Joni Mitchell verwerkt voor het eerst jazz in haar muziek, Court And Spark

Joni Mitchell - Live 13-08-1974 (facebook.com/jonimitchell)

Joni Mitchell – Live 13-08-1974

Inleiding

Dit is het tweede artikel op dit blog over een Joni Mitchell album. Het eerste artikel was gewijd aan het prachtige Blue. Dat artikel gaat ook dieper in op Joni Mitchell’s carrière. Mocht je dat willen weten, lees dan Joni Mitchell maakt diepe indruk met Blue.

Na Blue

In 1972 bracht Joni Mitchell het album For The Roses uit. In 1973 werd voor het eerst sinds de start van haar carrière geen album uitgebracht en was ze nagenoeg onzichtbaar. Ze trad een paar keer op, onder andere met Neil Young, maar verder gingen haar publieke optredens niet.

Dat betekende niet dat Mitchell stil zat. Ze bracht de meeste tijd van het jaar door met werken aan haar eerst volgende album. Mitchell wilde iets anders, haar interesse in andere, nieuwe geluiden en invloeden was gewekt. Haar primaire aandacht ging uit naar jazz.

Ze vroeg haar vaste drummer Russ Kunkel mee te spelen op demo’s voor haar nieuwe nummers, maar hij had moeite met de meer complexe nummers en arrangementen en raadde Mitchel een wijziging aan: “I think you should get yourself a jazz drummer.” Enter de groep LA Express, waarvan ze Tom Scott al kende; hij speelde mee op haar voorgaande album For The Roses. Initieel zou de groep meewerken aan een aantal nummers, maar dat groeide al snel uit tot het complete album. Ook hier bleek de muziek van Mitchell zo uniek te zijn dat band en zangeres nadrukkelijk aan elkaar moesten wennen. De doorbraak kwam plotseling, zonder aanwijsbare reden. Daarnaast zou een indrukwekkende groep jaren (19)70 muzikanten bijdragen leveren, waaronder David Crosby, Graham Nash, Robbie Robertson, Larry Carlton en Joe Sample.

Het eindresultaat was dat Mitchell zich vrij genoeg voelde te doen wat ze instinctief wilde doen. Haar volgende album zou dan ook uniek zijn en klinken.

Joni Mitchell - Court And Spark (jonimitchell.com)

Joni Mitchell – Court And Spark

Court And Spark

Op 17 januari 1974 bracht Joni Mitchell haar album Court And Spark uit. Het album was op 1 december 1973 voorafgegaan door de single Raised On Robbery, wat een bescheiden succes was in de hitlijsten. In maart 1974 werd de single Help Me uitgebracht, wat Mitchell haar eerste (en enige) top 10 notering zou opleveren.

Het album werd goed ontvangen door de pers én het publiek. Het zou de meest succesvolle uitgave uit Mitchell’s carrière worden. Het haalde de 2e positie in de album hitlijsten in de VS en de nummer 1 positie in Canada.

In de pers werd aandacht besteed aan de ontwikkeling van Mitchell’s muziek; Court And Spark week af van haar voorgaande albums. In februari 1974 zei Mitchell daarover:

I think of myself as an artist, I guess because ever since a child I have wanted to be a painter. So I believe that I approach both poetry and music with the attitude of a painter, with images, which that just seems to be my medium of expression, and I really feel it. Painting and creating music are very related, for instance like a painter since he was into a new period and it was completed, and he had enough material together, he would try and display it in some way. And he wouldn’t be expected to paint so much from his old periods. You know, you wouldn’t ask Picasso to go back and paint from his Blue Period.

Joni Mitchell, 1974

Joni Mitchell - Help Me - Reclame (ebay.com)

Joni Mitchell – Help Me – Reclame

Teksten

De onderwerpen op Court And Spark verschillen niet zo veel van haar voorgaande meesterwerk Blue, liefde versus vrijheid. Dit wordt perfect uitbeeld in het ontroerende, en adembenemend mooie Help Me, waarin Mitchell weet dat ze onvermijdelijk verliefd gaat worden, ook al is de persoon in kwestie niet per definitie goed voor haar. Ze stelt namens beiden ook “We love our lovin’ / But not like we love our freedom”.

Free Man In Paris valt wat dat betreft uit de toon, een nummer over vriend David Geffen, platenmaatschappij zakenman, waarmee ze op vakantie is geweest naar Parijs, waar ze “wander down the Champs-Élysées’. Maar daarna moeten ze weer naar huis, naar de werkelijkheid, “stoking the star maker machinery behind the popular song”. Mitchell steekt de draak met Geffen, maar geeft duidelijk veel om hem.

De nummers People’s Parties en The Same Situation gaan over “giving to get something” in relaties, zij het zakelijk, zij het persoonlijk. De zinsneden “And me in my frightened silence, thinking I don’t understand // I feel like I’m sleeping, can you wake me?” (People’s Parties) en “I said, ‘Send me somebody / Who’s strong and somewhat sincere'” (The Same Situation) raken diep.

Car On A Hill gaat over het einde van Mitchell’s relatie met Jackson Browne. De openingszinnen zijn alweer prachtig: I’ve been sitting up waiting for my sugar to show / I’ve been listening to the sirens and the radio / He said he’d be over three hours ago”. In drie zinnen is een hele wereld neergezet.

En zo gaat het hele album door. De ene na de andere prachtige tekst. Intimiteit, verlating, hoopvol begin, plezier, genot en problemen. Prachtig samengevat in Down To You: “Pleasure moves on too early and trouble leaves too slow”.

De afsluitende twee nummers gaan over therapie en psychoanalyse. Ook al lijkt Mitchell dit niet positief te beschrijven en ervaren, “Dazzling you, keeping you from your own”, ze zou later verklaren: “I think analysis did me a lot of good.”

Joni Mitchell - Court And Spark - Reclame (jonimitchell.com)

Joni Mitchell – Court And Spark – Reclame

Muziek

De muziek is prachtig, Mitchell’s imago van liefde voor unieke akkoordenschema’s is gedeeltelijk op de muziek op Court And Spark gestoeld. Haar (zang)melodielijnen zijn verrassend complex. Maar de emotie spat bij elk nummer weer uit de speakers. Mitchell bezit de gave om eerlijkheid en kwetsbaarheid te verenigen met trots, zelfrichting en unieke inzichten. Het enige nummer dat wat dat betreft uit de toon valt is Raised On Robbery, de eerste single, die geen goede afspiegeling bleek van het album.

Recensie

Gewoonweg een prachtig album, alweer een favoriet. Joni Mitchell kwam relatief laat op mijn radar. Inmiddels behoort Mitchell tot mijn favoriete artiesten. Naast Blue behoort Court And Spark tot mijn favorieten. Ik kan haast niet wachten tot de albums die nog besproken gaan worden, want dat betekent automatisch een hernieuwde kennismaking met die albums, waarop het experiment steeds meer aan invloed zou winnen. Maar dat is voor later, voor nu: luister en geniet van Court And Spark!

Joni Mitchell - Court And Spark - Singles (discogs.com)

Joni Mitchell – Court And Spark – Singles

Singles

Het album bracht 3 singles voort.

  • Raised On Robbery
    (uitgegeven op 1 december 1973)
  • Help Me
    (uitgegeven in maart 1974)
  • Free Man In Paris
    (uitgegeven in juli 1974)

Nummers

Alle nummers geschreven door Joni Mitchell, tenzij anders aangegeven.

  • Court And Spark
  • Help Me
  • Free Man In Paris
  • People’s Parties
  • The Same Situation
  • Car On A Hill
  • Down To You
  • Just Like This Train
  • Raised On Robbery
  • Trouble Child
  • Twisted (Annie Ross, Wardell Gray)
Joni Mitchell & LA Express (eil.com)

Joni Mitchell & LA Express

Muzikanten

  • Joni Mitchell – zang, gitaar, piano, clavinet op Down To You
  • Tom Scott – hout- en rietblazers
  • Joe Sample – piano, clavinet op Raised On Robbery
  • Larry Carlton – gitaar (behalve op Car On A Hill, Raised On Robbery, Trouble Child)
  • Max Bennett – bas (behalve op Free Man In Paris, People’s Parties, Trouble Child)
  • John Guerin – drums, percussie

Gasten

  • Chuck Findley – trompet on Trouble Child, Twisted
  • José Feliciano – gitaar op Free Man In Paris
  • Wayne Perkins – gitaar op Car On A Hill
  • Robbie Robertson – gitaar op Raised On Robbery
  • Dennis Budimir – gitaar op Trouble Child
  • Wilton Felder – bas op Free Man In Paris, People’s Parties
  • Jim Hughart – bas op Trouble Child
  • Milt Holland – klokkenspel op Court And Spark
  • David Crosby – achtergrondzang op Free Man In Paris, Down To You
  • Graham Nash – achtergrondzang op Free Man In Paris
  • Susan Webb – achtergrondzang op Down To You
  • Cheech Marin, Tommy Chong – achtergrondzang op Twisted
Joni Mitchell & Crosby, Stills, Nash & Young - Wembley 14-09-1974 (neilyoungnews.thrasherswheat.org)

Joni Mitchell & Crosby, Stills, Nash & Young – Wembley 14-09-1974

Na Court And Spark

Na de uitgave van Court And Spark ging Joni Mitchell op tournee met LA Express, die Mitchell in staat stelde nadrukkelijker per nummer van sfeer te wisselen. Het was haar eerste tour met een band, al haar voorgaande concerten waren voornamelijk solo gebeurtenissen.

Tijdens de tournee in Europa werd het podium gedeeld met Crosby, Stills, Nash & Young. Een aantal (VS) concerten werd vastgelegd voor de uitgave van een gepland live album.

Joni Mitchell - Miles Of Aisles (album) & Big Yellow Taxi (single) (jonimitchell.com/discogs.com)

Joni Mitchell – Miles Of Aisles (album) & Big Yellow Taxi (single)

Miles Of Aisles

In november 1974 werd het dubbele live album Miles Of Aisles uitgebracht. Het was grotendeels een weergave van de concerten in Los Angeles, die plaatsvonden van 14 tot 17 augustus 1974. Cactus Tree stamt van 4 maart en Real Good For Free van 2 maart 1974.

Met Jericho en Love Or Money bevat het album twee nieuwe nummers. Ook dit album werd een groot succes en bracht 2 singles voort, waarvan alleen Big Yellow Taxi een (bescheiden) hit werd.

Joni Mitchell - Court And Spark Demos (recordstoreday.com)

Joni Mitchell – Court And Spark Demos

Court And Spark Demos

Op 24 november 2023 werd, in het kader van Record Store Day, de vinyl-only Court And Spark Demos uitgebracht. Het bevat de niet eerder gehoorde en/of uitgebrachte demo’s voor het Court And Spark album. De nummers:

  • Piano Suite: Down To You / Court And Spark / Car On A Hill / Down To You
  • People’s Parties
  • Help Me
  • Just Like This Train
  • Raised On Robbery
  • Trouble Child

Na Miles Of Aisles

In januari 1975 werd Court And Spark in maar liefst vier categorieën genomineerd voor een Grammy Award. Uiteindelijk won Mitchell er één, voor Best Arrangement, Instrumental and Vocals. In 1975 werkte Mitchell aan haar volgende album, dat in november 1975 onder de naam The Hissing Of Summer Lawns zou worden uitgebracht.

Ter afsluiting

Wat vind jij van Court And Spark? Laat het weten!

Net als Neil Young, besloot Joni Mitchell begin 2022 dat haar muziek van Spotify verwijderd moest worden. Niet alle muziek is daarmee verdwenen, de versie van Help Me in de A Pop Life afspeellijst betreft een live opname uit 1983.

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Joni Mitchell verwerkt voor het eerst jazz in haar muziek, Court And Spark. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.

Complimenten/opmerkingen? Graag!