De wereld maakt kennis met Kate Bush: de uitgave van Wuthering Heights

Kate Bush 1978

Inleiding

Als ik de uitgave van het boek Avro’s TopPop uit 1999 mag geloven, was 25 februari 1978 een dag om nooit te vergeten: het debuut van Kate Bush op de Nederlandse televisie. Mijn persoonlijke kennismaking met Wuthering Heights, dat op 11 maart 1978 (3 dagen voor mijn 12e verjaardag) in de Nederlandse Top 40 binnenkwam op de 26e plaats. Ik kocht de single destijds en het nummer is sinds die gedenkwaardige 25 februari 1978 nooit meer uit mijn leven verdwenen.

Hierbij het verhaal van Wuthering Heights en de start van een levenslange bewondering voor en verwondering om het fenomeen Kate Bush.

Kate Bush

Kate Bush 1972

Catherine Bush werd geboren op 30 juli 1958. Al vroeg werd duidelijk dat Bush een buitengewoon talent bezat. Op haar 11e leerde ze zichzelf piano spelen en niet lang daarna begon ze nummers te schrijven. Medio 1974/1975, Bush was 16 jaar oud, werd een demo tape gemaakt door de familie Bush met meer dan 50 (!) Bush composities. Label na label wees de tape af, totdat Pink Floyd gitarist David Gilmour de tape in handen kreeg. Hij was onder de indruk en hielp Bush een meer professionele demo op te nemen. De demo bestond uit 3 nummers en werd verzonden naar EMI (de platenmaatschappij waar ook Pink Floyd onder contract was), die direct toehapte.

Echter, EMI wilde de muziek niet direct uitbrengen. Kate Bush werd te jong geacht voor ofwel een teleurstelling ofwel een succes. In de tussentijd maakte Bush haar middelbare school af en ging ze in de leer bij danser en choreograaf Lindsay Kemp en mime-artiest Adam Darius, die beiden van grote invloed zouden blijken op haar presentatie en theater sensibiliteit. Muzikaal bleef ze actief, ze nam bijna 200 (!) demo’s op. Van maart tot en met augustus 1977 trad ze op als leider van de KT Bush Band. In augustus 1977 begon ze met de opnamen van haar debuutalbum The Kick Inside.

N.B.:
Het begin van Kate Bush’ carrière is in een eerder artikel al behandeld op dit blog, zie Kate Bush maakt haar comeback met het prachtige Aerial.

Kate Bush – Wuthering Heights – 1977 proefpersing

Wuthering Heights

Op 5 maart 1977 ging Kate Bush (laat in de avond) aan het werk aan een nieuw nummer. Een paar uur later was ze klaar. Ze werd geïnspireerd nadat ze de laatste 10 minuten van een BBC miniserie uit 1967 had gezien. Het was een bewerking van het boek Wuthering Heights van Emily Brontë, dat in 1847 was gepubliceerd. Nadat ze het boek had doorgebladerd/gelezen, ontdekte Bush dat ze haar verjaardag deelde met Brontë.

Het nummer is geschreven vanuit het karakter Catherine Earnshaw (het karakter en Bush delen dezelfde voornaam), een geest, die aan het raam van Heathcliff smeekt of ze naar binnen mag. Het feitelijke verhaal uit het boek is dat Catherine (de geest) de hand van de verteller van het verhaal (Mr Lockwood) pakt en hem vraagt haar binnen te laten, met het doel vergiffenis te krijgen van haar geliefde Heathcliff, zodat ze bevrijd kan worden uit haar vagevuur. Dat klinkt toch al iets minder romantisch als het verhaal dat Bush in haar nummer beschrijft.

Kate Bush – Wuthering Heights

Opnamen

Het nummer werd geproduceerd door Andrew Powell, die ook haar eerste en tweede album zou produceren. Engineer Jon Kelly zou met Bush samenwerken tot aan haar derde album. Ze hebben beiden verteld over de opnamesessies voor Wuthering Heights. Volgens Powell heeft Kate Bush haar zang in één take opgenomen, “a complete performance” zonder overdubs. Kelly: “There was no compiling. We started the mix at around midnight and Kate was there the whole time, encouraging us… we got on with the job and finished at about five or six that morning”.

Kate Bush – Wuthering Heights – Eerste video

Eerste single of niet?

Platenmaatschappij EMI wilde het nummer James And The Cold Gun als eerste single uitbrengen, maar Bush had andere plannen: Wuthering Heights moest de eerste single worden. De single zou oorspronkelijk uitkomen op 4 november 1977, maar Bush was ontevreden over de hoes en eiste dat deze vervangen werd. De single werd uitgesteld tot 20 januari 1978. Achteraf gezien een prima besluit, want eind 1977 scoorde Wings met Mull Of Kintyre de, tot dan toe, grootste hit uit de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk.

Kate Bush – Wuthering Heights – Tweede video (aka The Red Dress video)

Video’s

Wie Wuthering Heights zegt, kan niet om de video’s heen. Ze bleken een belangrijk vehikel voor de introductie van Bush als artiest. De choreografie en presentatie waren bedacht door Bush zelf. Haar bewegingen en dans moesten duidelijk maken dat de hoofdpersoon een geest was.

De eerste versie van de video is opgenomen in een studio. Bush voert het nummer op in een mistige donkere kamer in een witte jurk. De tweede versie is wellicht de meest iconische clip ooit. Opgenomen voor november 1977 (de initieel geplande uitgave voor de single) is Bush te zien “out in the wily, windy moors”, een stuk grond nabij Salisbury Plain. Bush voert het nummer buiten op in een ruim zittende rode jurk.

Kate Bush – Wuthering Heights – Toppop

Toppop

Op 25 maart 1978 werd in het Nederlandse popprogramma Toppop een clip uitgezonden van Wuthering Heights, die was opgenomen in de Toppop studio.

Kate Bush – Wuthering Heights – Efteling special

Efteling

Op 12 mei 1978 werd een special uitgezonden op de Nederlandse televisie, waarin zowel de nieuwe attractie Spookslot van het Nederlandse attractiepark De Efteling als het debuutalbum van Bush, The Kick Inside werden gepromoot. De special duurde twintig minuten en bevatte naast Moving, Them Heavy People, The Man With The Child In His Eyes, Strange Phenomena en The Kick Inside ook opnamen van Wuthering Heights. Het (tot dan toe) bekendste nummer van Bush werd opgenomen in het Spookslot: Bush kruipt uit een sarcofaag en draagt een lange witte jurk.

Kate Bush – Wuthering Heights – Hoezen (regulier, Nederland, Spaanstalige landen, VS)

Hoes

De hoes van de single leek sterk op de hoes van haar debuutalbum, waarbij Bush werd gefotografeerd alsof ze was “clinging to a large painted dragon kite, gliding across a vast, all-seeing eye”. Voor de Amerikaanse en Spaanstalige markten werd een andere hoes gebruikt.

Kate Bush – Wuthering Heights – Gouden single

Succes

Op 18 februari 1978 debuteerde Bush op de 27e plaats in de singles hitlijst in het VK. Drie weken later al stond Wuthering Heights op de eerste positie. Ze was de eerste vrouwelijke artiest die die positie bereikte met een nummer dat door de artiest zelf was geschreven. In het VK werd de single goud gecertificeerd, wat wijst op meer dan een half miljoen verkochte exemplaren.

Maar het succes ging verder dan alleen het VK. Wuthering Heights was een grote hit in Ierland, België, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Zwitserland, Oostenrijk, West-Duitsland en Australië. In Nieuw Zeeland werd de single zelfs platina gecertificeerd, nadat het daar 5 weken lang de eerste positie van de hitlijsten bezet had gehouden.

Uiteraard werd het ook een grote hit in Nederland, waar ik graag aan meewerkte. Ik kocht de single (wellicht kreeg ik het voor mijn verjaardag?) en was betoverd. Op 11 maart 1978 debuteerde het nummer in de Nederlandse Top 40, waar het uiteindelijk de vierde positie zou halen. Na 11 weken was de single verdwenen uit de hitlijst.

De enige markt waar Wuthering Heights niets deed was de VS, waar men niet wist wat ze met Kate Bush moesten. Ze paste in geen enkel radio format, maar wellicht was ze gewoon te “alien”?

Kate Bush – Wuthering Heights – Verloop in de Nederlandse Top 40, 1978, week 9 t/m 20

Bush over Wuthering Heights

Wat zei Kate Bush zelf over Wuthering Heights, vlak nadat de single was uitgekomen?

When I first read Wuthering Heights I thought the story was so strong. This young girl in an era when the female role was so inferior and she was coming out with this passionate, heavy stuff. Great subject matter for a song.

I loved writing it. It was a real challenge to precis the whole mood of a book into such a short piece of prose. Also when I was a child I was always called Cathy not Kate and I just found myself able to relate to her as a character. It’s so important to put yourself in the role of the person in a song. There’s no half measures. When I sing that song I am Cathy.

Gosh, I sound so intense. Wuthering Heights is so important to me. It had to be the single. To me it was the only one. I had to fight off a few other people’s opinions but in the end they agreed with me. I was amazed at the response though, truly overwhelmed.

Kate’s Fairy Tale, Record Mirror, februari 1978

Ontvangst

Het publiek pikte het direct op. Dit was anders, dit was nieuw, eigenzinnig en uniek. Het is ongelooflijk, maar datzelfde Record Mirror waar bovenstaande quote in werd gepubliceerd, omschreef de single als “B-o-r-i-n-g”. Maar over het algemeen was de pers positief.

De reactie op haar presentatie was jarenlang (en nog steeds) een dankbaar onderwerp voor spot en satire. Zodra iemand in een rode jurk verschijnt is de link naar Bush al snel gelegd.

Kate Bush – Wuthering Heights – Eerste video (still)

Recensie

Tja, wat moet ik nog zeggen over Wuthering Heights? Mijn mening is overduidelijk, het is één van de mooiste nummers die ik ken, nog steeds, na al die jaren. Nog steeds heb ik kippenvel, nog steeds kunnen de tranen komen. Het is één van die nummers die me bij eerste noot direct raakt. Laat ik het maar helemaal niet hebben over het deel waarin ze “Ooh, let me have it, let me grab your soul away” zingt…

Ik heb Bush’ carrière altijd met veel interesse gevolg en een aantal van haar albums behoren tot mijn all-time favorieten (waaronder The Dreaming, Hounds Of Love en Aerial).

Nummers

Nummers geschreven door Kate Bush.

• Wuthering Heights
• Kite

Muzikanten

• Kate Bush – zang, piano
• Ian Bairnson – elektrische gitaar
• Stuart Elliott – drums
• Duncan Mackay – (Hammond) orgel
• David Paton – akoestische gitaar
• Morris Pert – percussie
• Andrew Powell – bas, celesta

Tekst

Kate Bush – Wuthering Heights – Handgeschreven tekst

Kate Bush – The Kick Inside

Na Wuthering Heights

De Wuthering Heights single werd op 17 februari 1978 gevolgd door de uitgave van het debuutalbum van Kate Bush, The Kick Inside. Het was de start van een uiterst gevarieerde, gedurfde en ronduit geniale carrière van één van de smaakmakers in de (pop)muziek van de afgelopen 5 decennia.

In 1986 werd Wuthering Heights geremixed en voorzien van opnieuw opgenomen zang dat werd uitgegeven op het verzamelalbum The Whole Story.

In 2018 werd Bush gevraagd een grafschrift (epitaph) te schrijven voor een steen die bij het oorspronkelijke huis van Emily Brontë zou worden bijgezet. Bush schreef een gedicht, Emily. Bush: “to be asked to write a piece for Emily’s stone is an honour and, in a way, a chance to say thank you to her”.

The Most Wuthering Heights Day Ever 2017

The Most Wuthering Heights Day Ever

In 2013 werd een wereldrecord poging gedaan: de meeste mensen verkleed als Kate Bush op één plek. Dresscode: dé rode jurk. Sinds 2016 is The Most Wuthering Heights Day Ever in het leven geroepen, een jaarlijks evenement. In een rode jurk dansen honderden mensen op verschillende plekken op Wuthering Heights. In een rode jurk uiteraard. Fans en liefhebbers komen samen in onder meer Melbourne, Brussel, Kopenhagen, Berlijn, Austin en Edinburgh. Nadat Bush een video opname van het evenement had gezien, zei ze dat ze het “very touching and sweet” vond.

Ter afsluiting

Wat vind jij van Wuthering Heights? Laat het weten. Het wordt enorm gewaardeerd!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: De wereld maakt kennis met Kate Bush: de uitgave van Wuthering Heights. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.