezien als een vingeroefening voor het geniale (Prince And The Revolution) Parade album dat in maart 1986 zou worden uitgebracht.

Bijdragen van anderen

Ondanks de vele namen die worden genoemd, werd alles gespeeld en uitgevoerd door Prince, met de volgende uitzonderingen:

• St. Paul Peterson – zang
• Susannah Melvoin – zang op The Screams Of Passion, achtergrondzang
• Eric Leeds – saxofoon op High Fashion, Mutiny, Yes, Nothing Compares 2 U, Susannah’s Pajamas en Desire
• Clare Fischer – orkestraties op High Fashion, The Screams Of Passion, River Run Dry, Nothing Compares 2 U en Desire
• Wendy Melvoin – gitaar op Yes

Jellybean Johnson, Jerome Benton en Miko Weaver worden op het album genoemd als bijdragers, maar dit was in werkelijkheid niet zo.

Productie

De productie werd toegeschreven aan David Z. Rivkin en The Family, maar deze werd gedaan door Prince en David Z.

The Family – The Screams Of Passion – Video

Andere nummers

Er is een aantal andere nummers overwogen voor opname op het album, inclusief twee nummers die specifiek voor het album zijn geschreven, die het uiteindelijk niet hebben gehaald.

Miss Understood

Het nummer is in september 1984 opgenomen met de bedoelding het als solo nummer voor Susannah Melvoin op het album te plaatsen, maar Susannah vond het wat nietszeggende nummer niet goed. Ze zei dat ook, waarop Prince dreigde het door een ander in te laten zingen. Maar het nummer belandde uiteindelijk niet op het album. Een goede keuze.

Feline

Een wild, freaky nummer dat Eric Leeds rekent tot het beste waar hij aan heeft gewerkt in de tijd dat hij voor en met Prince werkte: “We did another instrumental that did not go on the album. It was a very hard, aggressive, just ruckus, hard-funk instrumental that to this day is one of my favorite things we ever did” en “It was a manic track, I love it, I remember being there when he was doing most of his work on it, he was like a man possessed, the track was the odd man out from the album, it stuck out like a sore thumb”. Het nummer heeft het album niet gehaald, wellicht omdat het te wild was. Het argument van St. Paul, die het nummer zo seksueel expliciet vond, dat hij het niet naar buiten wilde brengen vanwege de streng katholieke achtergrond van zijn familie, was voor Prince reden genoeg het nummer te schrappen. In het nummer rapt St. Paul onder andere “St. Paul’s my name, makin’ love’s my game”, dat in gewijzigde vorm werd opgenomen in Holly Rock, dat aan Sheila E. werd gegeven.

The Family – First Avenue 13-08-1985

Concert, 13 augustus 1985

Het vele oefenen werd eindelijk uitbetaald tijdens een ongepland optreden, het debuut van The Family, op 13 augustus 1985 in Minneapolis’ First Avenue. De line-up van de band:

• St. Paul – zang en keyboards
• Susannah Melvoin – zang
• Eric Leeds – saxofoon en fluit
• Jellybean Johnson – drums
• Jerome Benton – achtergrondzang, percussie en dans

De band werd voor de live optredens en rehearsals uitgebreid met:

• Miko Weaver – gitaar
• Alan Flowers – bas
• Billy Carruthers – keyboards
• Jonathan Melvoin – keyboards
• Wally Safford – dans en achtergrondzang
• Gregory Brooks – dans en achtergrondzang

Het concert was succesvol. De band was strak en klonk live erg goed. De show was goed uitgedacht en het ‘concept’ stond als een huis. De setlist die avond was:

• Susannah’s Pajamas
• Yes
• River Run Dry
• Desire
• High Fashion
• Instrumental jam
• Nothing Compares 2 U
• The Screams Of Passion
• Mutiny / Holly Rock

Het zou het eerste én laatste concert van The Family worden. Opnamen van deze avond circuleren al jaren onder Prince verzamelaars, zowel audio als video.

The Family – The Family singles (The Screams Of Passion, High Fashion)

Het vervolg

Zoals al gemeld werd het album op 19 augustus 1985 uitgebracht in de VS. Het album deed het aardig, erg goed zelfs als rekening wordt gehouden met de promotie dat het album kreeg. Die was 0.

Vrijwel direct werd het probleem met het Paisley Park Records label duidelijk. Prince was van mening dat hij muziek diende te maken voor het label, tot en met het gereed maken van singles, video’s, etc. Promotie was voorbehouden aan Warner Bros., moedermaatschappij van Paisley Park Records. Warner Bros. was een andere mening toegedaan.

Het resultaat was dat er van promotie voor The Family geen sprake was. Toen Prince vervolgens in augustus 1985 naar Frankrijk vertrok voor de opnamen van zijn tweede speelfilm Under The Cherry Moon en The Family leden Jerome Benton en Susannah Melvoin met zich meenam, bleef St. Paul achter in de VS, waar hij acteer en dans lessen volgde ter voorbereiding van een nieuw, weinig concreet, project.

Einde

Op uitnodiging van A&M Records vloog St. Paul naar Los Angeles om een samenwerking met Janet Jackson te bespreken. Bij aankomst bleek het te gaan om een aanbod voor een solo carrière. St. Paul woog een en ander tegen elkaar af en besloot de stap te wagen. Prince was weg in Frankrijk, de beloofde tour was verre van zeker evenals een eventuele volgende film. Daarnaast was er van promotie voor The Family geen enkele sprake én St. Paul ‘verdiende’ slechte $250 per week. Het aanbod van A&M liep in de honderdduizenden dollars.

St. Paul belde Prince op in Frankrijk en deelde hem mee dat hij vertrok. Prince was pissed en zou St. Paul decennia lang niet meer spreken. The Family was ten einde.

The Revolution 1986

Na The Family

Ondanks het mooie aanbod van A&M tekende St. Paul na een nog beter bod bij MCA. Zijn solo carrière kwam niet van de grond. De overgebleven leden van the Family, aangevuld met Miko Weaver en Leeds’ vriend en trompettist Atlanta Bliss, werden vervolgens toegevoegd aan The Revolution (door Leeds aangeduid als “The Counterrevolution”) en gingen mee op tournee in 1986. Tijdens een aantal concerten werd het nieuwe Dream Factory gespeeld, waarvan wordt gezegd dat het gaat over het opstappen van St. Paul. Tijdens de concerten stak Prince zijn ontevredenheid over St. Paul’s beslissing niet onder stoelen of banken: “Paul! Punk of the month!” en “You took, but did you give?!”.

The Family

Recensie

Samen met het Jill Jones album behoort The Family tot het beste dat door Prince satellieten is uitgebracht. Het album is stijlvol, haast filmisch en ademt, tot de dag van vandaag, een avontuurlijke en unieke sfeer uit. Verplichte kost voor Prince liefhebbers en Prince geschiedschrijvers. Een uiterst essentieel album in de carrière van Prince, die ook nog eens perfecte muziek heeft opgeleverd.

Waardering:

Het is dan ook een schande dat het album vandaag de dag niet leverbaar is, zowel fysiek als via streaming diensten. Ik hoop van harte dat dit zo snel mogelijk wordt gecorrigeerd.

Overigens is het album op geen enkele wijze een concurrentie geweest voor “that Duran Duran money”. De muziek van het album was daarvoor te veelzijdig, anders en afwijkend van de norm. Als Prince echt achter dat geld aan wilde, moest hij met iets anders op de proppen komen. Na Purple Rain was Prince zijn interesse in groot succes (en geld) voor een langere periode verloren. Gelukkig maar, eerlijk gezegd. Het heeft een groot aantal verbazing- en ontzagwekkende platen opgeleverd.

fDeluxe

fDeluxe

Op 26 januari 2007 kondigde The Family aan dat ze terug zouden komen met een nieuw album en tour. Het duurde nog tot 2011 voordat het nieuwe album er was: Gaslight, waarvan ik een getekend exemplaar bestelde. Echter, Prince verbood het gebruik van de naam The Family, net als bij bij The Time had gedaan, een nogal flauwe manier van doen. Ook al had hij rechtentechnisch gezien gelijk, het toonde hem niet van zijn meest sportieve kant. Onder de naam fDeluxe ging The Family verder. In 2012 werd Relit uitgebracht, bestaande uit remixen van Gaslight. In 2013 verscheen Live & Tight (As A Funk Fiends Fix), een jaar later gevolgd door een album met covers, AM Static.

Op 20 januari 2012 zag ik fDeluxe in een half leeg Paradiso een leuk concert geven. Eric Leeds in the house!

Ter afsluiting

Wat vind jij van het The Family project? Behoort het ook tot jouw onbetwiste hoogtepunten in de carrière van Prince? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: The Family, het ultieme Prince satelliet project. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.

Meer Prince?

• Prince index