Outkast brengt het fantastische Stankonia uit!

Outkast in 2000

Inleiding

Na het indrukwekkende en invloedrijke Aquemini ging Outkast aan het werk aan album nummer vier. Het duo was al verantwoordelijk voor één van de allerbeste hip-hop albums aller tijden, had het genre nieuw leven in geblazen en de ‘Dirty South’ op de kaart gezet. Kon Outkast het nogmaals waarmaken?

Onderweg naar Stankonia

Al in 1996 had Outkast (bestaande uit André Benjamin aka André 3000 en Antwan Patton aka Big Boi) samen met partner David Sheats (aka Mr. DJ) de productie maatschappij Earthtone III opgericht. Het had de groep al op ATLiens (uitgebracht op 27 augustus 1996) in staat gesteld hun eigen werk te produceren. Deze werkwijze werd op Aquemini verder uitgebouwd en zou op Stankonia tot volle wasdom komen.

Stankonia Studios: “A place where all funky tha’ngs come from”

Voordat de opnamen voor de opvolger startten had Outkast een eigen muziekstudio gekocht die ze Stankonia Studios doopten. Stankonia is een samenvoeging van de woorden “stank”, slang voor “funky”, en “Plutonia”, de titel van een poster in André 3000’s slaapkamer. De eigen studio werd uiteraard gebruikt door Outkast en Earthtone III, maar ook door het producersteam Organized Noise. De studio zorgde ervoor dat Outkast in alle rust (en op zichzelf) kon werken aan een opvolger.

Outkast – Stankonia

Stankonia

In het voorjaar van 1999 ging Outkast aan het werk voor album nummer vier. Big Boi werkte voornamelijk in de studio en André 3000 werkte veel thuis, waar hij beats maakte en speelde op een akoestische gitaar (waar onder andere Ms. Jackson uit voortkwam). Voor inspiratie werden veel clubs bezocht en werden de (veelal lokale) artiesten uitgenodigd in de studio.

André 3000 was eigenlijk wel een beetje klaar met rappen, hij wilde meer muzikaliteit overbrengen met zijn stem. Zowel Big Boi als Mr. DJ reageerden niet echt enthousiast. Een compromis werd gevonden: Big Boi bleef rappen en André 3000 combineerde zijn rap met, door soul beïnvloede, zang. Het geluid van Stankonia zou er enorm door worden beïnvloed. Ook werd er tijdens de opnamen bewust voor gekozen geen hip-hop te luisteren, maar inspiratie te putten uit muzikanten als Jimi Hendrix, Chuck Berry, Little Richard en Prince. Het resultaat was verbluffend, hip-hop werd vermengd met rock, drum ‘n’ bass, p-funk, psychedelica, Prince funk (luister naar Toilet Tisha), salsa, rave en doo-wop. Het tempo werd omhoog geschroefd op bijna alle nummers. De laid-back reggae invloeden, waar Aquemini zo vol van had gestaan, waren op Stankonia nagenoeg onvindbaar.

Ook de onderwerpen van de teksten waren afwisselender en politieker dan voorheen. De status van hip-hop wordt ook onder een vergrootglas gelegd en dan niet alleen de manier waarop hip-hop in de media wordt weergegeven, maar ook over de manier waarop hip-hop zichzelf presenteerde als materialistisch en vrouwonvriendelijk. Veel van de nummers gaan over de manier waarop vrouwen nou juist niet moeten worden behandeld. Het meest bekende voorbeeld daarvan is het nummer Ms. Jackson, dat geïnspireerd is door het mislukken van de relatie tussen André 3000 en Erykah Badu. Het nummer is gericht aan Ms. Jackson, de moeder van de vrouw die in de steek is gelaten (“the baby’s mama’s mamas”), het refrein bestaat uit “I’m sorry Ms. Jackson (oh), I am for real / Never meant to make your daughter cry / I apologize a trillion times”.

Outkast – Stankonia – Promo

Uitgave

Al direct bij uitgave was duidelijk dat het album een grote hit zou worden. Het kwam binnen op nummer twee in de Billboard 200 albumlijst. In de eerste week werden al meer dan een half miljoen exemplaren verkocht, wat direct leidde tot een goud certificering. Eind 2003 werd het viervoudig platina gecertificeerd (meer dan vier miljoen verkochte exemplaren) in de VS. Met name de (tweede) single Ms. Jackson werd een grote hit, ook internationaal.

Outkast – B.O.B. video

B.O.B.

De eerste single van het album was B.O.B., een opzienbarende keuze. Het nummer is extreem snel (ruim 150 beats per minuut), met bijbehorende mitrailleur raps. Outkast had al eerder aangetoond snel en inventief te kunnen rappen, maar op B.O.B. werden oude snelheidrecords verpulverd. De raps, de breaks en het heavy gitaarwerk was opwindend en vernieuwend.

Bombs over Baghdad
Don’t even bang unless you plan to hit something
Bombs over Baghdad

© 2000, B.O.B. – Outkast

Nadat het Amerikaanse Congres in oktober 2002 toestemming verleende voor de invasie van Irak, werd het nummer compleet uit context getrokken en ingezet voor een politiek waar de makers niets mee van doen wilden hebben. Het nummer werd regelmatig gedraaid als steun voor de troepen, die het refrein volgens zeggen zongen op weg naar het slagveld. Namens Outkast, stelde Big Boi dat hij sterk gekant was tegen de Irak oorlog en de inval van de VS zonder steun van de Verenigde Naties en dat het nummer (en het refrein in het bijzonder) nooit bedoeld was als een pro-oorlog declaratie. In april 2003 verklaarde hij: “We make a record and then it is up to people to take what they want from it. We explain a song when people ask, but we can’t control how they feel about it. … But once the fighting starts, everything changes.”.

Maar hoe werd de tekst Bombs over Baghdad” dan bedoeld? Het verwijst naar de bombardementen van Irak gedurende het begin van de jaren (19)90. Deze werden gebruikt als een parabel voor het gebrek aan echt doorzettingsvermogen van artiesten in de muziek industrie: “There were lots of people making music, but there was nothing real about it, we were like saying, make music that has something to say or just get out of the way”.

Outkast – Grammy Awards 2002

Recensie

Zoals al gemeld in het artikel over Aquemini, zijn Outkast en Public Enemy mijn favoriete rapgroepen. Stankonia is daarvoor van doorslaggevend belang. De rijkdom, de durf, de muzikaliteit en de combinatie van stijlen in hip-hop waren vooruitstrevend en leveren een extreem funky album op, dat ook nog eens wat te zeggen heeft. Los daarvan, de productie is fenomenaal. Het zou het laatste geniale album van Outkast blijken te zijn waar André 3000 en Big Boi elkaar tot grote hoogten wisten te stuwen. De opvolger Speakerboxxx/The Love Below waren feitelijk twee solo albums onder de noemer Outkast.

Maar in 2000 was er geen beter hip-hop album denkbaar dan Stankonia en was Outkast de belangrijkste vernieuwende kracht binnen het genre. Het album kan niet genoeg aangeprezen worden!

Outkast – Stankonia – De singles

Singles

Er werden drie singles uitgebracht van Stankonia:

• B.O.B.
  (uitgebracht op 19 september 2000)
• Ms. Jackson
  (uitgebracht op 17 oktober 2000)
• So Fresh, So Clean
  (uitgebracht op 6 maart 2001)

Outkast – Stankonia – CD

Nummers

Extra info

• Gasoline Dreams bevat een gastbijdrage van Khujo
• Snappin’ & Trappin’ bevat een gastbijdrage van Killer Mike en J-Sweet
• I’ll Call B4 I Cum bevat een gastbijdrage van Gangsta Boo en Eco
• I’ll Call B4 I Cum bevat een gastbijdrage van B-Real
• We Luv Deez Hoez bevat een gastbijdrage van Backbone en Big Gipp
• Humble Mumble bevat een gastbijdrage van Erykah Badu
• Gangsta Shit bevat een gastbijdrage van Slimm Calhoun, C-Bone en T-Mo
• Slum Beautiful bevat een gastbijdrage van Cee-Lo
• Stankonia (Stanklove) bevat een gastbijdrage van Big Rube en Sleepy Brown

Samples

• So Fresh, So Clean bevat een sample van Before The Night van Joe Simon
• Ms. Jackson bevat een sample uit Strawberry Letter #23 van The Brothers Johnson
• We Luv Deez Hoes bevat een sample uit Worldwide van Allen Toussaint

Outkast – Stankonia – Cover photo outtakes

Personeel (bron: wikipedia)

Outkast

• Andre 3000 – zang/rap, productie
• Big Boi – zang/rap, productie
• Mr. DJ – productie

Gasten

• Sleepy Brown
• Khujo Goodie
• Killer Mike
• J-Sweet
• Gangsta Boo
• Eco
• B-Real
• Erykah Badu
• Backbone
• Big Gipp
• Slimm Calhoun
• C-Bone
• T-Mo Goodie
• Cee-Lo Green
• Big Rube
• Joi

Muzikanten

• Donnie Mathis – gitaar
• David “Whild” Brown – gitaar
• Jason Freeman – blazers
• Jerry Freeman – blazers
• Sleepy Brown – piano, synthesiser bas
• Marvin “Chanz” Parkman – piano, keyboards
• Earthtone III – keyboards
• Organized Noize – keyboards
• Preston Crump – bas, synthesizer bas
• Aaron Mills – bas
• Robert Grister – bas
• Dookie Blossumgame – bas
• Victor Alexander – drums
• Rosalin Heard – achtergrondzang
• Paul Douglas-Feddon – achtergrondzang
• Myrna “Screechy Peach” Crenshaw – achtergrondzang
• Cutmaster Swiff – cuts

Outkast – Stank Love Tour 2001

Ter afsluiting

Na Aquemini maakte Outkast met Stankonia de tweede klassieker in hun oeuvre. Met die twee albums alleen al heeft Outkast zijn positie binnen de hip-hop zeker gesteld: vernieuwende en opwindende funkateers. En er zou nog meer komen.

Wat vind jij van dit album en van Outkast? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Outkast brengt het fantastische Stankonia uit!. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.