Elvis Costello maakt zich zorgen om fascisme: Armed Forces

Elvis Costello - Live maart 1979 (pitchfork.com)

Elvis Costello – Live maart 1979

Inleiding

Mijn eerste Elvis Costello album was Armed Forces dat ik ergens in 1979 kocht. Ik was er helemaal verzot op. Een terugblik op een album dat nog steeds relevant is.

Elvis Costello

Declan Patrick MacManus werd geboren op 25 augustus 1954 in Londen. Toen hij 14 was leerde hij zichzelf gitaar te spelen en begon nummers te schrijven. Begin 1972 werd Costello gevraagd om de folk-rock band Rusty te versterken. Meerdere leden verlieten in de loop van de tijd de band en Rusty bleef over als duo. MacManus begon de naam Declan Costello te gebruiken als artiestennaam en startte de band Flip City in 1973, een band die tot eind 1975 regelmatig optrad in en rond Londen. Costello schreef vele nummers, waaronder ook nummers die hij niet voor Flip City wilde gebruiken, maar voor een solo carrière.

In 1976 kwam Costello in contact met punk en dat veranderde zijn manier van schrijven. In augustus 1976 stuurde Costello een demo naar Stiff Records, een nieuw onafhankelijk label, dat Nick Lowe als eerste artiest had gecontracteerd. Lowe zou al snel de producer worden van het label. Costello tekende een contract en mocht een album opnemen. Het label zorgde voor de muzikanten: Clover, een Amerikaanse country-rock band. In vier sessies van 6 uur werd Costello’s debuutalbum opgenomen, totale kosten £1.000. Nick Lowe produceerde het album dat eind januari 1977 klaar was.

Elvis Costello - My Aim Is True & This Year's Model (spotify.com)

Elvis Costello – My Aim Is True & This Year’s Model

In februari 1977 gaven Costello’s managers hem zijn nieuwe naam Elvis. De link naar die andere Elvis was puur en alleen voor de aandacht die het zou trekken (wat wel erg goed zou uitpakken, omdat de andere Elvis later in het jaar zou overlijden). Ook werd de look aangepast; Costello werd voorzien van een grote zwarte bril met een groot zwart frame. In maart 1977 werd de eerste single van Elvis Costello uitgebracht: Less Than Zero, al snel gevold door Alison en (The Angels Wanna Wear My) Red Shoes. De singles deden niets, maar trokken wel de aandacht van de pers. Het debuutalbum My Aim Is True werd op 12 juli 1977 uitgebracht, die leidde tot uitgebreide aandacht in de pers die het album de hemel in prees. Het album verkocht redelijk, zeker toen in oktober 1977 de single Watching The Detectives werd uitgebracht. Deze single was opgenomen met wat al snel Costello’s officiële begeleidingsband zou gaan worden: The Attractions.

Een tour zorgde voor nog meer naamsbekendheid. Eind 1977 verhuisde Costello naar het nieuw opgerichte label Radar Records, waarvoor zijn album This Year’s Model op 17 maart 1978 zou verschijnen. Het album was een enorm succes. Het album werd door de Engelse (en nu ook Amerikaanse) pers unaniem de hemel in geprezen. De rest van het jaar toerden Elvis Costello And The Attractions door het VK, Europa en de VS. Tijdens deze tour werden nummers gespeeld die pas op het volgende album zouden verschijnen.

Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces (hifinews.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces

Armed Forces

Op 5 januari 1979 bracht Elvis Costello zijn derde album uit, Armed Forces, het eerste album waarop The Attractions bij naam worden genoemd. De opnamen vonden plaats in augustus en september 1978.

Na het succes van zijn tweede album besloot Costello de punk esthetiek wat te laten vieren ten gunste van meer pop georiënteerde liedjes, die perfect aansloten op het relatief nieuwe new-wave genre, waar Costello een uithangbord van werd. Het geluid werd breder en gevarieerder zonder de ‘punch’ te verliezen. Costello memoreerde later dat hij en de band veel luisterde naar de Berlijn trilogie van David Bowie, Kraftwerk, de latere Beatles en ABBA.

Ook de onderwerpen in de liedjes veranderde. Het zegt veel over de inhoud van de teksten dat het album oorspronkelijk de titel Emotional Fascism droeg. Costello maakte zich in toenemende mate zorgen over de opkomst van extreem-rechts in het VK, iets waar Europa zich hedentendage weer/nog steeds grote zorgen over moet maken. Vlak voor de opnamen van het album speelden Elvis Costello And The Attractions voor het grootste publiek tot dan toe tijdens het tweede Rock Against Racism festival in Londen.

Elvis Costello - Live At Hollywood High (hifinews.com)

Elvis Costello – Live At Hollywood High

Live EP

De eerste 100.000 exemplaren in het VK en de VS bevatten een bonus EP Live At Hollywood High, dat werd opgenomen in juni 1978 en, naast een aantal live opnamen, ook een langzamere versie van Accidents Will Happen.

Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces Billboard (sfgate.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces Billboard

Hoes

Voor de eerste twee albums was Barney Bubbles betrokken voor de hoezen en de marketing. Hij werd ook voor het derde album ingezet, wat onder andere leidde tot een 6 meter hoog billboard op de gevel van het Dominion theater in Londen tijdens Kerst 1978. Het vertrouwen in het komende album was groot, kosten noch moeite werden gespaard. Barney Bubbles kreeg de vrije hand.

It came wrapped in a folding envelope of Barney Bubbles’ pop art design: a kitsch painting of stampeding elephants, Jackson Pollock and David Hockney quotations, a cartoon of Red Army soldiers with laser-beam eyes, animal prints, and a photograph of us standing under a monkey puzzle tree in the driveway of a palatial house on the Wirral.

Elvis Costello – Unfaithful Music & Disappearing Ink (2015)

De voorkant van de hoes bevatte een schilderij van een kudde olifanten geschilderd door Tom Pogson. De afbeelding gaf weinig tot niets weg over de inhoud van het album zelf. De achterkant bevatte getekende afbeeldingen van soldaten en dierenhuidprints (waaronder zebra). De eerste oplagen van de hoes waren uitvouwbaar. Ik heb daar ook een exemplaar van, naast kostbaar om te maken vooral ook innovatief en origineel.

De binnenhoes (waarop de Emotional Fascism titel zichtbaar is) toonde een foto van Costello liggend op een duikplank en een foto van Costello met The Attractions. Ook werden 4 ansichtkaarten opgenomen in het pakket.

Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces - VS persing (nwaonline.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces – VS persing

De hoes voor de VS uitgave was simpeler. De voorkant van de hoes bestond uit verfvlekken met de naam van artiest en album. De achterkant bevatte de ‘olifant’ afbeelding en de titels van de nummers.

De titel voor het album werd op het allerlaatste moment veranderd van Emotional Fascism naar Armed Forces. In zijn biografie Unfaithful Music & Disappearing Ink (2015) beschrijft Costello dat hij tot de definitieve titel kwam, omdat hij had gehoord dat een album met de naam Emotional Fascism geen enkele kans zou maken op de radio in de VS.

Ontvangst

Het album werd laaiend enthousiast ontvangen en eindigde hoog in de eindlijsten van de vele recensenten en muziekuitgaven in de het VK, Europa en de VS.

Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces - Reclame Melody Maker 06-01-1979 (pinterest.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces – Reclame Melody Maker 06-01-1979

Recensie

De frustratie en kwaadheid van de eerste twee albums werden vervangen door urgentie en een boodschap. De productie is helder en de elegantie van de muziek is daardoor goed te horen en volgen. De nummers zijn van een haast onmenselijk hoog niveau en meeste nummers klinken uitnodigend en open.

Opvallend hoe onderwerpen als fascisme, Nazi’s en de holocaust leiden tot een haast warme oproep voor harmonie. De puntigheid van de liedjes en het eclectische karakter van de muziek stralen een soort optimisme uit, die ook de vroegere Bruce Springsteen zo kenmerkte. Zwaarmoedigheid en mineure akkoorden, maar toch ook die hoop en opgewektheid.

Ik ga ook geen hoogtepunten benoemen, het album is nagenoeg perfect. Aanbevolen, en niet een klein beetje ook!

Elvis Costello - Armed Forces - Singles (dutchcharts.nl/jazzwax.com)

Elvis Costello – Armed Forces – Singles

Singles

Het album bracht twee singles voort.

  • Oliver’s Army
    (uitgebracht op 2 februari 1979)
  • Accidents Will Happen
    (uitgebracht op 4 mei 1979)
Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces - Binnenhoes (hifinews.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces – Binnenhoes

Nummers

Alle nummers geschreven door Elvis Costello.

  • Accidents Will Happen
  • Senior Service
  • Oliver’s Army
  • Big Boys
  • Green Shirt
  • Party Girl
  • Goon Squad
  • Busy Bodies
  • Sunday’s Best
  • Moods For Moderns
  • Chemistry Class
  • Two Little Hitlers

N.B.:
De Amerikaanse versie bevatte de Nick Lowe cover (What’s So Funny ‘Bout) Peace, Love And Understanding als laatste nummer, ten koste van Sunday’s Best.

Op 6 november 2020 werd Armed Forces opnieuw uitgegeven als een vinyl-only super deluxe box set. De The Complete Armed Forces bestond uit 9 LP’s, dat bestond uit het originele geremasterde album, B-kantjes, demo’s, outtakes en live opnamen.

Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces - Binnenhoes (hifinews.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces – Binnenhoes

Muzikanten

  • Elvis Costello – gitaar, zang
  • Steve Nieve – keyboards
  • Bruce Thomas – bas
  • Pete Thomas – drums
Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces foldout (hifinews.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces foldout

Na Armed Forces

Costello en zijn band waren al uitgeput begonnen aan het Armed Forces album en gingen ook nu weer uitgebreid op tour. De Armed Funk tour, die in de VS van start ging, werd geplaagd door problemen, waaronder drugs en alcohol issues en agressief gedrag tegen de pers, waardoor pers reacties op de tour soms ronduit negatief waren. Concerten werden door velen als te kort beschouwd en zorgden soms voor een vijandig publiek.

Op 15 maart 1979 kreeg Costello ruzie met de entourage van Stephen Stills in Columbus, Ohio. Costello omschreef James Brown als een “jive-ass nigger” en Ray Charles als een “blind, ignorant nigger”. De woorden van Costello vonden hun weg naar de Amerikaanse pers. Costello ‘verdedigde’ zichzelf door te benadrukken dat hij dronken was en “it became necessary for me to outrage these people with about the most obnoxious and offensive remarks that I could muster”. Ook al zijn de uitspraken niet te verenigen met de persoon Costello en zijn ze zelfs compleet ‘out of character’, ze zijn onvergeeflijk. In 2013 zei Costello tegen Questlove “It’s upsetting because I can’t explain how I even got to think you could be funny about something like that. I’m sorry. You know?”.

Het directe resultaat was dat radio stations in de VS zijn muziek niet meer speelde en dat zijn reputatie enorm veel schade opliep. Zoveel zelfs dat Costello nooit het succes zou krijgen in de VS dat hem werd voorspeld.

Na de desastreuze tour namen Costello en de band een tijd vrijaf in de zomer van 1979 (alhoewel hij tussendoor wel het debuutalbum van The Specials zou produceren) en zou op 15 februari 1980 het soul album Get Happy!! uitbrengen. Het was het officiële einde van de directe, confronterende toon van zijn eerste drie albums.

Elvis Costello And The Attractions - Armed Forces - Ansichtkaarten (hifinews.com)

Elvis Costello And The Attractions – Armed Forces – Ansichtkaarten

Ter afsluiting

Wat vind is jouw mening over Elvis Costello in het algemeen en Armed Forces in het bijzonder? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Elvis Costello maakt zich zorgen om fascisme: Armed Forces. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.

Complimenten/opmerkingen? Graag!