Talking Heads 1980 (vlnr: Jerry Harrison, Tina Weymouth, Chris Frantz, David Byrne)
Inleiding
Remain In Light wordt niet alleen gezien als het beste Talking Heads album, het wordt gezien als een van de beste albums aller tijden. Een ode aan een album dat ook tot mijn persoonlijke alltime favorieten behoort.
Talking Heads
In 1978 kocht ik het debuutalbum van Talking Heads: 77, een van mijn lievelingsalbums. Ik hield de band in de gaten, maar kocht geen albums. Ik was nog jong en had te weinig geld om alles te kopen wat ik leuk vond. Maar de band bleef op mijn radar. Toen in januari 1981 de single Once In A Lifetime uitkwam wist ik niet wat ik hoorde! De single zorgde ervoor dat Talking Heads (financieel) weer heel belangrijk werden. Wat had de band allemaal gedaan sinds 77?
De belangrijkste verandering was de ontmoeting met Brian Eno, die in 1977 het nummer King’s Lead Hat had uitgebracht op zijn Before And After Science album. “King’s Lead Hat” is een anagram van “Talking Heads”, dus Eno en de band waren bijna voorbestemd samen te werken. Eno produceerde albums nummer twee en drie, More Songs About Buildings And Food uit 1978 en Fear Of Music uit 1979. De muziek van de band werd, mede door Eno, beïnvloed door (psychedelische) funk (denk Parliament Funkadelic), post-punk en afrobeat (denk Fela Kuti).
Talking Heads – Remain In Light
Remain In Light
Op 8 oktober 1980 verschijnt het vierde Talking Heads album, Remain In Light. Al direct was duidelijk dat dit een bijzonder, innovatief, experimenteel, dansbaar en zeer percussief album was. De productie is prachtig, de muziek klinkt (nog steeds) als een klok, swingt en lijkt van alle kanten op je af te komen.
De opnamen gingen begin 1980 van start in de Compass Point Studios in Nassau op de Bahama’s, waar Talking Heads’ ritmesectie (en echtpaar) Chris Frantz en Tina Weymouth een huis hadden gekocht. Na de korte pauze na de tour voor Fear Of Music, was het echtpaar op een kruispunt beland en dacht er serieus over na de band te verlaten. Op het eiland kwamen ze in contact met Sly Dunbar en Robbie Shakespeare. Het gaf het duo weer inspiratie en zin in muziek. Gitarist Jerry Harrison voegde zich al snel bij het duo, waarna David Byrne ook overkwam.
De standaard werkwijze, waarbij David Byrne de meerderheid van de muziek en teksten schreef, werd losgelaten. Jamsessies moest de muziek opleveren. Iets later kwam ook Brian Eno, die twijfelde of hij nog een album moest opnemen met de band, naar de Bahama’s. Hij vond de nieuwe muziek fantastisch en besloot te blijven. De jams leverden dansbare, repetitieve muziek op. De invloed van afrobeat nam steeds meer toe, maar er werden ook jazz invloeden toegevoegd en de polyritmiek kreeg een nog nadrukkelijkere plaats in de muziek.
…our process led us to something with an affinity to afro-funk, but we got there the long way round, and of course our vision sounded slightly off. We didn’t get it quite right, but in missing; we ended up with something new.
David Byrne in gesprek met de Library Of Congress, 2017
De technieken die David Byrne en Brian Eno al hadden toegepast op hun gezamenlijke album My Life In The Bush Of Ghosts, dat pas op 25 februari 1981 zou worden uitgebracht, werden ook gebruikt voor het Remain In Light album. In de studio werd gebruik gemaakt van innovatieve, destijds state-of-the-art, studio apparatuur als de Lexicon 224 Digital Reverberator, de Prime Time Model 93 (delay effecten), een Voltage Controlled Oscillator en een Roland gitaar synthesizer. De studio zelf werd ook als instrument ingezet.
Naast de Talking Heads bandleden zelf, die na de initiële tracks veel percussie toevoegde aan de opgenomen muziek, zijn de gastmuzikanten ook van belang. Naast Brian Eno zelf valt de naam Adrian Belew op. Hij had bijgedragen aan (het laatste deel) van Bowie’s Berlijn trilogie en die invloed nam hij mee naar de Talking Heads. Zijn gitaarerupties (al dan niet in combinatie met de Roland gitaar synthesizer) dragen bij aan het experimentele en soms vervreemdende karakter van het album. Ook Robert Palmer, Jon Hassell (trance/ambient jazztrompettist) en zangeres Nona Hendryx brachten hun expertise.
Talking Heads – Remain In Light – Poster
Muziek
Het uiteindelijk resultaat was hypnotiserend. Voor mij was Once In A Lifetime de introductie tot het album, en dat swingde al de pan uit. Maar dat was (bijna) nog niets met de gehele eerste kant van de vinyl uitgave: Born Under Punches (The Heat Goes On) introduceert het album perfect met afrobeat ritmes en gitaarlicks, in combinatie met Parliament Funkadelic baswerk en de praat/zang van Byrne. Het experiment wordt ook direct ingezet op het nummer. Het mantra achtige “And the heat goes on, and the heat goes on” is aanstekelijk. Het volgende Crosseyed And Painless klinkt wat conventioneler, maar is net zo dwingend en origineel. The Great Cruve is bijna hectisch in zijn ritmiek, snel en druk.
Kant 2 opent met Once In A Lifetime, een ongekend sterk nummer dat funkt, maar ook heavy is. Tegen het einde stuwt Belew het nummer nog hoger. Houses In Motion is donkerder dan alles wat vooraf ging, maar past prima. Hassell’s blazers partijen geven het nummer een alien achtige sfeer. Seen And Not Seen is een combinatie van reggae en hip-hop ritmiek en lijkt qua sfeer en structuur veel op de muziek die later op My Life In The Bush Of Ghosts uit zou komen. Listening Wind brengt Oosterse en Arabische invloeden. De afsluiter The Overload is zwaar, depressief en massief. Volgens overlevering is het een interpretatie van (beschrijvingen van) de muziek van Joy Division, die destijds nog niet verkrijgbaar was in de VS. Als het waar is dat David Byrne de muziek van Joy Division nog nooit eerder had gehoord is het verbazingwekkend hoezeer The Overload de sfeer van Joy Division weet te vangen. Het nummer had niet misstaan op het tweede Joy Division album Closer.
Talking Heads – Remain In Light – Reclame
Teksten
The gently ecstatic nature of the tracks meant that angsty personal lyrics like the ones I’d written previously might not be the best match, so I had to find some new lyrical approach. I filled page after page with phrases that matched the melodic lines of the verses and choruses, hoping that some of them might complement the feelings the music generated.
© 2012, David Byrne, How Music Works
Zelfs de zang is percussief, alles draait immers om het ritme. De teksten lijken meer op een “stream of consciousness” dan op verhalen die een begin, midden en einde hebben. Dat betekent echter niet dat er geen thema’s aan ten grondslag liggen. Once In A Lifetime stelt vragen bij het ‘natuurlijke’ verloop van de meeste levens. Op autopiloot bevinden we ons op een bepaald moment in een huwelijk, een huis, een gezin en een baan en vragen we ons af “How did I get here?”
Veel nummers op het album bevatten praatzang, afgewisseld met koortjes die melodie met zich meebrengen. De koortjes bevatten weinig woorden en veel herhaling van bepaalde frasen. Ook dit werkt vaak weer in dienst van de ritmiek van het nummer. De koortjes zouden (muzikaal gezien) zelfs als een soort blazers sectie kunnen worden gezien, die de muziek accentueren.
Talking Heads – Once In A Lifetime – Video script
Once In A Lifetime
In Once In A Lifetime komt alles perfect samen. De muzikale en tekstuele opbouw van het album culmineert in dit nummer. Het introduceerde mij tot het album en de werkwijze van praatzang en de call-and-response die het album kenmerkt. De funk van het nummer in combinatie met de minimale bas, het losse verslavende ritme en de zang maken het nummer onweerstaanbaar.
I started by taking on the character of a radio preacher I’d heard on one of my cassettes. There was a serious use of anaphora – emphasising the same phrase to begin each sentence… the repetition of the phrase ‘You may find yourself’ for example – were lifted straight from the radio preacher… so the mention of the beautiful house, the beautiful wife, and the trappings of an ideal life would have been a natural segue for me.
© 2012, David Byrne, How Music Works
Het nummer gaat over consumerisme, automatismen, leven op de autopiloot, twijfel en een gevoel van ongemak over de keuzes die (voor iemand) worden gemaakt. De tekst is grappig, herkenbaar en raak.
Talking Heads – Once In A Lifetime – Video stills
You may find yourself
Living in a shotgun shack
And you may find yourself
In another part of the world
And you may find yourself
Behind the wheel of a large automobile
And you may find yourself in a beautiful house
With a beautiful wife
And you may ask yourself
“Well … how did I get here?”Letting the days go by
Let the water hold me down
Letting the days go by
Water flowing underground
Into the blue again
After the money’s gone
Once in a lifetime
Water flowing undergroundAnd you may ask yourself
“How do I work this?”
And you may ask yourself
“Where is that large automobile?”
And you may tell yourself
“This is not my beautiful house!”
And you may tell yourself
“This is not my beautiful wife!”Letting the days go by
Let the water hold me down
Letting the days go by
Water flowing underground
Into the blue again
After the money’s gone
Once in a lifetime
Water flowing undergroundSame as it ever was
Same as it ever was…
You may ask yourself
“What is that beautiful house?”
You may ask yourself
“Where does that highway go to?”
And you may ask yourself
“Am I right? Am I wrong?”
And you may say to yourself
“My God! What have I done?!”…
Same as it ever was
Same as it ever was
Same as it, ever was
And look where my hand was
Time isn’t holding up
Time isn’t after us…
© 1980, Talking Heads
Het was de eerste (internationaal uitgebrachte) single van het album en was geen hit. In West Europa haalde Once In A Lifetime alleen in Nederland de hitlijsten. In de VS werd het pas een bescheiden hit toen de innovatieve en revolutionaire video verscheen en deze regelmatig werd uitgezonden op het destijds nieuwe MTV. De video introduceerde de band ook qua (nerdy) imago prima. Los van de muziek, is de video een van de belangrijkste en meest invloedrijke video’s aller tijden.
Talking Heads – Remain In Light (inverted)
Hoes
De muziek werd vergezeld door een abstracte hoes, die op zichzelf ook al innovatief was. De albumtitel is een tijdje Melody Attack geweest, waarvoor de hoes al was ontwikkeld: een pop-art achtige foto van Gruman Avenger torpedeo vliegtuigen die over het Himalaya gebergte vliegen. Het ontwerp was gemaakt door Tina Weymouth en Chris Frantz met hulp van MIT media labs.
De achterkant van het album was geïnsprireed oor Tina Weymouth’s liefde voor maskers. De afbeelding bestond uit vier foto’s van de bandleden, die bijna onzichtbaar waren gemaakt door rode vlakken. Zowel de voor- als achterkant van het album werden gegenereerd door computers, die er uren mee bezig waren, omdat destijds computers nog weinig rekenkracht hadden en vaak complete kamers in beslag namen.
Echter, de titel van het album werd veranderd in Remain In Light, want Melody Attack bleek niet de juiste titel. David Byrne: “Besides not being all that melodic, the music had something to say that at the time seemed new, transcendent, and maybe even revolutionary, at least for funk rock songs.” De voor- en achterkant van het album weren omgewisseld, de Talking Heads naam werd vormgegeven met omgekeerde “A”’s en het ontwerp was klaar.
Talking Heads – In de studio
Ontvangst
Remain In Light was commercieel gezien geen groot succes, ook al werd het goud gecertificeerd in het VK, de VS en Canada. De single Once In A Lifetime deed het niet veel beter, maar was ook een bescheiden hit in Australië, Ierland en Nederland.
Artistiek gezien was Remain In Light een voltreffer. Er zijn weinig albums die wereldwijd zoveel aanzien hebben. Met name het experiment, de polyritmiek, de innovatie, de productie en de vermenging van verschillende genres worden geroemd. Voor velen is er een tijd voor en een tijd na Remain In Light.
Het album is steevast onderdeel van verschillende ‘best of’ lijstjes, als het gaat om 1980, de jaren (19)80 of beste albums aller tijden, Remain In Light is er altijd in te vinden. In 2017 werd Remain In Light opgenomen in de National Recording Registry door het Amerikaanse Library Of Congress, omdat het als “culturally, historically, or aesthetically significant” werd beschouwd.
Talking Heads (& Adrian Belew) 1980
Recensie
Het album is onderdeel van mijn favoriete albums aller tijden. Nog even los van de durf, de innovatie, de productie en het hoogstaande musiceren, de nummers zijn allemaal prachtig. Once In A Lifetime is een van de beste nummers ooit en klinkt nog steeds (ook nu nog) fantastisch en hedendaags.
Het aantal genres waarin het album wordt ondergebracht is indrukwekkend: new wave, post-punk, worldbeat, dance-rock, art pop, art rock, avant-pop, afrobeat, psychedelic funk en afrofunk. En al deze genres zijn ook daadwerkelijk onderdeel van het totale geluidsbeeld.
Talking Heads – Remain In Light – Singles
Singles
Er zijn twee singles van het album getrokken, met drie extra singles voor specifieke markten.
- The Great Curve
(uitgebracht in 1980, in Frankrijk) - Once In A Lifetime
(uitgebracht in januari 1981) - Houses In Motion
(uitgebracht in mei 1981) - Born Under Punches (The Heat Goes On)
(uitgebracht in augustus 1981, in Japan) - Crosseyed And Painless
(uitgebracht in november 1981, in Duitsland)
Talking Heads – Remain In Light – Hoes achterkant
Nummers
Alle muziek geschreven door Talking Heads (David Byrne, Chris Frantz, Jerry Harrison, Tina Weymouth) en Brian Eno. Alle teksten geschreven door David Byrne, behalve Born Under Punches (The Heat Goes On) en Crosseyed and Painless geschreven door David Byrne en Brian Eno.
- Born Under Punches (The Heat Goes On)
- Crosseyed And Painless
- The Great Curve
- Once In A Lifetime
- Houses In Motion
- Seen And Not Seen
- Listening Wind
- The Overload
Talking Heads 1980
Muzikanten
Talking Heads
- David Byrne – zang, gitaar, bas, keyboards, percussie
- Jerry Harrison – keyboards, gitaar, percussie, achtergrondzang
- Tina Weymouth – bas, keyboards, percussie, achtergrondzang
- Chris Frantz – drums, percussie, keyboards, achtergrondzang
Met hulp van
- Brian Eno – keyboards, gitaar, bas, percussie, achtergrondzang
- Adrian Belew – gitaar; Roland gitaar synthesizer op Crosseyed And Painless, The Great Curve, Listening Wind, The Overload
- Robert Palmer – percussie
- José Rossy – percussie
- Jon Hassell – trompet, blazers
- Nona Hendryx – achtergrondzang
Talking Heads – Remain In Light – Extended band
Na Remain In Light
Om de complexere muziek en arrangementen ook live te kunnen uitvoeren werd de groep voor de Remain In Light tour uitgebreid met topmuzikanten, waaronder gitarist Adrian Belew, keyboard tovenaar Bernie Worrell, percussionisten en zangeressen. De tour was een groot succes. Het Talking Heads publiek groeide. Het bleek de opmaat voor komende successen. Een weergave van de tour werd op 24 maart 1982 uitgebracht op het live (dubbel) album The Name Of This Band Is Talking Heads.
Op 25 februari 1981 werd My Life In The Bush Of Ghosts uitgebracht, het samenwerkingsverband tussen Brain Eno en David Byrne, ook weer een uitermate invloedrijk en artistiek succesvol album. In oktober 1981 debuteerde Tom Tom Club, de band van Talking Heads’ Chris Frantz en Tina Weymouth, met hun gelijknamige album en haalde bescheiden succes met hit singles Genius Of Love en Wordy Rappinghood. Dezelfde maand bracht Talking Heads’ Jerry Harrison zijn soloalbum The Red And The Black uit.
Talking Heads – Solo albums 1981 (Brian Eno-David Byrne – My Life In The Bush Of Ghosts, Tom Tom Club – Tom Tom Club, Jerry Harrison – The Red And The Black)
Talking Heads nam een pauze na meer dan 4 jaar onafgebroken muziek schrijven, opnemen en live spelen. Het eerder genoemde live album The Name Of This Band Is Talking Heads werd uitgebracht om de tijd tussen studio albums te overbruggen. Brian Eno en Talking Heads namen afscheid van elkaar en de band ging de studio in voor album 5. Op 1 juni 1983 zag Speaking In Tongues het licht. Wederom een artistiek succes bleek het ook de commerciële doorbraak voor de band. Een jaar later werd Stop Making Sense uitgebracht, wat zowel de naam van een live album als van een concertfilm was, dat een weergave was van Talking Heads’ laatste tour. Het werd een doorslaand wereldwijd succes. Talking Heads was officieel een grote naam geworden.
Hierna zouden nog de albums Little Creatures (1985), True Stories (1986) en Naked (1988) verschijnen. Toen in december 1991 de aankondiging verscheen dat Talking Heads uit elkaar was, kwam dat niet meer als een verrassing.
Ter afsluiting
Wat vind jij van Talking Heads en Remain In Light? Laat het weten!
Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: In 1980 brengt Talking Heads het klassieke Remain In Light uit. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.
