Conflict binnen de Rolling Stones leidt tot Undercover, een onderschat album

Rolling Stones - Undercover Sticker (pinterest.com)

Inleiding

Eind 1983 verscheen het 17e studio album (het 19e in de VS) van de Rolling Stones, Undercover. Het album legde het sluimerende conflict tussen Mick Jagger en Keith Richards bloot.

Op weg naar Undercover

Begin jaren (19)80 waren de Rolling Stones terug van weggeweest. Het album Some Girls (1978) had iedereen weer overtuigd van de relevantie van de band. Na Emotional Rescue (1980), dat onterecht als tussendoortje werd gezien, werd Tattoo You (1981) juichend ontvangen. De VS tour voor het album werd vastgelegd op het live album Still Life – American Concert 1981 (1982). In 1982 kwamen de Rolling Stones met hun European Tour 1982 naar Europa om iedereen plat te spelen.

Relevantie/problemen

Net als destijds het geval was ten tijde van Some Girls, was het muzikale landschap veranderd. Michael Jackson had met Thriller het muzikale landschap op zijn kop gezet en in Minneapolis was Prince gestaag bezig met het opbouwen van een waar imperium. Konden de Rolling Stones nog relevant zijn? Wellicht belangrijker, konden ze dat ook met een gedeeld leiderschap? Ten tijde van Some Girls en Emotional Rescue had Mick Jagger de alleenheerschappij over de band, omdat Keith Richards nog diep in (de gevolgen van) zijn verslaving(en) zat en zich niet bemoeide met de (muzikale) richting van de band. Tattoo You was grotendeels samengesteld uit restmateriaal. In 1982 was dat anders, Keith Richards maakte zich druk over het vervolg van de band en eiste zijn rol weer op.

Er waren nog andere problemen. Weer waren drugs de oorzaak. Dit keer betrof het zowel Charlie Watts als Ronnie Wood. De verslaving nam alleen maar toe tijdens de opnamen. Met name de verslaving van Charlie Watts was ‘out of character’:

[My drug and alcohol problems were] my way of dealing with [family problems]… Looking back on it, I think it was a mid-life crisis. All I know is that, taking amphetamines and heroin, I became totally another person around 1983 and came out of it about 1986. I nearly lost my wife and everything over my behaviour. I was not particularly fun to live with.

Rolling Stones - 1983 (magnetmagazine.com)

Rolling Stones – 1983

Opnamen

Eind november 1982 kwamen Mick Jagger en Keith Richards (later vergezeld door Charlie Watts) in Parijs bij elkaar en namen een aantal demo’s op voor hun volgende album.

When we started off writing, Keith and I got in a bit early and we rented an 8-track demo studio here in Paris. And I said, Well, have you got some, Keith? and we took turns at playing the drums and – well, we played guitar and we got to know the material each of us had written in the past few months, you know. So when we actually got the band into the studio, we had sort of a hard-core bunch of songs, which is actually most of the songs on the album.

Mick Jagger, 1983

De officiële opnamen voor Undercover vonden plaats van:

  • 1 t/m 19 december 1982 in de Pathé Marconi Studios in Parijs
  • 30 januari t/m 8 februari 1983 in de Pathé Marconi Studios in Parijs
  • 19 februari t/m 12 maart 1983 in de Pathé Marconi Studios in Parijs
  • april 1983 in de Compass Point Studios in Nassau op de Bahamas

Opnamen van overdubs en mixen van Undercover vonden plaats in The Hit Factory in New York City van:

  • begin t/m 9 mei 1983
  • eind mei t/m begin juni 1983
  • eind juni t/m 1 augustus 1983

Waren voorgaande albums allemaal geproduceerd door The Glimmer Twins (Mick Jagger en Keith Richards), nu werden ze officieel vergezeld door Chris Kimsey, voornamelijk vanwege de vernieuwingen in de opname technieken. Tijdens de eerste opnamesessie verliep de samenwerking tussen Jagger en Richards nog redelijk beschaafd, maar dat hield niet lang stand. De onenigheid over de richting van de band werd groter en groter. Los van de irritatie die Jagger ongetwijfeld moet hebben gehad over Richards’ plotselinge bemoeienis met de band, na een decennium van feitelijke afwezigheid, was er sprake van een fundamenteel verschil over de muzikale richting.

Jagger had altijd meer interesse getoond in de moderne muziek. Het was Jagger die Prince destijds in het voorprogramma van de Rolling Stones uitnodigde. Ook nu wilde Jagger meer aansluiten bij de dansbare pop van het moment. Aan de andere kant stond Richards die de band bij de blues-rock wortels wilde houden. Het resultaat was dat Jagger en Richards zich steeds openlijker ergerden aan elkaar. Richards stelde in zijn autobiografie Life: “Jagger started to become unbearable”. Ongetwijfeld een sentiment dat Jagger andersom ook gevoeld zal hebben.

En toch hebben beide mannen hun zin gekregen. Met gasten als het ritmetandem drummer Sly Dunbar en bassist Robbie Shakespeare (die op de goedkeuring van Richards konden rekenen) is een aantal nummers voorzien van de muzikaliteit die van grote invloed zijn geweest op een aantal externe albums, waaronder Grace Jones’ invloedrijke Nightclubbing, waarvan de meeste muziek werd opgenomen in de Compass Point Studios in Nassau op de Bahamas, de studio waar ook de Rolling Stones regelmatig bivakkeerden.

Rolling Stones - Undercover Of The Night - Video stills (hq-music-videos.com)

Rolling Stones – Undercover Of The Night – Video stills

Undercover Of The Night

Op 31 oktober 1983 werd de eerste single van het komende album van de Rolling Stones uitgebracht: Undercover Of The Night. In 1984 zei Mick Jagger:

The song Undercover Of The Night was always, when it was written, it was always like… it’s supposed to be about the repression of violence in our minds, you know, in society’s mind. Because we have so much of it. We get used to it. It’s also about repressive political systems. Pretty serious stuff for, you know, Top – sort of – 20 material. It’s pretty risky to put out songs like that ‘cause nobody is really interested, I think. I mean everyone’s interested in songs about having a party all night or whatever. Or just mumbo-jumbo, you know. No one’s interested in anything real. Plus, then the video which is setting out to reflect that song made it perhaps a little easier – or not! (laughs) – to understand. So that was a bit of a departure for us, for a while. Cause we hadn’t done anything like that since Street Fighting Man.

It was heavily influenced by William Burroughs’ ‘Cities of the Red Night’, a free-wheeling novel about political and sexual repression. It combines a number of different references to what was going down in Argentina and Chile.

Grappig dat Jagger Street Fighting Man aanhaalt. Het was inderdaad wellicht de laatste politiek getinte single die de band had uitgebracht tot aan Undercover Of The Night. Gezien de muzikale aankleding kan dit nummer worden gezien als een Jagger nummer. Een onweerstaanbaar swingende funk beat, aangekleed met extra percussie en minimale baslijnen (verzorgd door Sly Dunbar en Robbie Shakespeare).

Ook de tekst was veelzeggend:

Hear the screams of Center 42
Loud enough to bust your brains out
The opposition’s tongue is cut in two
Keep off the street ‘cause you’re in danger
One hundred thousand disparus
Lost in the jails in South America

© 1983 Rolling Stones

De bijbehorende video zorgde ook voor controverse, altijd goed voor de aandacht. De video was geregisseerd door Julian Temple (bekend van The Sex Pistols’ film The Great Rock ‘N’ Roll Swindle). Na opnamen van de band in een performance clip nam Temple Mick Jagger en Keith Richards mee naar Mexico. Het resultaat? Bloed, kogels, explosies en een jong stel dat in shock kijkt naar de televisie beelden. De Rolling Stones brachten de politieke en gewelddadige chaos van Centraal en Zuid Amerika naar de Westerse wereld. De band ging weer tegen de gevestigde orde in!

In de video speelt Jagger een detective die onderzoek naar de ontvoering van een jong meisje, waarbij hij wordt gevolgd door degenen die daarvoor verantwoordelijk zijn, een groep geleid door Richards. De video eindigt met Richards die het karakter dat Jagger speelt doodt met een machinegeweer. O, ironie.

De video werd gecensureerd, wat in het tijdperk van de videoclips een probleem was, want eind 1983 was rotatie op MTV een voorwaarde voor succes.

Rolling Stones - Undercover (spotify.com)

Rolling Stones – Undercover

Undercover

Op 7 november 1983 werd het 17e (in de VS was het nummer 19) studio album van de Rolling Stones uitgegeven via hun eigen Rolling Stones label. Het album was succesvol, maar haalde de eerste plaats alleen in Nederland en Zweden. In het VK haalde het de 3e positie en in de VS ‘slechts’ de nummer 4.

Wellicht is het album te eclectisch? Muzikaal gaat het van (hard) rock naar new wave, pop, reggae, dub funk en soul, alles komt voorbij.

De teksten van Jagger zijn donker, agressief en vol spanning. Naast Undercover Of The Night valt Too Much Blood direct op. Muzikaal, maar ook zeker tekstueel.

Everything you see on the movie screen is tame
Everything’s going to be arranged
A friend of mine was this Japanese
He had a girlfriend in Paris
He asked to date her in six months
And eventually, she said yes
You know?
Took her to his apartment, cut off her head
Put the rest of her body in the refrigerator, ate her piece by piece
Put her in the refrigerator, put her in the freezer
And when he ate her
Took her bones to the Bois de Boulogne
By chance, a taxi driver noticed him
Burying the bones
You don’t believe me?
Truth is stranger than fiction
We drive through there every night

© 1983 Rolling Stones

Bovenstaande is een weergave van het waargebeurde verhaal van Issei Sagawa, student aan de Sorbonne (Universiteit van Parijs), die in 1981 een Nederlandse studente vermoordde en opat. Daarnaast gaat het nummer in op de horrorfilm The Chainsaw Massacre. “I can feel it in the air / Feel it up above / Feel the tension everywhere / There’s too much blood”. Het nummer werd als 3e single uitgebracht met wederom een opvallende video, waarin Keith Richards en Ronnie Wood met kettingzagen op Mick Jagger jagen.

De spanningen die tijdens de opnamen van het album merkbaar waren vonden (on)bewust een uitlaat in de teksten, die boos en agressief, zoals in It Must Be Hell, Tie You Up (The Pain Of Love) en Pretty Beat Up. Alleen het door Keith Richards gezongen Wanna Hold You klinkt als een onbezorgd liefdesliedje, positiviteit tegenover de boze buitenwereld van Undercover.

Rolling Stones - Undercover - Binnenhoes (discogs.com)

Rolling Stones – Undercover – Binnenhoes

Hoes

De hoes van Undercover werd, na Some Girls, Emotional Rescue en Tattoo You (wiens hoes een Grammy verdiende), het vierde opvolgende Rolling Stones album waarvan de hoes werd verzorgd door Peter Corriston. Het oorspronkelijke idee, fotografie en illustraties waren afkomstig van Hubert Kretzschmar. Ook de hoes benadrukte dat de band zich als eigentijds wilde presenteren.

Het idee was om de afbeelding van een oude pin-up te gebruikten en stickers te plakken over de delen die de naaktheid moesten verbergen. Dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Hubert Kretzschmar: “It turned out that it was very expensive to set up a machine that would place a sticker in exactly the same spot each time. So, the printing company ended up using manual labor and hired women that stuck the stickers in sort of an assembly line onto the printed sleeve”. Na verwijdering van de stickers werd de pin-up overigens niet getoond, maar andere foto’s of figuren. De sticker die over de borsten van de pin-up was verborg een foto van een witte poedel…

Recensie

Het is al eerder benoemd, maar Undercover is inderdaad een zeer afwisselend album. Lezers van dit blog weten dat ik daar over het algemeen wild van ben. Geldt dat ook voor Undercover?

Jazeker! Destijds al was ik weg van de hits, met name Undercover Of The Night en Too Much Blood. De Rolling Stones hebben nog nooit zó dansbaar geklonken. En dan de politiek en sociaal bewogen teksten. Helemaal goed. Maar ook de rest blijft overeind. De opener (Undercover Of the Night) zet direct de toon voor de rest van het album: sex, geweld, corruptie en zelfmoord. Ook al klinkt de muziek behoorlijk positief, de teksten zijn donker, zeker voor de Rolling Stones.

De invloeden van wat destijds nieuw was is hoorbaar en op een organische manier verwerkt in de muziek. The Police (Feel On Baby) is zeker een invloed geweest. Maar ook de ‘oude’ Rolling Stones zelf. It Must Be Hell heeft overduidelijk invloeden van Honky Tonk Women.

De zware teksten en de nieuwe muzikale richting op een aantal nummers zorgde ervoor dat Undercover niet werd gewaardeerd door de fans. Wellicht is dat de reden dat Jagger en Richards er later ook niet positief op terugkeken. Het album wordt algemeen beschouwd als één van de minste albums van de Rolling Stones.

Totaal onterecht overigens. De band rockt smerig, swingt met luie funk en maakt uitstapjes naar reggae en soul. Juist die afwisseling maakt dat het album nog steeds staat als een huis. Wat klonk als de Rolling Stones die de weg kwijt waren, is feitelijk een band die zich op een natuurlijke manier meer en meer ontwikkelt richting dansmuziek, zonder zichzelf te verliezen. Een route die werd ingezet met Some Girls en via Emotional Rescue culmineerde in Undercover.

Eindconclusie: een album dat bruist en sprankelt. Aanrader!

Rolling Stones - Undercover - Singles (discogs.com)

Rolling Stones – Undercover – Singles

Singles

Er zijn drie singles van het album getrokken:

  • Undercover Of The Night
    (uitgebracht op 31 oktober 1983)
  • She Was Hot
    (uitgebracht op 23 januari 1984)
  • Too Much Blood
    (uitgebracht in december 1984 in de VS)
Rolling Stones - Undercover - Hoes achterkant (discogs.com)

Rolling Stones – Undercover – Hoes achterkant

Nummers

Alle nummers geschreven door Mick Jagger en Keith Richards, tenzij anders aangegeven.

  • Undercover Of The Night
  • She Was Hot
  • Tie You Up (The Pain Of Love)
  • Wanna Hold You
  • Feel On Baby
  • Too Much Blood
  • Pretty Beat Up (Mick Jagger, Keith Richards, Ronnie Wood)
  • Too Tough
  • All The Way Down
  • It Must Be Hell

De originele cassette en latere CD uitgaven bevatten een andere versie van Wanna Hold You, waarin extra tekst “You sure look good to me, so what’s it gonna be, it’s up to you to choose, I’ll make you an offer you can’t refuse” is opgenomen.

Rolling Stones - 1983 (labyrinthart.uk)

Rolling Stones – 1983

Muzikanten

  • Mick Jagger – zang, gitaar, harmonica
  • Keith Richards – gitaar, achtergrondzang, zang op Wanna Hold You, bas op Pretty Beat Up
  • Bill Wyman – bas, percussie, piano op Pretty Beat Up
  • Charlie Watts – drums
  • Ronnie Wood – gitaar, achtergrondzang, bas op Tie You Up en Wanna Hold You

Aanvullende muzikanten

  • Chuck Leavell – keyboards, orgel, piano
  • Jim Barber – gitaar
  • Ian Stewart – piano op She Was Hot en Pretty Beat Up, percussie
  • David Sanborn – saxofoon
  • Robbie Shakespeare – bas
  • CHOPS – blazers
  • Sly Dunbar, Moustapha Cissé, Ibrahima Coundoul, Martin Ditcham – percussie
  • Jim Barber – extra gitaar op Too Much Blood
Rolling Stones - Undercover - Reclame (printedoriginals.co.uk)

Rolling Stones – Undercover – Reclame

Na Undercover

Nog voordat Undercover werd uitgebracht tekenden de Rolling Stones een nieuw contract met CBS ter waarde van $28 miljoen. Tegelijkertijd tekende Mick Jagger voor een solo album.

I think the CBS offer was based on the performance of our last three studio albums (Some Girls, Emotional Rescue, Tattoo You). I think CBS figures they can sell more records than anybody, so if our next three sell the same as the last three, they’re gonna make money.

Mick Jagger 1983

Het contract ging in na de uitgave van Undercover.

Van 16 t/m 25 januari 1984 kwam de band bijeen om videoclips op te nemen voor She Was Hot en Too Much Blood. Mick Jagger verlegde zijn aandacht naar zijn eerste solo album en startte met de opnamen eind maart, begin april 1984. Begin mei nam hij het nummer State Of Shock op met The Jacksons.

Rolling Stones - Charlie Watts & Mick Jagger 1983 (futura.cl)

Charlie Watts & Mick Jagger 1983

Don’t ever call me “your drummer” again. You’re my fucking singer

Gedurende 1984 vond er een aantal ontmoetingen plaats om de toekomst van de Rolling Stones te bespreken, waarvan die van begin november legendarisch zou worden. Deze ontmoeting tussen Mick Jagger, Keith Richards en Charlie Watts vond plaats in Amsterdam. De aanwezigen hebben zo hun eigen verhaal:

Keith Richards:
I don’t think (Mick) thinks he needs anybody’s help. But I wonder if he’s realized that he’s way out on a limb. I feel like I’m his only friend. I know the way he lives. I know everybody else who knows him. I know that Charlie Watts dished him out a great fucking right hook and that was Charlie Watts saying, You and I have had it. It was 1984 at a Stones’ meeting and… Charlie punched him into a plate full of smoked salmon and he almost floated out the window along the table into a canal in Amsterdam. I just grabbed his leg and saved him from going out… (The fight) was about absolutely nothing. I had taken Mick out for a drink in Amsterdam, so at 5 in the morning, he came back to my room. He’s drunk by now, Mick drunk is a sight to behold. Charlie was fast asleep. Is that my drummer? Why don’t you get your arse down here? Charlie got dressed in a Savile Row suit, tie, shoes, shaved, came down, grabbed him and went boom! Don’t ever call me “your drummer” again. You’re my fucking singer. That was Charlie’s way of saying, It’s over, man. It went really downhill after that. If there was one other friend Mick had, it was Charlie.

Mick Jagger:
(The fight with Charlie) never actually happened like that. He pushed me, but I don’t think he actually punched me. There’s quite a lot of difference, in my book.

Didn’t happen. No, not at all. Keith invented that story. Now, Charlie was annoyed. And he was very drunk, as was Keith. And he was a bit wound up. But there were so many people there, so many people between me and Charlie, and it never came to blows… A table full of smoked salmon! That’s a good one. How about we go one better? I turned into a smoked salmon and dived out the window. Yeah, that’s what really happened.

Charlie
I had a row with Mick, about attitude I suppose. With a lot of these things, when you’re in a band it’s a bit like having a row in the family. You know, it’s over and you very rarely ever mention it again. That’s what these things are like. They’re like brother things… I was drunk (when that incident happened). I was really pissed off. It’s not something I’m proud of… I’m closer to Mick than I’ve ever been. I think Jerry’s done that. The children and that. He’s grown up a lot.

1988

Eind 1985 overleed Ian Stewart, een vriend van de band die regelmatig piano (mee)speelde op albums.

De periode van spanning zou pas echt op zijn hoogtepunt komen in 1985 en 1986 met de opnamen voor en uitgave van Dirty Work. Hierna zouden de Rolling Stones jaren niet meer met elkaar praten. Tot het in 1989 weer begon te kriebelen en de Rolling Stones zouden beginnen aan Steel Wheels.

Ter afsluiting

Ik hou van de afwisseling van Undercover, een album vol spanning met een prima resultaat.

Wat vind jij? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Conflict binnen de Rolling Stones leidt tot Undercover, een onderschat album. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.

8 reacties

Ga naar reactie formulier

  1. Bedankt. Interessant kijkje in de keuken. Ik vind het ook zeker geen slechte LP met goede singles.

    1. Dankjewel voor je reactie Kees!

  2. George = Chris 😉

    1. … Je hebt helemaal gelijk! Aangepast, dankjewel voor de melding!

    • Menzo Barendregt op 08-11-2023 om 11:05
    • Reageer

    Heel mooi en informatief artikel…Bedankt

    1. Dankjewel vaderlief!

    • Edward Gubbels op 10-11-2023 om 05:52
    • Reageer

    Haha, dat is ook toevallig. Heb ‘t album net 2 weken geleden gekocht. Benieuwd naar het artikel, Erwin.

    1. Laat het even weten!

Complimenten/opmerkingen? Graag!