Neil Young schockeert met de uitgave van Trans

Neil Young - Live 1982 (ultimateclassicrock.com)

Neil Young – Live 1982

You see, my son is severely handicapped, and at that time was simply trying to find a way to talk, to communicate with other people. That’s what Trans is all about. And that’s why, on that record, you know I’m saying something but you can’t understand what it is. Well, that’s the exact same feeling I was getting from my son.

Neil Young at 50, interview door Nick Kent, Mojo magazine, december 1995

Inleiding

Eén van Neil Young’s meest onderschatte albums en één van zijn meest oprechte. Het verhaal van de poging te communiceren met een ernstig zieke kind en een boze platenmaatschappij.

Geffen Records

In de begintijden van Reprise Records stond de platenmaatschappij synoniem aan oprichter Frank Sinatra, maar vanaf 1968, en met name het begin van de jaren (19)70, werd Reprise Records het label dat vereenzelvigd werd met Neil Young. In 1976 werden alle operaties van het label overgezet naar moedermaatschappij Warner Bros., met uitzondering van Frank Sinatra (omdat hij zijn opnamen als persoonlijk eigendom beschouwde) en Neil Young (op diens uitdrukkelijke verzoek).

Na de uitgave van het album Re·ac·tor op 2 november 1981, tekende Neil Young een contract met het net opgerichte Geffen Records. Naast de belofte van “creative freedom” zou Young $1 miljoen per album ontvangen.

Neil Young - Trans - Reclame (invaluable.com)

Neil Young – Trans – Reclame

Persoonlijk

In 1972 werd Young voor het eerste vader van een zoon, Zeke, die een milde vorm van Cerebrale Parese (CP) had. CP is een houding- en bewegingsstoornis die veroorzaakt wordt door een beschadiging van de hersenen. Die beschadiging ontstaat voor of tijdens de geboorte of in het eerste levensjaar. Bij mensen met CP functioneert een deel van de hersenen niet of anders.

Zeke’s moeder, Carrie Snodgress, nam de zorg voor haar zoon op zich toen haar relatie met Young eindigde in 1975. Young ontmoette Pegi Morton en ze trouwden in 1978 en datzelfde jaar werd hun zoon Ben geboren. Ben had dezelfde ziekte als zijn oudere broer, alleen in een veel ernstiger vorm. Van 1980 tot halverwege 1982 was Young bijna zijn hele vrije tijd bezig met een therapie programma voor zijn zoon, die niet kon spreken.

De wereld wist niets van Young’s privé issues, maar merkte wel dat er ‘iets’ anders was. De muziek werd repetitiever (net als de oefeningen die hij samen met zijn zoon moest doen), ook al op zijn laatste Reprise Records album.

Al eind 1981 begon het werk aan de opvolger van Re·ac·tor. Samen met Crazy Horse werden nummers opgenomen voor het volgende album. Gaandeweg veranderde de invloed van Crazy Horse en werden synthesizers en met name een vocoder aan de muziek toegevoegd. De muziek werd beïnvloed door Kraftwerk, een totaal nieuwe inspiratiebron voor Young. Echter, de echte reden voor de nummers en de nieuwe aanpak werd niet geboren uit een nieuwe muzikale uitdaging, maar een manier om de moeite van communicatie met zijn zoon te duiden. Ondanks dat, was het vooralsnog niet de bedoeling de muziek uit te brengen.

In mei 1982 nam Young een aantal nummers op in Hawaii, onder de titel Island In The Sun, volgens Young “a tropical thing all about sailing, ancient civilisations, islands and water”, dat werd afgewezen door David Geffen (eigenaar/oprichter van Geffen Records). Hoezo “creative freedom”?

Young keerde terug naar de synthesizer/vocoder nummers en stelde een album samen onder de naam Trans: 3 nummers van het afgewezen Island In The Sun project aangevuld met 6 synthesizer/vocoder nummers.

Inmiddels zat Young al een tijd thuis en hij wilde weer op tournee. Van 13 juli tot en met 19 oktober 1982 werd de zogenaamde Neil Young & The Trans Band Tour georganiseerd, die Neil Young en band naar de VS en Europa bracht, waar Young nummers van het komende album debuteerde voor een soms verbijsterd publiek. Door de tour was tijd schaars en werd het nieuwe album versneld gemixt en samengesteld. Zelfs zo snel, dat de hoes en tekstvel melding maakte van een 10e nummer, genaamd If You Got Love, dat niet op het uiteindelijke album terecht kwam. Een unicum voor de doorgaans secure Young.

Neil Young - Trans (songssmiths.wordpress.com)

Neil Young – Trans

Trans

Op 10 januari 1983 werd Neil Young’s 12e studio album, Trans, zijn eerste voor platenmaatschappij Geffen Records, uitgebracht. Fans en critici wisten niet wat ze met het album aan moesten. Destijds was niemand op de hoogte van de ziekte van Young’s zoon Ben, en de aanleiding voor het album, laat staan de boodschap die Young erin had gelegd. De schok van elektronica en het feit dat op 6 van de 9 nummers Young’s stem praktisch onherkenbaar was, door het gebruik van een vocoder, was voor velen te groot, zeker afgezet tegen het voorgaande album Re·ac·tor dat was geënt op gitaar, post-punk en krautrock. Daarnaast kwam de combinatie van synthesizer/vocoder nummers met de 3 reguliere Island In The Sun nummers onlogisch over. Het album bevat met Mr. Soul zelfs een (prachtige) update van het oorspronkelijk in 1967 door Buffalo Springfield opgenomen nummer.

Geffen Records geloofde niet in het album, en de voorgestelde begeleidende film die Young wilde maken, werd geschrapt. De film zou het verhaal achter het album duidelijk hebben gemaakt voor zowel pers als publiek, wat waarschijnlijk tot meer verkopen van het album zou hebben geleid. Met minimale promotie, slechte recensies en het publiek dat niets van het album begreep, werd Trans Neil Young’s slechtst verkopende album ooit (tot dan toe).

Neil Young’s visie

Wat vond Neil Young zelf van Trans? Op zijn website neilyoungarchives wordt Trans besproken door Young zelf.

TRANS is one of my best records, from a standpoint of being misunderstood. Trans was made with the idea of supporting it with a series of videos that went with the story.

Bots of all kinds, with their digital voices sang the words and melodies of a tale of communication for the disabled, those of us who cannot speak. Here, these folks, especially my son Ben Young, were cared for by robots trying to help them learn how to communicate. The story (not the same as HARVEST) was never understood by GEFFEN records and they cancelled funding for the videos, eventually suing me for making ‘music uncharacteristic of Neil Young.’
ny

© neilyoungarchives, 12 juni 2019

Neil Young - Live 1982 (yahoo.com)

Neil Young – Live 1982

Uitgavedatum

Op neilyoungarchives wordt 29 december 1982 als uitgavedatum voor Trans genoemd, ook al heeft Neil Young, naar aanleiding van een vraag van een fan, de uitgavedatum van 10 januari 1983 genoemd:

I have read that TRANS was actually released in early January 1983, after being pushed back by Geffen from its original release date. Everywhere else I have seen the December 29 release, so I was wondering if there was truth to this, or if it’s nothing but a rumor.
Thanks,
Kyle

Kyle
Release date was 1 10 83
love earth
be well
neil

© neilyoungarchives, 16 februari 2022

Ondanks dat neilyoungarchives de ‘oude’ datum weergeeft bij de Trans informatiepagina, hou ik de uitgavedatum van 10 januari 1983 aan.

Recensie

Ik heb het voordeel van terugkijken. Destijds kende ik het album niet. Ik heb het pas veel later aangeschaft, na de uitgave van Unplugged uit 1993. Op dat album stonden met Mr. Soul en Transformer Man twee nummers van het Trans album. Twee prachtige nummers overigens. Met name Transformer Man bezit een ontroerende schoonheid.

Trans klinkt inderdaad als geen enkele ander Neil Young album, en is met de elektronica en, met name, de vocoder een uniek album in zijn oeuvre. Maar nummers als Computer Age, We R In Control, Sample And Hold en Mr. Soul zijn prachtige nummers. Voor mij is het onbestaanbaar dat destijds niet door de presentatie heen gekeken kon worden. Dat geldt met name voor het eerder genoemde Transformer Man, dat tot het beste werk behoort dat Young ooit opnam. De tekst is tranentrekkend prachtig en ontroerend.

Transformer man, transformer man
Sooner or later you’ll have to see
The cause and effect
So many things still left to do
But we haven’t made it yet
Every morning when I look in your eyes
I feel electrified by you.
Oh yes.

© Neil Young 1982

Het afsluitende Like An Inca is een klassiek Young nummer met een prachtige tekst (“I feel sad but I feel happy as I’m coming back to home / There’s a bridge across the river that I have to cross alone”).

Neil Young - Trans - Singles (discogs.com)

Neil Young – Trans – Singles

Singles

Ondanks het gebrek aan geloof in het album, bracht Geffen Records toch 4 singles van het album uit.

  • Sample And Hold
    (uitgebracht in 1982)
  • Little Thing Called Love
    (uitgebracht in december 1982)
  • Mr. Soul
    (uitgebracht op 14 maart 1983)
  • Computer Age
    (uitgebracht in juni 1983)
Neil Young - Trans - Achterkant hoes (inclusief If You Got Love vermelding) (twitter.com)

Neil Young – Trans – Achterkant hoes (inclusief If You Got Love vermelding)

Nummers

Alle nummers geschreven door Neil Young.

  • Little Thing Called Love
  • Computer Age
  • We R In Control
  • Transformer Man
  • Computer Cowboy (AKA Syscrusher)
  • Hold On To Your Love
  • Sample And Hold
  • Mr. Soul
  • Like An Inca

Muzikanten

  • Neil Young – zang, vocoder, gitaar, bas, Synclavier, elektrische piano
  • Nils Lofgren – gitaar, piano, orgel, elektrische piano, Synclavier, achtergrondzang, vocoder
  • Ben Keith – pedal steel gitaar, slide gitaar, achtergrondzang
  • Frank Sampedro – gitaar, synthesizer
  • Bruce Palmer, Billy Talbot – bas
  • Ralph Molina – drums, achtergrondzang
  • Joe Lala – percussie, achtergrondzang
Neil Young - In Berlin (discogs.com)

Neil Young – In Berlin

Na Trans

Van 13 juli tot en met 19 oktober 1982 werd de Neil Young & The Trans Band Tour in de VS en Europa georganiseerd. Vijf dagen voordat het Trans album werd uitgebracht ging Neil Young op tournee, onder de titel Solo Trans Tour. Hij speelde in de VS en Canada van 5 januari tot en met 4 maart 1983. In 1986 verscheen de laserdisc Neil Young In Berlin, een weergave van het laatste concert van de Neil Young & The Trans Band Tour op 19 oktober 1982.

Na de uitgave van Trans schijnt David Geffen een rock ‘n’ roll album te hebben geëist van Young. Waar of niet, in 1983 bracht Young het 25 minuten durende rockabilly album Everybody’s Rockin’ uit, dat nog slechter verkocht dan Trans. De maat was vol voor David Geffen: in 1984 vorderde hij $3 miljoen in een rechtszaak, omdat Young geen typische “Neil Young-albums” maakte. De reactie was voorspelbaar: “Neil Young maakt per definitie Neil Young-albums”. Young klaagde Geffen voor $21 miljoen (!) aan voor contractbreuk en beperking van zijn artistieke vrijheid. Beide rechtszaken werden ingetrokken en David Geffen bood persoonlijk zijn excuses aan aan Young.

In 1985 werd het country album Old Ways uitgebracht, dat beter verkocht dan beide voorgangers. In 1986 bracht Young Landing On Water uit, waarvan Young zelf 5 jaar later zei dat het “a piece of crap” was. In 1987 werd het live album Life uitgebracht, wat weinig succesvol was.

In de zomer van 1987 maakte Warner Bros. bekend dat Reprise Records weer actief zou worden. In oktober 1987 betaalde het label $4 miljoen aan Geffen Records: Young was weer thuis. Na het bluesy This Note’s For You uit 1988, dat al beter verkocht dan alle Geffen Records albums, werd Young’s commerciële status met de uitgave van Freedom in 1989 compleet hersteld. Het album verkocht ruim 2 miljoen exemplaren.

Al jaren verkondigt Neil Young dat Island In The Sun nog uitgebracht zal worden, evenals de Trans film, zoals die oorspronkelijk was bedoeld in 1982. Beiden zijn nog niet uitgebracht.

Neil Young - Soundcheck Birmingham 1982 (weartemutants.com)

Neil Young – Soundcheck Birmingham 1982

Persoonlijk

In 1984 werd dochter Amber Jean geboren. In 1986 organiseerden Neil en Pegi Young een (akoestisch) concert om een nieuwe school in Californië, speciaal toegerust voor kinderen met fysieke en spraak problemen, te bekostigen. Dit concert werd, tot en met 2016, een jaarlijks terugkerend fenomeen (onder de naam Bridge School Benefit Concert). Door de jaren heen werden de Youngs werden geholpen door artiesten als Bruce Springsteen, Tom Petty, Don Henley, Willie Nelson, Elton John, Simon & Garfunkel en de oud collega’s van Crosby, Stills, Nash (& Young).

Pegi vergezelde haar man regelmatig op tour, waarbij zoon Ben vaak meeging. In augustus 2014 werd bekend gemaakt dat Neil en Pegi Young uit elkaar gingen. Neil was actrice Daryl Hannah tegengekomen tijdens een Amnesty documentaire. In 2018 trouwde Young met Hannah. In datzelfde jaar werd bij Pegi kanker geconstateerd. Op 1 januari 2019 overleed ze.

Ter afsluiting

Trans is een bijzonder album in het oeuvre van Neil Young en in de geschiedenis van de (pop)muziek. Wat is jouw mening? Laat het weten!

Video
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Neil Young schockeert met de uitgave van Trans.

N.B.:
Omdat Neil Young met ingang van februari 2022 al zijn muziek van Spotify heeft verwijderd, is de A Pop Life afspeellijst niet aangepast.

Complimenten/opmerkingen? Graag!