Van Halen’s derde album rockt: Women And Children First

Van Halen – David Lee Roth – Pinkpop 1980

The ’80s is it, it belongs to Van Halen.

David Lee Roth, 1980

Inleiding

Sinds het fantastische debuut volgde ik Van Halen. Een jaar na dat fenomenale album volgde Van Halen II, wat ik vond tegenvallen. In 1980 volgde Women And Children First, mijn lievelingsalbum van de band.

Van Halen II

Van Halen – Van Halen II

Na het debuutalbum Van Halen (zie Van Halen – Het beste debuut album aller tijden? voor het complete verhaal over het debuut) ging de band op tournee, waarna op 10 december 1978 de studio werd opgezocht. Een week later kwam de band er weer uit met een compleet nieuw album, Van Halen II. Veel van de nummers bestonden al voor het debuutalbum en waren dan ook al bekend bij de band. De voorgaande tour had de band niet alleen veel succes opgeleverd, maar had er ook voor gezorgd dat het samenspel naadloos op elkaar aansloot. De band speelde de nummers live in de studio.

Het geluid was minder rock dan het debuut, het klonk allemaal wat poppier. Maar is dat erg met Eddie Van Halen en David Lee Roth in de band? Niet echt, maar toch, het album beviel me destijds niet echt. Ik vond het allemaal te gladjes, het was een beetje het nette, respectabele broertje van het debuut. Desondanks was het album een enorm groot succes, ook al waren de verkoopcijfers ongeveer met de helft afgenomen ten opzichte van het debuut.

Van Halen II werd uitgebracht op 23 maart 1979, waarna de band op hun eerste headliner tour ging. De tour werd The World Vacation Tour genoemd en bestond uit 5 delen. In totaal werden 108 concerten gegeven van 25 maart tot en met 7 oktober 1979.

Vanaf december 1979 werd het vizier gericht op de opvolger voor Van Halen II.

Women And Children First

Van Halen – Women And Children First

Het derde Van Halen album werd uitgebracht op 26 maart 1980, het eerste album in de jaren (19)80 van de band. Net als de eerdere albums werd het album live opgenomen in de studio. Binnen vier dagen stond de muziek op tape. Na zes dagen stond alle zang ook op tape. Na wat mixen was het album binnen een week of twee/drie geheel klaar. Een ongelooflijke prestatie.

Het zorgde er ook voor dat het album heel organisch klinkt. In tegenstelling tot de voorganger klinkt dit album een stuk steviger. Invloeden van punk zijn duidelijk hoorbaar. Met 33 en een halve minuut is het album overigens ook wel erg kort, maar dat doet het album waarschijnlijk alleen maar goed. Het is ook het eerste album waarop keyboards te horen zijn en het eerste dat geen enkele cover bevat. Het is tevens het eerste (en enige) album waarop een vrouwenstem te horen is. Ook dit album bevatte nog nummers van voor het eerste album (Fools, Loss Of Control en Take Your Whiskey Home).

De opener ramt er gelijk goed in. And The Cradle Will Rock… begint direct met dat heerlijke gitaargeluid, waarmee (de rest van) het album perfect wordt geïntroduceerd. Tenminste, dat dacht ik. Het blijkt de introductie van het eerste gebruik van keyboards op een Van Halen plaat: een Wurlitzer elektrische piano, die is vervormd door een Marshall gitaar versterker.

Het tweede nummer Everybody Wants Some!! is mijn favoriet van het album. Ik hou van de muziek, het heerlijke gitaarwerk. Ook Roth is op dreef met kreten, gilletjes en een algehele jungle-feel. Een hoogtepunt in het Van Halen oeuvre. Het volgende Fools stamt nog uit de begindagen van de band, maar kent toevoegingen, en heeft een heerlijk boogie-woogie ritme dat swingt.

Van Halen – Women And Children First – Bumper-Sticker

Romeo Delight rockt snel en stevig door en kent een prachtig instrumentaal tussenstuk. Na het korte instrumentale Tora! Tora! volgt alweer een snel, hard, punky nummer Loss Of Control. Fantastisch nummer.

Het bluesy en erg leuke Take Your Whiskey Home wordt gevolgd door het akoestische skiffle nummer Could This Be Magic?, dat ook gitaarspel bevat van Roth. Het is ook het enige Van Halen nummer waarop een vrouwenstem te horen valt. Nicolette Larson (voormalig Linda Ronstadt achtergrondzangeres) betaalde de solo terug die Eddie Van Halen had verzorgd op haar album uit 1978.

Het afsluitende In A Simple Rhyme is voor mij het minste nummer van het album. Het is niet slecht, maar het is een beetje AOR. De laatste 22 seconden van het nummer vallen op, omdat die los lijken te staan van het nummer. Dat klopt ook. Het laatste stuk heet Growth, een stuk muziek dat een op zichzelf staand nummer had kunnen worden op Women And Children First als er meer tijd was geweest. Waarom dan toch die 22 seconden? Het idee was om dat stuk muziek ook te gebruiken als opening van het volgende album, dat dan zou overgaan in het echte nummer. Dat idee sneuvelde bij de opnamen voor het volgende album.

Van Halen – Women And Children First – Goud & Platina Onderscheidingen

Succes

Het album is met 5 miljoen exemplaren weliswaar half zo goed verkocht als de voorganger Van Halen II, maar het is toch een behoorlijke hoeveelheid platen. Net als beide voorgangers was het album al snel goud, in slechts tien weken na de uitgave was het album al platina.

Albumhoes

Het verhaal achter de hoes is emblematisch voor de toekomst van de band. Toen Eddie Van Halen bezig was met het schrijven en bijschaven van nummers was David Lee Roth zijn teksten aan het schrijven en dacht na over hoe de albumhoes er uit zou moeten zien. Hij had een idee. Roth wilde graag dat Helmut Newton, de wereldberoemde fotograaf, betrokken zou worden. Hij kwam er achter waar Newton verbleef (Beverly Hills Hotel) en ging erheen. Roth introduceerde zichzelf en Newton was verkocht: “Do you know what, David? You are my new favorite blond. I would love to shoot photos of you”.

Van Halen – Women And Children First – David Lee Roth vastgebonden (foto van Helmut Newton)

Een probleem was geboren: beiden hadden bedacht dat er foto’s gemaakt zouden worden van Roth in zijn huis. Newton was niet van plan de band te fotograferen. Althans: zo herinnert Roth zich het. Platenmaatschappij Warner Bros. herinnert zich dat de hele band gefotografeerd zou worden.

Toen de overige bandleden in december naar een Newton foto sessie moesten, wisten ze niet eens wie Newton was. De broertjes Van Halen hadden er geen zin in, tegenover een zeer gemotiveerde Roth, die wat beter op de hoogte was wat de uitwerking van de naam Newton kon betekenen.

Op de dag zelf waren de bandleden niet aanwezig op de afgesproken tijd en Roth en Newton begonnen dan maar. Ze startten bij een hek langs het zwembad. Ze gebruikten wat ijzeren kettingen en bonden die om Roth heen. Er werden foto’s gemaakt van Roth in een soort van bondage setting.

De overige bandleden arriveerden en vonden het allemaal maar niks. Waarschijnlijk waren ze meer pissig vanwege het feit dat Roth (alweer) de leiding had genomen en zijn eigen feestje aan het bouwen was. Om de bandleden niet nog meer te schofferen maakte Newton ook wat foto’s van ze. Maar het kwaad was al geschied. Op de foto’s die bekend zijn, staat met name Eddie Van Halen er uitermate chagrijnig bij.

Van Halen – Women And Children First – Eddie Van Halen kijkt blij (foto van Helmut Newton)

Het boterde niet tussen de overige bandleden en Newton en ze vertrokken dan ook weer snel. Newton en Roth waren weer alleen en maakten de fameuze foto die wereldberoemd zou worden: Roth aan zijn handen gebonden aan een hek.

De dag daarop brak de ruzie los binnen de band. Roth versus de rest (lees: de Van Halen broers). Het bleek al snel dat Newton het niet ging worden. Voor de volgende foto sessie werd fotograaf Norman Seeff uitgenodigd. Hij had een gave om ruziemakende groepen te fotograferen alsof ze de beste vrienden ter wereld waren. Zijn talent was hard nodig. En, het lukte. De foto sessie was een succes en alle vier bandleden hadden de grootste lol met elkaar. De foto’s op de voor en achterkant van de Women And Children hoes kwamen uit deze foto sessie.

Wat is er gebeurd met de Newton foto’s? Een paar werden gebruikt in het promotiemateriaal, maar het ongemak en de irritatie vliegen je bijna naar de strot als je de foto’s bekijkt. En toch kreeg Roth zijn zin. De iconische foto van hem vastgeketend aan het hek werd als opvouwposter aan de eerste miljoen exemplaren van het album toegevoegd.

Ook al werd Roth’s ego gestreeld met het opnemen van de poster, was het natuurlijk ook een slimme marketing truc, en dat kon je wel aan Roth overlaten: “We put the poster in because it upsets people. It’s disturbing. It’s one of those beautiful things where there’s actually nothing going on in the picture, and you’re forced to use your filthy little imagination”. (verkoop)Succes gegarandeerd.

Maar, de manier van doen zorgde ook voor afstand. De Van Halen broers ergerden zich aan Roth’s exhibitionistische gedrag en diva opstelling. Zij waren de sterren, niet hij. Het gevoel bleef altijd op de achtergrond smeulen en zorgde ook voor het uiteindelijke uiteenvallen van de klassieke Van Halen line-up.

Van Halen – Women And Children First – Hoes achterkant (foto van Norman Seeff)

Recensie

Na het voor mij tegenvallende Van Halen II was Women And Children First een terugkeer naar de opwinding van het debuut. Muzikaal en tekstueel was de band gegroeid en was het in staat aan te sluiten bij de punk en new-wave van die tijd, ook al was de muziek zwaar gegrond in hardrock. Van Halen’s muziek kende alleen een soort luchtigheid, de ontegenzeggelijke grote invloed van David Lee Roth. Zijn zang bleef expressief en was net zo bepalend voor het eindgeluid als het fenomenale gitaarspel van Eddie Van Halen.

Single

Er werd slechts één single uitgebracht van het album: And The Cradle Will Rock…, dat geen groot succes bleek.

Van Halen – Women And Children First – Reclames

Nummers

Alle nummers geschreven door Edward Van Halen, Alex Van Halen, Michael Anthony en David Lee Roth.

Kant A

• And The Cradle Will Rock…
• Everybody Wants Some!!
• Fools
• Romeo Delight

Kant B

• Tora! Tora!
• Loss Of Control
• Take Your Whiskey Home
• Could This Be Magic?
• In A Simple Rhyme
• Growth (verborgen)

Muzikanten

• Michael Anthony – bas, achtergrondzang
• David Lee Roth – zang, akoestische gitaar op Could This Be Magic?
• Eddie Van Halen – gitaar, elektrische piano, achtergrondzang
• Alex Van Halen – drums

Met hulp van:

• Nicolette Larson – achtergrondzang op Could This Be Magic?

Van Halen – World Invasion Tour – Manchester Apollo 19-06-1980

World Invasion Tour

Na de uitgave van Women And Children First ging de band op tournee, die de World Invasion Tour werd gedoopt. Intern noemde de band de tour de Party ’til You Die Tour, wat waarschijnlijk wel iets zegt over het hoge feestgehalte van de tour. Tijdens deze tour werden voor het eerst keyboards gespeeld tijdens een Van Halen live show. Michael Anthony speelde de keyboard partijen van And The Cradle Will Rock….

De tour startte op 16 maart 1980, een week voor de uitgave van Women And Children First en eindigde op 15 november 1980. Tijdens de tour werd de Verenigde Staten en Canada twee keer doorkruist, in de zomermaanden onderbroken door een tour door Europa.

Tijdens de in totaal 124 shows werden de volgende nummers gespeeld:

Van Halen – World Invasion Tour – Logo

• Romeo Delight
• Bottoms Up!
• Alex Van Halen drum solo
• Runnin’ With The Devil
• Tora! Tora!
• Loss Of Control
• Take Your Whiskey Home
• Dance The Night Away
• Women In Love…
• Jamie’s Cryin’
• Feel Your Love Tonight
• Bright Lights, Big City (Jimmy Reed cover)
• Atomic Punk
• Everybody Wants Some!!
• And The Cradle Will Rock…
• Somebody Get Me A Doctor
• Light Up The Sky
• On Fire
• Eddie Van Halen guitar solo (Eruption, Spanish Fly en Cathedral)
• Ain’t Talkin’ ‘Bout Love

Encore:

• Ice Cream Man (John Brim cover)
• Growth
• You Really Got Me (The Kinks cover)

Voor diegenen die geïnteresseerd zijn in alle concerten van de World Invasion Tour, klik hieronder.

Pinkpop

Van Halen – David Lee Roth – Pinkpop 1980

Een bijzonder concert vond plaats op 26 mei 1980. Van Halen trad op op het Nederlandse popfestival Pinkpop in het zuiden van Nederland op het Sportpark in Geleen. Het concert werd bijna afgelast, omdat David Lee Roth de dag ervoor zijn neus had gebroken tijdens TV opnamen in Italië.

Roth herinnerde zich in zijn autobiografie Crazy From The Heat dat de voorbereidingen in de studio in Rome goed waren geweest. Het plan was dat nadat de lichten doofden, Roth een sprong zou maken in de lucht en dat halverwege de lampen weer zouden aangaan en de band vervolgens hun show zouden doen. Zo’n vijf meter boven het podium hing een grote discobal. Geen problemen dus.

Echter, toen de opnamen werden gemaakt en de lichten doofden was de discobal drie meter lager gehangen. Roth wist dit niet en maakte zijn geplande sprong. Zijn neus kwam hard in aanraking met de discobal en bleek gebroken te zijn. Het optreden op Pinkpop hing aan een zijden draadje.

Daags erna trad de band toch aan op Pinkpop. De band met een in pleisters gewikkelde Roth gaf een vlammend optreden dat tot de hoogtepunten van de dag werd gerekend.

Destijds was het gewoonlijk dat band optredens werden gefilmd voor televisie uizendingen en opgenomen voor radio. Zo ook die dag, behalve de Van Halen show: de band verleende geen toestemming.

Het zou het laatste concert van Van Halen met David Lee Roth blijken te zijn in Nederland. In 1984 speelde de band 7 concerten in Europa, maar Nederland werd overgeslagen. Het zou tot 13 april 1993 duren voordat de band weer eens in Nederland zou optreden (als onderdeel van de Right Here, Right Now Tour). In 1995 speelde de band nog twee maal in Nederland, dat zouden de laatste zijn.

Van Halen – Women And Children First – Norman Seeff foto sessie afgekeurde foto

Na de tour

Voor het volgende album wilde Eddie Van Halen het stevige geluid van Women And Children First aanvullen met meer complexe en serieuze muziek. Van Halen kreeg zijn zin, wat resulteerde in Fair Warning uit 1981. Het zou het slechts verkopende album van Van Halen uit hun hele carrière worden. Opvolger Diver Down uit 1982, dat boordevol covers stond, deed het veel beter. Het album 1984 uit hetzelfde jaar werd een mega succes. Al binnen een jaar na de uitgave was dat album al 5 x platina. Het bleek ook het einde van de originele Van Halen line-up te zijn. Roth ging solo en Van Halen ging verder met Sammy Hagar.

Ter afsluiting

Wat vind jij van Women And Children First? Ook zo goed, of toch minder dan de voorgaande albums? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Van Halen’s derde album rockt: Women And Children First. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.