Introductie
Toen The Jam hoogtij vierde was ik niet van de partij. Op een paar nummers na, was ik niet echt weg van hun muziek, hun image en het über Britse gevoel dat ze uitstraalden. Toen Paul Weller begon met The Style Council, een project dat ik veel beter vond (en vind) dan The Jam, kocht ik het afscheids (live) album van The Jam, Dig The New Breed.
The Jam
The Jam was een typisch Britse band. Het is dan ook niet verwonderlijk dat The Jam met name in Groot Brittannië onbeschrijflijk populair was. In de VS heeft The Jam nooit een naam kunnen maken. In maart 1982 hadden ze in Nederland hun eerste hitnotering met Town Called Malice, een Motown pastiche die het goed deed. De volgende notering in de Nederlandse hitlijsten was in 1983 met de single Beat Surrender, maar toen was The Jam al opgeheven.
Maar in indie-kringen was The Jam zeer geliefd en werd reikhalzend uitgekeken naar elke volgende release. De band wordt vaak ingedeeld bij de punk beweging, maar dat is niet helemaal juist. Met name op hun eerste twee albums waren de nummers kort en snel, maar ze verraadden toch ook een hang naar klassieke (Engelse) beat muziek (waarschijnlijk de reden dat ik het wat minder vond). Ook de presentatie van de band sloot niet aan bij de punk beweging. The Jam was voorganger in de mod-revival in die periode en de band flirtte nadrukkelijk met (de grandeur van) het (voormalige) British Empire (en haar verval), waarbij punk kritischer was en geen melancholie kende. En, niet geheel onbelangrijk: ze konden erg goed spelen! Ze speelden op Rickenbackers en hadden een voorkeur voor soul, die steeds duidelijker werd in hun uitgebrachte nummers en albums.
The Jam bracht 6 studio albums uit tussen 1977 en 1982. Ik heb de boxset Direction Reaction Creation (die werd uitgebracht in 1997) aangeschaft. De box bevat alle studio opnamen die de band heeft uitgebracht. Een prachtige box, goed verzorgd, prima ge-remastered geluid. Heeft het mijn mening over The Jam aangepast? Ja en nee: de dingen die goed zijn, zijn extreem goed, maar er is, naar mijn mening, ook nogal wat filler materiaal. Wat goed te volgen is, is de ontwikkeling van de band. Opvallend is dat het einde van The Jam al erg goed aansluit bij het begin van The Style Council.
De band heeft maar 5 jaar bestaan en de 95 nummers op de eerste 4 discs van de boxset geven aan dat The Jam een groot aantal prima nummers heeft gemaakt. In The City, The Modern World, Standards, David Watts, Down In The Tube Station At Midnight, In The Crowd, The Eton Rifles, Private Hell, Going Underground, Start!, That’s Entertainment, Town Called Malice, Ghosts en Beat Surrender zijn allemaal perfecte pop-nummers.
The Jam werd regelmatig beschuldigd van het ‘citeren’ uit andermans werk, waarbij Start! (dat bijna een remake is van The Beatles’ Taxman) maar een voorbeeld was. Ik weet nog goed dat VARA-radio een uur lang aandacht besteedde aan alle nummers van The Jam die gezien werden als jatwerk uit andere nummers. Helaas kan ik me de inhoud niet meer goed herinneren.
That’s Entertainment
Veruit het beste nummer van The Jam is That’s Entertainment. Volgens Weller, geschreven in tien minuten. Wat een productieve tien minuten! Een prachtig nummer met een indrukwekkende tekst, met alledaagse dingen, die een zeer goed beeld scheppen van het ‘normale’ leven in die tijd:
A police car and a screaming siren
A pnuematic drill and ripped up concrete
A baby waiting and stray dog howling
The screech of brakes and lamplights blinkingThat’s entertainment
A smash of glass and the rumble of boots
An electric train and a ripped up ‘phone booth
Paint splattered walls and the cry of a tomcat
Lights going out and a kick in the ballsThat’s entertainment
Days of speed and slow time Mondays
Pissing down with rain on a boring Wednesday
Watching the news and not eating your tea
A freezing cold flat and damp on the wallsThat’s entertainment
Waking up at 6 a.m. on a cool warm morning
Opening the windows and breathing in petrol
An amateur band rehearsing in a nearby yard
Watching the tele and thinking about your holidaysThat’s entertainment
Waking up from bad dreams and smoking cigarettes
Cuddling a warm girl and smelling stale perfume
A hot summers’ day and sticky black tarmac
Feeding ducks in the park and wishing you were farawayThat’s entertainment
Two lovers kissing amongst the scream of midnight
Two lovers missing the tranquility of solitude
Getting a cab and traveling on buses
Reading the graffiti about slashed seat affairsThat’s entertainment
© Paul Weller, 1980
Het nummer is in Engeland nooit uitgebracht als single. Het is tekenend voor de populariteit van de band dat de single, alleen op basis van verkopen via import (!), toch in de Engelse hitlijsten terecht kwam. Samen met de The Jam’s Just Who Is The 5 O’Clock Hero? single, is het nog steeds de best verkochte import single aller tijden in Engeland.
Maar, meer dan terecht. Alleen al voor dit nummer is Paul Weller een naam die nooit vergeten mag en kan worden.
Het einde van The Jam
In oktober 1982 maakte Paul Weller bekend dat hij stopte met The Jam. In een brief, die werd gepubliceerd in de New Musical Express in november 1982, zette hij zijn redenen uiteen:
At the end of this year the Jam will officially be splitting up, as I feel we have achieved all we can together as a group. I mean this both musically and commercially.
I want all we achieved to count for something and most of all I’d hate for us to end up old and embarrassing like so many other groups do. The longer a group continues, the more frightening the thought of it ever ending becomes – that’s why so many of them carry on until they become meaningless. I’ve never wanted the Jam to get to this stage.
What we (and you) have built up has meant something, for me it stands for honesty, passion and energy and youth. I want it to stay that way and maybe exist as a guideline for new young groups coming up to improve and expand on. This would make it even more worthwhile.
I have written this as a direct contact with you and so you hear it from us first. But also to say thank you for all the faith you have shown in us and the building of such a strong force and feeling that all three of us have felt and been touched by.
Here’s to the future,
In love and friendship.
Paul Weller (Oct. 1982)
Dig The New Breed
Er werd een korte afscheidstour gepland. Vijf opeenvolgende dagen in de Wembley Arena zouden de laatste concerten zijn. Vanwege de vraag naar kaartjes werden er nog wat extra shows aan de tour toegevoegd. Op 11 december 1982 trad The Jam voor het laatst op in Brighton.
Een dag eerder, 10 december 1982, vandaag 35 jaar geleden, werd het afscheidsalbum uitgebracht: de live-verzamelaar Dig The New Breed. Iets meer dan 5 jaar na hun debuut single (In The City: 29 april 1977) was het hoofdstuk The Jam voorgoed afgesloten.
Ondanks de recensies en de algehele reactie op het album, ben ik gek van dit album. Het is opwindend, stevig, snel en vooral erg goed. Het was een zeer leuke band. Naar mijn mening een waardig afscheid.
Afscheidsberichten op Dig The New Breed
De achterkant van de LP hoes bevatte teksten van alle drie de band leden:
A brief six years! Sweaty frantic Red Cow residency, 1st week 50 people, 2nd week 100, by the 4th week a queue around the block! SWITCH the Marquee with Shane, Claudio and Adrian dancing on stage to the confusion of the usual Marquee hippies! SWITCH the first tour, traveling in this red Cortina for hours and having to learn to walk again when you got out! SIWTCH Dunstable and that hotel?! SWITCH QUICKLY! Making the first LP in 5 days or something, vocal tracks done in a lift! SWITCH actually being on Top of the Pops!! SWITCH RAK Studios listening to the playback of All Mod Cons, knowing we were onto something good! SWITCH Mod Cons gets to No. 6 in the LP charts! SWITCH writing Eton Rifles in a caravan in Selsey! SWITCH playing to 5 people in the Hope! SWITCH 30 kids sitting in the control room at the Townhouse!! SWITCH up at 4 o’clock in the morning to do the shot for Sound Affects! SWITCH coming home pissed from the pub writing ‘That’s Entertainment’ in 10 minutes, ‘Weller’s finest song to date’ hah! SWITCH near to tears when ‘Going Underground’ goes to the top! SWITCH ‘Why did you wear that apron?’! SWITCH a night in the nick in Leeds! SWITCH ‘Paul Weller is innocent’ chalked on the steps of the Leeds Court, God bless you girls! SWITCH the Sound Affects tour. SWITCH ’81 was an ‘orrible year for songs! SWITCH cracking-up over the GIFT LP, I wanted it perfect, but settled for good, oh well! SWITCH the noise those Japanese kids make, fantastic! SWITCH Chicago gig, brilliant! SWITCH What have I learnt? BELIEF IS ALL!
Paul Weller
There are a lot of memories, emotions, laughs, drinks and hard work connected with this ‘live’ LP. To achieve the atmosphere of a Jam gig on an album is virtually impossible, but it does represent part of our 6 year career.
I would like it to be treated with RESPECT! Something we always tried to give our audience, and hopefully they to us.
Loyalty from the fans has always surprised and amazed me. Traveling around the world to give us the support we badly needed in places such as the States.
This album is especially for you… Thank you very muchBruce Foxton
Playing live, to me, is still the roots of all music, it can be and should be a spontaneous and exciting event for those involved but to capture this atmosphere on record is near impossible for obvious reasons. I have never been a great fan of live albums that try and emulate a studio recording with a cast of thousands, but instead a more basic and honest account.
These recordings were made over a five year period, and should give more than just ‘an account of songs played live’, or a ‘Greatest Hits’ type album.Rick Buckler
Nummers
Alle nummers geschreven door Paul Weller, behalve Big Bird, geschreven door Eddie Floyd & Booker T. Jones.
Nummer | Opgenomen in | |
---|---|---|
In The City | The 100 Club, London (1977) | |
All Mod Cons | The Rainbow Theatre, London (1979) | |
To Be Someone | The Rainbow Theatre, London (1979) | |
It’s Too Bad | The Rainbow Theatre, London (1979) | |
Start! | The Hammersmith Palais, London (1981) | |
Big Bird | The Hammersmith Palais, London (1981) | |
Set The House Ablaze | The Hammersmith Palais, London (1981) | |
Ghosts | Bingley Hall, Birmingham (1981) | |
Standards | Reading University (1979) | |
In The Crowd | The Edinburgh Playhouse (1982) | |
Going Underground | The Glasgow Apollo (1982) | |
The Dreams Of Children | The Glasgow Apollo (1982) | |
That’s Entertainment | The Glasgow Apollo (1982) | |
Private Hell | The Glasgow Apollo (1982) |
The Jam na The Jam
Het besluit The Jam op te heffen werd genomen door Paul Weller. Bruce Foxton en Rick Buckler wilden doorgaan en waren, op zijn zachtst gezegd, ‘not amused’. Ze beschreven het einde als bitter, maar konden zich uiteindelijk (na vele jaren) wel vinden in het onvermijdelijke. Maar Foxton sprak meer dan 20 jaar niet met Weller. Buckler stelde in 2015 dat hij Weller al 33 jaar niet meer had gesproken.
Een maand na het einde van The Jam bracht platenmaatschappij Polydor alle 16 singles van de band opnieuw uit: negen daarvan kwamen opnieuw in de hitlijsten terecht!
Compilaties
Sinds het opheffen van The Jam zijn er minstens 6 verzamel albums verschenen, waarvan Snap! waarschijnlijk de bekendste is. Elke keer weer verkochten ze prima. Het eerder genoemde Direction Reaction Creation, dat al het studio materiaal van The Jam bevat, werd in 1997 (20 jaar geleden) uitgebracht. Het kwam uiteindelijk terecht op de 8e positie in de albums lijsten: voor een box set (5 cd’s) een ongelooflijke prestatie.
Na The Jam
In 1983 maakte Weller bekend dat hij een nieuwe band was gestart: The Style Council, samen met Mick Talbot. De band werd in 1989 opgeheven, waarna Weller een redelijk succesvolle solo-carrière startte.
Foxton had een klein solo-hitje in 1983 met het nummer Freak. Zijn debuut album en vervolgsingles deden niets meer. Hij ging vervolgens spelen bij het heropgerichte Stiff Little Fingers. Hierna vormde hij de band Casbah Club, die een album uitbracht: Venustraphobia.
Buckler startte de band Time UK en bracht de single Entertain Me uit met Foxton onder de naam Sharp.
Tribute bands
In 2006 richtte Buckler de band The Gift op. De band speelde alleen The Jam materiaal. Tegenwoordig is er een kleine industrie ontstaan in The Jam tribute bands: The New Age Jam, The Jam DRC, The Jam’d, Sound Of The Jam, Not The Jam, The Underground Jam, The Setting Sons, The Jam Restart, etc.
Dit alles illustreert (nogmaals) de aantrekkingskracht die The Jam bezat en nog steeds bezit.
Inmiddels hebben alle originele bandleden bezworen dat het nooit tot een reünie van The Jam zal komen.
Ter afsluiting
Wat vind jij van The Jam? En van het afscheidsalbum? Laat het weten!