The Smiths nemen afscheid met Strangeways, Here We Come

The Smiths 1987 (rollingstone.com)

The Smiths 1987

Inleiding

Begin 1987 waren The Smiths op het hoogtepunt van hun populariteit, althans in Engeland. Europa en de VS liepen nog steeds niet heel erg warm voor The Smiths. Wellicht het nieuwe jaar beginnen met een verzamelalbum?

The Smiths - The World Won't Listen & Louder Than Bombs (spotify.com)

The Smiths – The World Won’t Listen & Louder Than Bombs

Verzamelaars

Na het succesvolle 1986 dat grotendeels in het teken had gestaan van The Queen Is Dead en de daarop volgende tour, ging de band in 1987 door waar ze 1986 mee hadden uitgeluid: op 26 januari 1987 verscheen de single Shoplifters Of The World Unite, een nummer dat zijn live debuut had gemaakt tijdens het laatste concert van 1986. Het nummer verving de geplande uitgave van het ook niet op een regulier album uitgebrachte You Just Haven’t Earned It Yet, Baby.

Op 23 februari 1987 werd de verzamelaar The World Won’t Listen uitgebracht (inclusief Shoplifters Of The World Unite en You Just Haven’t Earned It Yet, Baby), bestaande uit alle singles inclusief B-kantjes die waren uitgebracht van 1985 tot 1987, waarvan velen niet op de reguliere albums waren verschenen. De titel van de verzamelaar is ingegeven door Morrissey’s overtuiging dat de radio en het platen kopende publiek te weinig aandacht hadden voor de band.

Op 30 maart 1987 werd Louder Than Bombs, de Amerikaanse counterpart van The World Won’t Listen, uitgebracht in de VS. Omdat Hatful Of Hollow nog niet in de VS was uitgebracht werd Louder Than Bombs uitgebreid tot een dubbelalbum. Omdat het album veel werd geïmporteerd vanuit de VS, besloot Rough Trade het album ook in Europa uit te brengen. Twee verzamelaars in 1,5 maand? Misschien een ideetje voor een nummer?

The Smiths - Shoplifters Of The World Untie & Sheila Take A Bow - 1987 singles (dutchcharts.nl)

The Smiths – Shoplifters Of The World Untie & Sheila Take A Bow – 1987 singles

Rough Trade of EMI

Overigens, Rough Trade? Hoe zat dat dan? De band wilde toch weg bij de platenmaatschappij en hadden ze in juli 1986 niet een deal gesloten met EMI? Dat klopt inderdaad, maar de band was contractueel verplicht nog één album op te nemen voor Rough Trade. De band ging dus zo snel mogelijk aan het werk om het laatste album op te nemen. Al in januari 1987 was de band in de studio (Wool Hall in Beckington, Somerset, Engeland) en in april waren de opnamen gedaan. Intussen werd op 13 april 1987 de single Sheila Take A Bow uitgebracht, dat in december 1986 was opgenomen.

The Smiths - Split in de media 1987 (apoplife.nl)

The Smiths – Split in de media 1987

Problemen

De opnamesessies vonden plaats in een relaxte sfeer. Met name in de avonduren werd er gedronken en gefeest en naar muziek geluisterd, overigens zonder Morrissey. Co-producer Stephen Street; “That was always after Morrissey had gone to bed… it wasn’t really his bag. We’d carry on finishing overdubs and then the records would come out. We’d be partying all hours”.

Maar, nadat de opnamen klaar waren, kwamen de oude gevoelens weer naar de voorgrond. Terugkerende management problemen (die op de schouders van Marr terecht kwamen), Marr die (eindelijk) eens wat rust wilde, de wens van Morrissey om oude klassiekers op te nemen (terwijl Marr vooruit wilde) en de weigering van Morrissey op te dagen voor een videoshoot, zorgde ervoor dat Marr de groep in mei 1987 informeerde dat hij wilde stoppen. Hij liet zich toch overhalen tot de opname van een tweetal B-kantjes.

Maar het kwaad was geschied: de magie was weg, niemand praatte meer met elkaar. De tekst van nieuw nummer I Keep Mine Hidden bevatte een aantal regels, waarvan Marr moet hebben gedacht dat ze aan hem gericht waren: “The lies are easy for you / Because you let yours flail into public view”. Marr wilde rust en laste een pauze in, geplande optredens, waaronder een optreden op het Nederlandse Pinkpop festival, waar ik de band eindelijk zou zien, werden afgezegd.

Dit alles leidde tot speculatie in de Engelse pers. Op 1 augustus verscheen het artikel “Smiths To Split” in de New Musical Express (NME). Marr, die al teleurgesteld was in de overige bandleden, omdat zij slecht reageerden op Marr’s wens het rustiger aan te doen, was niet blij met het artikel. Volgens overlevering geldt het artikel als katalysator voor Marr’s definitieve beslissing om uit de band te stappen. Hij was ervan overtuigd dat Morrissey achter het artikel zat.

Binnen een week werd het nieuws officieel naar buiten gebracht: The Smiths was niet meer, althans, niet met Johnny Marr. Marr in zijn boodschap aan de NME: “What in the past made me happy makes me unhappy, I had to leave”. De overige bandleden verklaarden bijna direct dat ze door zouden gaan met een andere gitarist (wat Marr waarschijnlijk overtuigde van de juistheid van zijn beslissing).

Extra:
Zie het subartikel The Smiths in de pers 1987 voor een deel van de artikelen in de Engelse pers rondom het uiteenvallen van The Smiths.

The Smiths - Strangeways, Here We Come (spotify.com)

The Smiths – Strangeways, Here We Come

Strangeways, Here We Come

Op 28 september 1987 werd het nieuwe (en laatste) studio album van The Smiths uitgebracht: Strangeways, Here We Come. The Smiths waren voorbij, maar gelukkig was daar nog een laatste album.

Het album laat een band horen, die een nieuwe richting wilde inslaan. Marr was er veel aan gelegen het bekende “jingle jangle” geluid te verlaten, hij wilde andere bronnen aanboren en een uitgebreider instrumentarium inzetten.

Nummer voor nummer

Ook nu weer vallen Morrissey’s teksten op. Het zelfmedelijden is verder weg dan ooit (maar nog niet helemaal weg), de vileine opmerkingen zijn er nog steeds, maar er is meer ruimte voor zelfreflectie.

A Rush And A Push And The Land Is Ours

HELLO
I am the ghost of Troubled Joe
Hung by his pretty white neck
Some 18 months ago
I traveled to a mystical time zone
And I missed my bed
And I soon came home

They said
“There’s too much caffeine
In your bloodstream
And a lack of real spice
In your life”
I said
“Leave me alone
Because I’m alright, dad
Just surprised to
Still be on my own…”

© The Smiths, 1987

En we zijn onderweg met Strangeways, Here We Come, de stem komt als een soort van droom binnen. Moet dit het bijkomen van de hoofpersoon na een zelfmoordpoging of een coma voorstellen?

Een perfecte opener van het album, Marr geeft direct een boodschap af. Hij speelt marimba, harmonica, keyboards, maar geen gitaar. De band klinkt zoals ze nooit eerder klonk, een prima introductie.

I Started Something I Couldn’t Finish

De eerste opnamen vonden plaats in december 1986. Marr wilde een glam gevoel overbrengen. Het nummer opent met een stevig gitaar geluid en kent een doordenderend ritme, aangevuld met een elektronische snare drum.

I started something
I forced you to a zone
And you were clearly
Never meant to go
Hair brushed and parted
Typical me, typical me
Typical me
I started something
… And now I’m not too sure

© The Smiths, 1987

I Started Something I Couldn’t Finish werd in het VK als tweede single uitgebracht, nadat Stop Me If You Think You’ve Heard This One Before door de BBC in de ban werd gedaan (zie Stop Me If You Think You’ve Heard This One Before).

Tijdens de fade-out van het nummer vraagt Morrissey “OK, Stephen, shall we do that again?” aan Stephen Street, co-producer van het album.

The Smiths 1987 (billboard.com)

The Smiths 1987

Death Of A Disco Dancer

Prachtig opgebouwd nummer, dat rustig begint en eindigt in een kakafonie van drums, gitaar en keyboards. Grappige tekst. Het eerste en enige Smiths nummer waarop Morrissey een instrument speelt: piano.

The death of a disco dancer
Well, it happens a lot ‘round here
And if you think peace
Is a common goal
That goes to show
How little you know

© The Smiths, 1987

Girlfriend In A Coma

De eerste single, uitgebracht op 10 augustus 1987 als voorbode voor het album. Het is geïnspireerd op Nina Simone’s To Be Young, Gifted And Black in de versie van Bob and Marcia. Initieel gestart als een reggae (!) nummer, maar het werd al snel duidelijk dat dit niet werkte. De muziek werd veranderd in een lieflijk, akoestisch geluid.

De muziek kan haast niet groter contrasteren met de tekst. De vriendin van de hoofdpersoon is door een ongeluk (?) in een coma beland. De hoofdpersoon herinnert zich de minder goede tijden, maar wil haar uiteindelijk toch zien.

Girlfriend in a coma, I know
I know – it’s serious
Girlfriend in a coma, I know
I know – it’s really serious

There were times when I could
Have “murdered” her

There were times when I could
Have “strangled” her

© The Smiths, 1987

De tegenstelling tussen de muziek en tekst is wonderbaarlijk en zorgt voor een hoogtepunt op het album en in het oeuvre van The Smiths.

De single bevatte de laatst opgenomen nummers (in mei 1987) van The Smiths, I Keep Mine Hidden en een cover van Cilla Black, Work Is A Four-Letter Word, dat Morrissey persé wilde opnemen, tot grote ergernis van Johnny Marr. In 1992 zei Marr: “‘Work Is a Four Letter Word’ I hated. That was the last straw, really. I didn’t form a group to perform Cilla Black songs. That was it, really. I made a decision that I was going to get away on holiday. The only place I could think of was L.A. L.A. was the only place I knew where there’d be sunshine, so off I went. I never saw Morrissey again”.

N.B.:
De tekst kan ook gelezen worden als het verhaal van de hoofdpersoon, die zelf verantwoordelijk is voor het feit dat zijn vriendin in een coma ligt, waarin de hoofdpersoon terugkijkt op hun haat/liefde verhouding, maar nooit de bedoeling had zijn vriendin zoveel pijn te doen. Maar, deze ongemakkelijke uitleg wordt gezien als onjuist, zeker ook afgezet tegen de rest van het Smniths oeuvre.
Een andere uitleg, gepropageerd door Rolling Stone, is dat het nummer over AIDS gaat en een reactie op de ziekte die zoveel levens heeft gekost, alsmede het vele verdriet van vrienden en geliefden. Een nog vergezochter theorie.

Stop Me If You Think You’ve Heard This One Before

Groots geluid en de introductie van een gitaarsolo op een Smiths album. Prachtige, meeslepende melodie, met weer een fantastische tekst van Morrissey.

Nothing’s changed
I still love you, oh, I still love you
Only slightly, only slightly less
Than I used to, my love

© The Smiths, 1987

Stop Me If You Think You’ve Heard This One Before was gepland als de tweede single van het album. Promo singles werden geperst en naar BBC Radio One gestuurd. De BBC weigerde het nummer te spelen, omdat de frase “plan a mass murder” beledigend was. Men ging ervan uit dat veel mensen een relatie zouden leggen tussen het nummer en de zogenaamde Hungerford massacre (die plaatsvond op 19 augustus 1987), één van de dodelijkste schiet incidenten in de Britse geschiedenis, waarbij 16 mensen het leven lieten.

In het VK kreeg de single een andere A-kant: I Started Something I Couldn’t Finish.

The Smiths - Strangeways, Here We Come - Promo photo shoot (reddit.com)

The Smiths – Strangeways, Here We Come – Promo photo shoot

Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me

De introductie tot het nummer duurt maar liefst 1 minuut en 55 seconden, bestaande uit een piano motief met publieksgeluid opgenomen tijdens de mijnwerkersstakingen van 1984/85 op de achtergrond. Als het nummer dan (eindelijk) begint is het genieten geblazen. Prachtig nummer, waarin Morrissey’s weltschmerz even terugkeert, evenals de jodelzang.

Last night I dreamt
That somebody loved me
No hope, no harm
Just another false alarm

Last night I felt
Real arms around me
No hope, no harm
Just another false alarm

© The Smiths, 1987

Door zowel Johnny Marr als Morrissey genoemd als hun favoriete Smiths nummer.

Leuk weetje:
Outkast’s Andre 3000:
“I personally wish I would have written that Smiths’ song ‘Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me.’ Genius song. This girl named Hannah in Atlanta turned me on to them. ‘Cause I was telling her that I loved the Hives and the Buzzcocks and she said, ‘Hey, you need to check these guys out.’ [On the song] it’s this dude and he says, ‘Last night I dreamt that somebody loved me / No hope, no harm, just another false alarm.’ So it’s like he had a relationship and then he woke up and he was like, ‘Damn, it was just a dream.’

Uitgebracht als laatste single van het album, en daarmee de allerlaatste single van The Smiths. In de promotie werd het ook aangeprezen als “The last single”.

Unhappy Birthday

Een prima album track, maar het minste nummer van het album. Het kabbelt wat voort, de tekst is leuk.

I’ve come to wish you an unhappy birthday
Cause you’re evil
And you lie
And if you should die
I may feel slightly sad
(But I won’t cry)

So, drink, drink, drink
And be ill tonight

© The Smiths, 1987

Paint A Vulgar Picture

Heerlijk nummer, mooie riff. Tekstueel prima, een aanklacht tegen de muziekindustrie die muziek als een product ziet en fans als een melkkoe ziet. De tekst wordt afgewisseld met de ervaring van ‘de fan’, die niets liever wil dan gezien worden door de ‘grote’ artiest.

Re-issue! Re-package! Re-package!
Re-evaluate the songs
Double-pack with a photograph
Extra track (and a tacky badge)

But you could have said no
If you’d wanted to
You could have walked away
… Couldn’t you?

Best of! Most of!
Satiate the need
Slip them into different sleeves!
Buy both, and feel deceived

© The Smiths, 1987

Tegen de achtergrond van The Smiths, die in hetzelfde jaar nog 2 compilaties hadden uitgebracht, is de aanklacht tegen de muziekindustrie toch een beetje ongemakkelijk. Gezien de latere bijna constante stroom van compilaties, heruitgaven, remasters, etc., is de tekst zelfs regelrechte ironie.

The Smiths - Morrissey & Johnny Marr (playlistmagazine.net)

The Smiths – Morrissey & Johnny Marr

Death At One’s Elbow

Up-tempo, prima gitaarwerk, lekkere flow. De titel is ‘geleend’ van de dagboeken van Joe Orton, die Morrissey net had gelezen. Orton beschrijft hoe hij in december 1966 thuiskomt, op de dag voorafgaand aan de begrafenis van zijn moeder: “As the corpse is downstairs in the main living room. It means going out or watching television with death at one’s elbow”. In de tekst wordt een ex-geliefde gewaarschuwd niet langs te komen, omdat de hoofdfiguur boos is op de ex. Morrissey heeft Joe Orton’s einde waarschijnlijk ook als inspiratie gebruikt: hij overleed op 9 augustus 1967 toen zijn geliefde hem doodsloeg met een hamer.

Oh, Glenn, oh, Glenn
Don’t come to the house tonight
Oh Glenn
Because there’s somebody here
Who really, really loves you

Stay home
Be bored
(It’s crap, I know)
Tonight

Oh, Glenn
Don’t come to the house tonight
Because there’s somebody here
Who’ll take a hatchet to your ear
The frustration it renders me
Hateful, oh…

© The Smiths, 1987

I Won’t Share You

Een intiem akoestisch liedje met een prachtige melodie. De tekst toont jaloezie en egoïsme, door velen geïnterpreteerd als een boodschap aan/over Johnny Marr.

I won’t share you, no
I won’t share you
I’ll see you somewhere
I’ll see you sometime
Darling…

© The Smiths, 1987

The Smiths - Strangeways, Here We Come - Hoes achterkant (genius.com)

The Smiths – Strangeways, Here We Come – Hoes achterkant

Hoes

De hoes is ontworpen door Morrissey en bevat een foto van acteur Richard Davalos (bekend van een rol in de film East Of Eden uit 1955, met James Dean). De foto was overigens de tweede keus, want Morrissey wilde eigenlijk een foto van Harvey Keitel gebruiken uit Martin Scorsese’s film I Call First (1967), maar Keitel gaf geen toestemming.

De titel is geïnspireerd door de beruchte Strangeways Prison in Manchester (zoals het toentertijd nog heette), aangevuld met het “here we come” dat afkomstig is uit de roman Billy Liar (1959) van schrijver Keith Waterhouse.

De bewegwijzering, die op de achterkant van de hoes is te zien, werd kort na de uitgave van het album gestolen, en is nooit meer boven water gekomen.

Recensie

Jarenlang was mijn mening over Strangeways, Here We Come niet echt positief. Wellicht omdat het The Queen Is Dead opvolgde, een meesterwerk. Strangeways, Here We Come verbleekte bij dat album. Maar, ongeveer een half jaar voor het uitkomen van dit artikel begon ik het album vaker te draaien, slechts gedeeltelijk als voorbereiding, maar ook omdat het me steeds beter beviel. Het geluid is geheel anders dan eerdere albums, de productie is echt vlekkeloos en perfect. Wellicht is dat ook het enige echte minpunt aan dit album. Het klinkt perfect, té perfect wellicht, maar de nummers zijn prima, evenals de teksten. Strangeways, Here We Come is veel beter dan de reputatie die het album heeft of, beter gezegd, voor mij had.

En, zowel Morrissey als Johnny Marr noemen, los van elkaar, Strangeways, Here We Come hun favoriete Smiths album.

The Smiths - Strangeways, Here We Come - De singles (dutchcharts.nl)

The Smiths – Strangeways, Here We Come – De singles

Singles

Van het album zijn vier singles uitgebracht met prachtige B-kantjes.

  • Girlfriend In A Coma
    B-kantjes: Work Is A Four-Letter Word, I Keep Mine Hidden
    (uitgebracht op 10 augustus 1987)
  • I Started Something I Couldn’t Finish
    B-kantjes: Pretty Girls Make Graves (Troy Tate version), Some Girls Are Bigger Than Others (live), What’s The World (live)
    (uitgebracht op 2 november 1987)
  • Stop Me If You Think You’ve Heard This One Before
    B-kantje: I Keep Mine Hidden
    (uitgebracht in november 1987)
  • Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me
    B-kantjes: Rusholme Ruffians, Nowhere Fast, William, It Was Really Nothing (allen John Peel sessie versies)
    (uitgebracht op 11 december 1987)
The Smiths - Strangeways, Here We Come & Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me - Reclames (pinterest.com)

The Smiths – Strangeways, Here We Come & Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me – Reclames

Nummers

Alle muziek geschreven door Johnny Marr, alle teksten door Morrissey.

  • A Rush And A Push And The Land Is Ours
  • I Started Something I Couldn’t Finish
  • Death Of A Disco Dancer
  • Girlfriend In A Coma
  • Stop Me If You Think You’ve Heard This One Before
  • Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me
  • Unhappy Birthday
  • Paint A Vulgar Picture
  • Death At One’s Elbow
  • I Won’t Share You

Muzikanten

  • Morrissey – zang, piano op Death Of A Disco Dancer
  • Johnny Marr – gitaar, piano, keyboards, harmonica, marimba op A Rush And A Push And The Land Is Ours, harmonium op Unhappy Birthday, autoharp op I Won’t Share You, synthesised strijkers en saxofoon arrangementen, zang op Death At One’s Elbow
  • Andy Rourke – bas, keyboards
  • Mike Joyce – drums, percussie

Allen: handklappen op Paint A Vulgar Picture. Op het album worden de synthesised strijkers en saxofoon toegeschreven aan Orchestrazia Ardwick, een verwijzing naar de wijk Ardwick in Manchester, waar Johnny Marr opgroeide.

Met hulp van

  • Stephen Street – aanvullende drum machine programmering op I Started Something I Couldn’t Finish, Paint A Vulgar Picture, Death At One’s Elbow, geluidseffecten op Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me, Death At One’s Elbow
The Smiths - Rank (spotify.com)

The Smiths – Rank

Na Strangeways, Here We Come

Na het vertrek van Johnny Marr wilde de band aanvankelijk door. Easterhouse gitarist Ivor Perry zou Marr moeten vervangen. De sessies, die een B-kantje voor de Stop Me If You Think You’ve Heard This One Before single zouden moeten opbrengen, werden al snel afgebroken. De opnamen waren zeer ongemakkelijk voor Perry, “it was like they wanted another Johnny Marr”. De band zag al snel in dat The Smiths zonder Marr nooit zou bestaan en de band werd officieel opgeheven. Later zou één van de nummers waaraan de band met Perry had gewerkt, Bengali In Platforms, in gewijzigde vorm op het eerste Morrissey solo album verschijnen.

Op 5 september 1988 verscheen het live album Rank, een weergave van een concert van The Smiths op 23 oktober 1986, dat al eerder was uitgezonden door BBC Radio 1. Het album werd samengesteld door Morrissey.

The Smiths 1987 (illnessasart.com)

The Smiths 1987

Na the Smiths

Na het uiteenvallen van The Smiths startte Morrissey een solo carrière, die al in maart 1988 het eerste resultaat opleverde: Viva Hate, dat de eerste plaats van de album charts bereikt, iets wat The Smiths nooit was gelukt. Hij heeft inmiddels 13 studio albums uitgebracht als solo artiest.

Johnny Marr liet in 1989 voor het eerst van zich horen als onderdeel van de groep Electronic, waar hij samen met New Order’s Bernard Sumner en Pet Shop Boys’ Neil Tennant deel van uitmaakte. Electronic bracht 3 albums uit. Daarnaast was Marr ook lid van The The, waarmee hij 2 albums opnam. Hij deed ook regelmatig sessie werk voor artiesten als The Pretenders, Bryan Ferry, Pet Shop Boys, Billy Bragg, Black Grape, Talking Heads, Crowded House, Oasis en Beck. Na zijn eigen groep Johnny Marr And The Healers en als onderdeel van de groepen 7 Worlds Collide, Modest Mouse en The Cribs, bracht Marr in 2012 zijn eerste soloalbum uit, gevolgd door meerdere solo albums. Daarnaast bleef hij regelmatig samenwerken met anderen, waaronder Hans Zimmer, Pharrell Williams, Davis Stewart, Noel Gallagher, Blondie, The Killers en Lindsey Buckingham.

Andy Rourke en Mike Joyce werkten nog vaak samen. In 1988 en 1989 namen ze een aantal singles op met Morrissey. Ze werkten samen met artiesten als Sinéad O’Connor, The Adult Net, Aziz Ibrahim (The Stone Roses), Moondog One, Jeep en Vinny Peculiar. In 2007 brachten ze de DVD Inside The Smiths uit, een liefdevolle herinnering aan hun tijd met The Smiths (opzienbarend gezien de rechtszaken, zie hieronder) zonder beelden van Johnny Marr en Morrissey en The Smiths muziek. Ook separaat van elkaar bleven ze actief in de muziek. Joyce werkte met Suede, Buzzcocks, Julian Cope, Public Image Ltd, P.P. Arnold, Pete Wylie, Vinny Peculiar, Paul Arthurs en Autokat. Op dit moment is Joyce radio presentator en werkt als club DJ in New York. Rourke speelde met The Pretenders, Badly Drawn Boy, Proud Mary en Ian Brown. In 2009 verhuisde hij naar New York, waar hij nog steeds actief is.

The Smiths In De Rechtszaal 1996 (mbird.com)

The Smiths In De Rechtszaal 1996

Royalties dispuut

Na het uiteenvallen van The Smiths waren Morrissey en Johnny Maar al weer snel bezig met andere dingen, maar de ritmesectie van de groep, drummer Mike Joyce en bassist Andy Rourke, had minder werk, en dus ook geld. De royalties die The Smiths opbrachten werden verdeeld volgens de sleutel 40:40:10:10, waarbij Morrissey en Marr beiden 40% van de opbrengsten kregen en Joyce en Rourke beiden 10%.

De ritmesectie klaagde Morrissey en Marr aan en startte een rechtszaak. De advocaat van de beide aanklagers stelde, niet ongrappig, vast dat de ritmesectie was behandeld als sessie muzikanten en daarmee “readily replaceable as the parts in a lawnmower” waren. Rourke had een schuld en ging al snel akkoord met een bedrag van £83.000 en de al eerder toegekende 10% van de royalties. Joyce echter zette door en hield vol tot de zaak in 1996 zelfs de High Court of Justice bereikte. Joyce stelde dat hij niet als een gelijkwaardige partner in The Smiths is behandeld en dat hij zich pas na het uiteenvallen van de band besefte dat hij maar 10% ontving.

Tijdens de rechtszaak werden Marr en Morrissey gesommeerd wettelijk bewijs te overleggen dat de 40:40:10:10 verdeling daadwerkelijk was afgesproken en uitgelegd. Dat konden ze niet. Resultaat: Joyce won, hem werd £1 miljoen aan achterstallige betalingen toegekend en zou vanaf dat moment 25% van de royalties ontvangen. Qua entertainment bleef het daar overigens niet bij. De rechter vond het nodig de bandleden te karakteriseren. Marr werd als de meest intelligente gekenschetst, nadat hij Rourke en Joyce “unintellectual” had genoemd. Verder had hij nog wat te melden over de karakters, Joyce en Rourke waren “straightforward and honest”, Marr was “willing to embroider his evidence to a point where he became less credible”. Morrissey werd getypeerd als “devious, truculent and unreliable where his own interests were at stake”.

In 1997 zei Morrissey (in de derde persoon) in Melody Maker:

The court case was a potted history of the life of the Smiths. Mike, talking constantly and saying nothing. Andy, unable to remember his own name. Johnny, trying to please everyone and consequently pleasing no one. And Morrissey under the scorching spotlight in the dock being drilled. “How dare you be successful?” “How dare you move on?” To me, the Smiths were a beautiful thing and Johnny left it, and Mike has destroyed it.

The Importance Of Being Morrissey, Melody Maker, 9 augustus 1997

Marr legde zich bij de uitslag neer, maar Morrissey ging in beroep. Hij was sowieso al van mening dat Rourke en Joyce “were lucky. If they’d had another singer they’d never have got further than Salford shopping centre” (geen woord over Johnny Marr…), laat staan dat hij vond dat er extra geld naar ze toe moest. In november 1998 kreeg Morrissey de kans zijn verweer te doen, maar dat werd afgewezen. Een deel van de £1 miljoen werd in 1997 betaald, en in 2002 betaalde Marr de rest terug, maar Morrissey niet. Joyce klaagde Morrissey vervolgens weer aan om de rest van het geld te ontvangen, dat nu inmiddels betaald is.

Morrissey voelde zich slachtoffer, maar degene die er het slechts vanaf is gekomen is Andy Rourke, die in 1999 failliet werd verklaard.

The Smiths - Reissue! Repackage! (amazon.com/ebay.com/spotify.com/discogs.com/apoplife.nl)

The Smiths – Reissue! Repackage!

Reissue! Repackage!

Ondanks Morrissey’s overduidelijk bezongen weerzin in Paint A Vulgar Picture tegen de modus operandi van de muziekindustrie om muziek steeds weer (opnieuw) te verkopen met slimme trucjes, deed The Smiths daar van harte aan mee. Regelmatig verschenen compilaties, werden alle Smiths albums in een (overigens mooie) box opnieuw gemastered en kreeg The Queen Is Dead zelfs een zogenaamde “collectors edition” uitgave. De weerzin bleek een lucratieve keerzijde te hebben. De volgende heruitgaven en compilaties zijn inmiddels verschenen.

  • Best… I (17 augustus 1992)
  • …Best II (2 november 1992)
  • Singles (20 februari 1995)
  • The Very Best Of The Smiths (4 juni 2001)
  • The Sound Of The Smiths (10 november 2008)
  • The Smiths Singles Box (8 december 2008)
  • Complete (26 september 2011)
  • The Queen Is Dead Collectors Edition (20 oktober 2017)

Daarnaast verschenen tijdens het bestaan van The Smiths ook al 3 compilaties:

  • Hatful Of Hollow (12 november 1984)
  • The World Won’t Listen (23 februari 1987)
  • Louder Than Bombs (30 maart 1987)

Epiloog

Ook al kreeg de groep miljoenen aangeboden, tot een reünie kwam het niet. Zowel Morrissey als Johnny Marr zien het niet zitten, en waarom zouden ze ook? Wellicht als geldproblemen gaan opspelen, maar daar lijkt geen sprake van. Behalve dat, The Smiths zullen nooit meer in hun oorspronkelijke samenstelling gaan spelen. Mike Joyce zal nooit aanvaard worden als drummer. Morrissey in 2006: “I would rather eat my own testicles than reform the Smiths, and that’s saying something for a vegetarian”. Toch leek er in 2008/2009 sprake van een aanzet tot een reünie, maar dat bloedde uiteindelijk dood.

The Smiths - VK versus De rest van de wereld (logistiek.nl/wikimedia.org/apoplife.nl)

The Smiths – VK versus De rest van de wereld

The Smiths in het VK en de rest van de wereld

Hoe groot The Smiths ook waren in Engeland, met name in de pers, ze hebben nooit zo goed verkocht als bijvoorbeeld die andere typisch Engelse band The Jam. Waar The Jam ook buiten Engeland gewaardeerd werd door recensenten en pers, was dat voor The Smiths veel minder het geval. Ook in Nederland niet, geen enkel Smiths album haalde de eindejaarslijsten van het (destijds) toonaangevende muziektijdschrift Oor, ook in de ’top 100 aller tijden’ lijsten kwamen The Smiths tot 2014 nooit voor. In Engeland strijden The Smiths standaard mee in de toppositie van dergelijke lijsten. Ook de in de VS is de echte waardering voor The Smiths, en hun plaats en belang in de ontwikkeling van indie, pas veel later op gang gekomen.

De rechtszaak, de recente bespottelijke uitspraken van Morrissey en de via de pers uitgevochten discussies doen de nalatenschap van The Smiths geen goed, maar helemaal eerlijk is dat niet. The Smiths bestonden maar 5 jaar en hebben in die tijd een groot aantal tijdloze singles en albums gemaakt. Het gebrek aan succes van de band tijdens hun bestaan (met name buiten het VK) staat in geen enkele relatie tot het belang dat er vandaag de dag aan de band wordt gehecht. The Smiths worden nu gezien als de meest invloedrijke indie band van de jaren (19)80 en als één van de belangrijkste bands aller tijden. The Queen Is Dead wordt algemeen beschouwd als het meesterwerk van de band en als het hoogtepunt van jaren (19)80 indie.

Ter afsluiting

The Smiths namen in 1987 afscheid van het publiek met Strangeways, Here We Come. Een passende zwanenzang, of viel het toch tegen? Ik hoor het graag, reageer hieronder in de commentaar sectie!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: The Smiths nemen afscheid met Strangeways, Here We Come. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.

Tony Fletcher - A Light That Never Goes Out (amazon.com)

Tony Fletcher – A Light That Never Goes Out

Meer Smiths?

Op 4 december 2012 verscheen A Light That Never Goes Out, the enduring saga of The Smiths van de hand van Tony Fletcher. Een prachtige biografie van The Smiths, één van de beste die ik ooit heb gelezen in het genre. Mocht je meer willen weten over The Smiths: koop, leen en lees dat boek!

Complimenten/opmerkingen? Graag!