When Doves Cry: het beste nummer aller tijden is 40 jaar oud

Introductie

Vandaag 40 jaar geleden werd When Doves Cry uitgebracht. De beste single aller tijden was het begin van een lange muzikale reis.

’t Stamcafe Heerhugowaard

’t Stamcafe

Toen ik nog jong was ging ik 3 avonden per week uit. Soms naar jongerencentrum De Koog (in Noord-Scharwoude, nabij Alkmaar), waar ik veel concerten heb gezien. Maar eigenlijk ging ik altijd naar ’t Stamcafe in Heerhugowaard. De vaste vriendenclub ging daarheen, de muziek was top en na 01:00 was toegang tot de grote discotheek naast ’t Stamcafe, Heiligenberg, gratis. Daar dansten we tot sluitingstijd (02:00) op de wat alternatievere dansmuziek, zoals New Order’s Blue Monday en later ook The Cult. Na sluitingstijd weer terug naar ’t Stamcafe. Jaren en jaren lang was dat de routine en ik genoot van iedere seconde.

Mijn muziekvoorkeur destijds was via punk en ska gesetteld op new-wave. De vroege The Clash (Lose This Skin was de aankondiging voor de laatste ronde als ik het me goed herinner), The Cure, Bauhaus, Joy Division en de latere Japan waren favoriet. Dansmuziek (en/of disco) kocht ik niet of luisterde ik niet meer naar (met uitzondering van Divine). Destijds was de jeugd (in ieder geval in mijn omgeving) verdeeld in groepen, vaak ook op basis van muzieksmaak, vergezeld van een complete leefstijl. Punks, disco’s, wavers, goths, skinheads, rasta’s en hardrockers: iedereen verbleef met name in zijn ‘eigen’ groep en had dan ook de muzieksmaak die daar bij paste. Ik kon eigenlijk met iedereen overweg, en nam muzikaal wel eens dingen over. Disco of dansmuziek waren daar geen onderdeel van. Verzuiling optima forma dus. Ook in 1984 gold dit nog volop.

Prince And The Revolution – When Doves Cry (single en maxi-single)

When Doves Cry

In juni 1984 was ik in ’t Stamcafe toen ik opeens vreemd gitaarwerk hoorde, gevolgd door een stem die van links naar rechts (of andersom) ging gevolgd door een mechanische beat. Het synthesizer motiefje was een top-hook. Geen bas, mooie tekst en op het laatst op de achtergrond gekrijs, meer gitaarwerk. Na iets meer dan 5 minuten was het klaar. Ik stond perplex. Ik herinner me nog dat ik op de DJ afstormde en hem vroeg wie, wat, hoe, waar: dat nummer! Hij hield de hoes omhoog van When Doves Cry van Prince. Prince? Dat kon toch niet? Maakte die niet dansmuziek? Wat maakte het uit? Al die labels waren toch al verstikkend. Dit was ontegenzeglijk het beste, meest originele en opwindende dat ik ooit had gehoord!

De maxi single bleek een import te zijn vanuit de VS. Het zou binnenkort ook in Nederland verkrijgbaar zijn. Zodra het verkrijgbaar was, heb ik het aangeschaft en een levenslange bewondering (en verslaving) was onderweg. Nog steeds als ik het hoor is er die verbazing over het nummer zelf, de durf om het te laten klinken zoals het klinkt. De gedachte dat hij dit over een periode van slechts drie dagen heeft geschreven, ingespeeld, ingezongen (inclusief achtergrond vocalen), gemixed en geëdit, is nog steeds ongelooflijk.

Prince – When Doves Cry – Handgeschreven tekst

Muzikant

Het nummer is geproduceerd, gearrangeerd, gecomponeerd door Prince. Prince was tevens de enige uitvoerder: zang, achtergrondzang, gitaar, Yamaha DX7, Oberheim OB-Xa en de Linn LM-1, elk geluid op het nummer is uitgevoerd door Prince.

Prince And The Revolution – When Doves Cry – Video stills

Video

Uiteraard werd When Doves Cry voorzien van een video. Prince regisseerde de video zelf en kwam direct in hoge roulatie op MTV. De video opent met duiven (“doves”) die door open deuren vliegen, waarna de camera inzoomt op Prince in een badkuip. De video vertoont afwisselend clipjes van de komende Purple Rain film, waaronder stukjes die niet in de uiteindelijke film zijn opgenomen en opnamen van The Revolution (de eerste maal dat Wendy Melvoin als lid te zien was) dansend in een witte ruimte die een trap bevatte. Het laatste deel van de video toont een spiegeleffect. Zowel de edited als de complete versie van het nummer zijn voorzien van een video.

Zoals gewoonlijk met Prince destijds, zeker in de VS, was de clip controversieel vanwege de seksuele ondertoon en de ‘naaktheid’ die werd getoond. Veel televisie stations waren terughoudend met de clip, maar gingen overstag toen het succes te groot bleek.

17 Days (B-side When Doves Cry maxi-single), 1984

17 Days

Het nummer met de 85 tekens lange officiële titel, 17 Days (the rain will come down, then U will have 2 choose. If U believe, look 2 the dawn and U shall never lose), was het B-kantje van When Doves Cry. Later bleek het (voor mij destijds) de introductie tot de wonderlijke wereld en werkwijze van Prince, namelijk het fenomeen B-kantjes. Nummers die niet op de reguliere albums werden uitgebracht, maar alleen op singles. Op de maxi-singles werd ook de B-kant vaak in een remix of extended versie uitgebracht. Het niveau van de B-kantjes was daarbij ook nog eens extreem hoog. 17 Days is een dergelijke B-kant. Origineel bedoeld voor het geplande tweede album van Vanity 6, maar in 1984 opnieuw opgenomen met Wendy Melvoin en Lisa Coleman, die de achtergrondzang voor hun rekening namen. Het nummer gaat over een man die 17 dagen en 17 nachten geleden is verlaten door zijn vriendin, die inmiddels ook een nieuwe vlam heeft:

You’ve been gone 17 days
17 long nights
The main drag is knowing that
You’re holding someone else tight

So here I sit in my lonely room
Lookin’ for my sunshine
But all I’ve got is two cigarettes
And this broken heart of mine

So let the rain come down
The rain come down
Let the rain come down, down.

© 1984 Prince

Prince – When Doves Cry – Platinum award

Het vervolg

When Doves Cry was de eerste single voor het nieuwe album Purple Rain, dat de soundtrack was voor de film met dezelfde naam. Het Purple Rain album werd toegedicht aan Prince and the Revolution, ook al was veel, heel veel, door Prince alleen gedaan. De single kwam ongeveer 5 weken voor de uitgave van het album uit. Het werd de eerste nummer 1 hit voor Prince in de VS. Het werd de snelst verkopende single uit de geschiedenis van platenmaatschappij Warner Bros. tot dan toe, en het werd door Billboard aangemerkt als ‘#1 single of 1984’.

Op een bepaald moment in 1984 hield Prince de nummer 1 positie in de VS bezet voor album, single en film. When Doves Cry werd beloond met een platina status door de Recording Industry Association of America.

Voor mij persoonlijk was het het einde van de hokjesgeest, de start van een (lange) reis met alles wat met Prince van doen had en een introductie tot muziekstijlen waarmee ik niet eerder serieus in aanraking was gekomen, samen te vatten als zwarte muziek (soul, funk, gospel, jazz). Er ging een nieuwe wereld open. Mijn leven was, muzikaal gezien, nooit meer dezelfde.

Advertentie voor When Doves Cry, 1984

Conclusie

Na het overlijden van Prince schreef ik een eerbetoon aan Prince en besloot dit te laten volgen door mijn favoriete 50 nummers uit zijn oeuvre (zie nummers 50 t/m 26, 25 t/m 11 en 10 t/m 1).

Zowel When Doves Cry als 17 Days staan in mijn top 10. De enige conclusie kan zijn dat When Doves Cry de beste Prince single is die ooit is uitgegeven. Daarmee is het dan ook de beste single die überhaupt is uitgekomen (met excuses aan The Beatles’ Penny Lane/Strawberry Fields Forever).

Ter afsluiting

Weten hoe het nummer ontstond? Lees De geboorte van het beste nummer aller tijden: When Doves Cry. Wat vind jij van When Doves Cry? Laat het weten!

Spotify
De A Pop Life afspeellijst op Spotify is aangepast.

Meer Prince?

• Prince index

(dit artikel updatet De uitgave van de beste single aller tijden: When Doves Cry, dat op 16 mei 2019 werd gepubliceerd)