Paul McCartney 1980
Inleiding
Zoals beschreven in de recensie van het zeer goede Paul McCartney concert van 8 juni 2015 hoorde ik die avond Temporary Secretary voor het eerst en ik was zwaar onder de indruk. Daags na het concert bestelde ik (de Archive Edition van) het tweede solo album van Paul McCartney: McCartney II.
Paul is quitting The Beatles – 10-04-1970
Paul McCartney
Wat moet er nog over Paul McCartney worden gezegd? The Beatles zijn ook bij mij favoriet, met name alles vanaf Revolver tot en met Abbey Road. Toch besteed ik weinig tot geen aandacht aan The Beatles en/of de vervolg carrières van de ex-leden. Alles is al geschreven. Ik heb niet het idee dat ik daar nog wat aan toe te voegen heb. Maar, dit Paul McCartney album heeft mijn opstelling voor nu gewijzigd.
Op 20 september 1969 kondigde John Lennon zijn vertrek uit The Beatles aan. Het werd nog even stil gehouden, zodat de laatste albums nog konden worden uitgebracht. Na Lennon’s aankondiging begon McCartney aan opnamen voor zijn eigen eerste solo album, thuis. Het resulteerde in lo-fi opnamen, waarop McCartney, buiten hulp van zijn vrouw Linda, alles zelf inspeelde, componeerde en opnam.
Nog voor het verschijnen van het laatste Beatles album Let It Be op 8 mei 1970, bracht Paul McCartney zijn eerste solo album McCartney uit op 17 april 1970. Een week daarvoor had hij aangegeven: “I have no future plans to record or appear with the Beatles again. Or to write any more music with John.” Die opmerking explodeerde over de hele (Westerse) wereld: The Beatles waren uit elkaar. Het einde van een tijdperk. De dagen erna krabbelde iedereen weer wat terug, maar het einde was definitief.
Paul McCartney And Wings – Band On The Run
Wings
Een jaar later volgde RAM, uitgebracht door Paul en Linda McCartney, waardoor het niet telt als een solo album. Later datzelfde jaar vormde McCartney de band (Paul McCartney And) Wings en maakte haar debuut met Wild Life. Na twee redelijk succesvolle albums bracht Wings Band On The Run uit, een klassieker in de (pop)muziekgeschiedenis. McCartney beleefde alles weer opnieuw: grote successen, wekenlange nummer 1 noteringen (waaronder één met de, destijds, best verkochte singles aller tijden, Mull Of Kintyre) over de hele wereld en het bleef zo tot 1979. Dat jaar bleek de echte synergie tussen de muzikanten in Wings over te zijn. In de zomer nam McCartney, net als ten tijde van zijn debuut solo album, in zijn eentje een groot aantal nummers op, die in eerste instantie bedoeld waren voor hemzelf.
Paul McCartney – Wonderful Christmastime
Wonderful Christmastime
De opnamen brachten wel een single voort, die op 16 november 1979 werd uitgebracht: Wonderful Christmastime. Het was de eerste solo single in acht jaar en werd een grote hit. Het Kerstliedje is een echte oorwurm, die nog steeds elk jaar veel te horen is tijdens de Kerstdagen. In de video voor het nummer figureren de Wings bandleden als muzikanten, maar met de opnames hadden ze niets van doen. Tijdens de november/december 1979 Wings tour was het nummer vast onderdeel van de setlist.
Paul McCartney – Japan 1980
Japan 1980
Eind november 1979 ging Wings op tournee door het VK en zou dit in 1980 laten volgen door een tour in Japan. Op 16 januari 1980 kwamen Paul McCartney en entourage aan op het vliegveld van Tokio, Japan. Bij controle werd marihuana gevonden in de koffer van McCartney en hij werd gearresteerd. Hij verbleef 10 dagen in een Japanse gevangenis, waarna hij plots werd vrijgelaten en onder politiebegeleiding werd afgevoerd naar het vliegveld en op een vliegtuig naar Europa werd gezet. Op zaterdag 26 januari 1980 landde McCartney op Schiphol te Amsterdam.
Lees het complete Japan 1980 verhaal in het subartikel Paul McCartney in Japan 1980: drugs, gevangenis, deportatie.
De Wings tour door Japan werd afgezegd en McCartney lastte een pauze in voor Wings. De plannen voor een Europese en Amerikaanse tour werden afgezegd. In oktober 1980 werd nog wat geprobeerd, maar McCartney was klaar met de groep en in 1981 werd de groep officieel opgeheven.
Tijdens zijn pauze na de arrestatie greep McCartney terug op de solo opnamen van de zomer 1979. Hij luisterde ernaar en raakte er steeds meer van overtuigd dat er een album in zat. En zo geschiedde. McCartney wilde in eerste instantie een dubbelalbum uitbrengen, maar de opnamen werden teruggebracht tot 11 nummers die het McCartney II album zouden gaan vullen.
Paul McCartney – Coming Up
Coming Up
Voorafgaand aan de uitgave van het album werd op 11 april 1980 de single Coming Up uitgebracht. Het geluid van de single was totaal anders dan wat het publiek van McCartney was gewend: funky, soulful, synthesizers en versnelde stemmen. In Europa werd het een hit. Amerikanen en Canadezen konden er niet veel mee, maar wel met de B-kant, een live versie van het nummer dat tijdens de laatste Wings tour werd opgenomen. De live versie, waar McCartney’s stem ‘normaal’ op klonk, werd de laatste Wings hit in de VS en Canada.
Coming Up schijnt een rol te hebben gespeeld in de terugkeer van de oud Beatle John Lennon. Na het nummer voor de eerste keer te hebben gehoord schijnt hij “Fuck a pig! It’s Paul!” te hebben uitgeroepen. Op 10 oktober 1980 zei Lennon in een tv interview: “I thought that ‘Coming Up’ was great and I like the freak version that he made in his barn better than that live Glasgow one. If I’d have been with him I would’ve said ’that’s the one’ too.” .
De video van Coming Up is grappig. McCartney speelt alle rollen (behalve de achtergrondzang, gespeeld door Linda McCartney), en kruipt in de huid van artiesten/muzikanten als Hank Marvin, Ron Mael, Andy Mackay, de Beatle versie van McCartney zelf, en een aantal die minder duidelijk zijn: John Bonham, Neil Young en Frank Zappa. Ik persoonlijk herken de laatsten er niet zo duidelijk in, maar dat zegt natuurlijk niets over de intentie.
Paul McCartney – McCartney II
McCartney II
Op 16 mei 1980 bracht Paul McCartney zijn tweede solo album uit: McCartney II. Net als zijn eerste solo album was dit album het resultaat van solo opnamen van McCartney waar hij alle instrumenten bespeelde en de zang voor zijn eigen rekening nam. De opnamen waren lo-fi en werden gedaan zonder gebruik te maken van een mixing board/console.
This album was recorded at home. The microphones were plugged directly into the back of a Studer 16 track tape machine, bypassing the recording console.
McCartney II liner note
Ook al klinken de albums anders, de overeenkomsten tussen McCartney en McCartney II zijn opvallend. Beide albums zijn gemaakt in een tijd dat de respectievelijke bands waar Paul McCartney in speelde, op instorten stonden. Beide bands waren officieel nog niet opgeheven ten tijde van de uitgave van de albums. En, beide albums zijn solo uitingen van een artiest die experimenteerde en avontuurlijk durfde te zijn. Beide albums zijn gemaakt in de kleine wereld waar McCartney tijdens het opnamen in leefde, veelal alleen en, het meest belangrijke, compleet vrij.
McCartney II werd zeker niet gezien als een goed album ten tijde van de initiële uitgave. Elektronica en McCartney was niet de combinatie waar velen op wachtten, laat staan klaar voor waren. De gewenste aansluiting bij new wave, waar McCartney van werd verdacht, werd te geforceerd bevonden en de krautrock verwijzingen te ver buiten McCartney’s (lees: zijn fans’) comfort zone.
Zoals de single Coming Up al aankondigde heeft McCartney oog voor nieuwe geluiden en instrumenten. Synthesizers, sequencers, dansbare muziek, elektronische geluiden en vervormde stemmen komen veelvuldig voor op het afwisselende (of onevenwichtige, het is maar hoe je er naar kijkt) album.
De ‘oude’ McCartney is terug te vinden op romantische ballads als Waterfalls, Summer’s Day Song en One Of These Days. Aan de andere kant zijn er de blues van On The Way en de rockabilly van Nobody Knows en Bogey Music (wat bijna lijkt op een Ween outtake). En dan zijn er de echte elektronische, synthesizer, ritme georiënteerde nummers, die de fanbase splitsen (tot de dag van vandaag): Coming Up, Temporary Secretary, Front Parlour, Frozen Jap en Darkroom.
Over de nieuwe werkwijze, die werd geïntroduceerd op Coming Up zei McCartney:
Well, the whole thing about all these tracks was to do something different. “Coming Up” was done as all the tracks were. What I did was to just go into the studio each day and just start with a drum track. Then I built it up bit by bit without any idea of how the song was going to turn out. It’s like a reverse way of working. After laying down the drum track I added guitars and bass, building up the backing track. Then I thought, “Well, okay, what am I going to do for the voice?” I was working with a vari-speed machine with which you can speed up your voice, or take it down a little bit. That’s how the voice sound came about. It’s been speeded up slightly and put through an echo machine I was playing around with. I got into all sorts of tricks, and I can’t remember how I did half of them, because I was just throwing them all in and anything that sounded good I kept: anything I didn’t like, I just wiped. It is very much like sitting down with a few lumps of clay and putting down one after another until it makes itself into a face or something.
Paul McCartney interview, Paul Gambaccini voor Club Sandwich, 01-10-1980
Paul McCartney – McCartney II – Hoesfoto outtakes
Recensie
Maar waar leidde die experimenteerdrang toe? Was het interessant of alleen maar apart?
Zoals gezegd in het begin van dit artikel was ik onder de indruk van Temporary Secretary, voor mij dé aanleiding het album te kopen. Ik vind niet alles op het lbum even geslaagd (Summer’s Day Song en Darkroom), maar de meerderheid vind ik leuk tot zeer goed. De hoogtepunten zijn voor mij wel de elektronische nummers. Ik hou ervan als een artiest risico’s neemt. Het feit dat iemand van de Paul McCartney’s statuur een dergelijk album uitbrengt vind ik niet alleen moedig, maar ook getuigen van muzikale vrijheid. Eclecticisme is een deugd, geen dwaasheid.
Ik ben overigens blij dat ik destijds de in 2011 uitgebrachte dubbel cd Archive Collection – Special Edition aanschafte. De tweede cd met extra muziek, waaronder fantastische nummers als Check My Machine, Bogey Wobble en Secret Friend voegen iets toe aan de ervaring en maken het verhaal van McCartney II compleet. Ik ben dan ook van mening dat McCartney II destijds als dubbelalbum uitgebracht had moeten worden.
Het spelplezier van Paul McCartney is overal hoorbaar. Dat maakt de initiële reacties op het album zo onbegrijpelijk. Waarschijnlijk was de muziek zijn tijd te ver vooruit.
Paul McCartney – McCartney II – Reclame
Ontvangst
Op een paar uitzonderingen na werd het album wereldwijd slecht ontvangen. De verkopen waren initieel redelijk goed, mede dankzij de single Coming Up, maar deze stortten al snel in. Recensenten vonden het album te simpel, goedkoop, niet oprecht en muzikaal oninteressant. Het publiek begreep het niet. Velen vonden het album niets meer dan een ego werkstuk van een artiest die probeerde relevant te zijn.
Inmiddels kijkt men toch anders tegen het album aan. Veel van de muziek bleek vooruit te wijzen naar dingen die nog zouden komen (Frozen Jap als voorloper van Kraftwerk’s Computer Love?). Naast de muziek zijn lo-fi opnamen in slaapkamers en eigen huizen tegenwoordig schering en inslag. Ook wordt McCartney II vaak genoemd als favoriete album van hedendaagse muzikanten.
Paul McCartney – McCartney II – Singles
Singles
Er zijn drie singles van het album getrokken.
- Coming Up
(uitgebracht op 11 april 1980) - Waterfalls
(uitgebracht op 13 juni 1980) - Temporary Secretary
(uitgebracht op 19 september 1980)
Paul McCartney – McCartney II – Archive Collection Hoes achterkant
Nummers
Alle nummers geschreven door Paul McCartney.
- Coming Up
- Temporary Secretary
- On The Way
- Waterfalls
- Nobody Knows
- Front Parlour
- Summer’s Day Song
- Frozen Jap
- Bogey Music
- Darkroom
- One Of These Days
De extra cd in de Archive Collection – Special Edition bevat:
- Blue Sway
- Coming Up (live at the Apollo Theatre, Glasgow – 17-12-1979)
- Check My Machine
- Bogey Wobble
- Secret Friend
- Mr H Atom / You Know I’ll Get You Baby
- Wonderful Christmastime
- All You Horse Riders / Blue Sway
Paul McCartney – Coming Up – Video
Muzikanten
- Paul McCartney – zang, bas, drums, gitaar, keyboards, mellotron, percussie, piano, sequencer, synthesizer, tamboerijn, achtergrondzang
Paul McCartney – McCartney III
Na McCartney II
John Lennon zou (mede door Coming Up?) uit zijn kluizenaarschap ontwaken en een album uitbrengen op 17 november 1980: Double Fantasy. Lennon was terug in de spotlights en hoe. Het duurde helaas niet lang. Op 8 december 1980 werd John Lennon vermoord voor zijn huis in New York. Net als velen op de wereld was McCartney verslagen door het nieuws.
Na de opheffing van Wings zou McCartney nooit meer een band vormen. De opnamen voor het eerst volgende album, Tug Of War, deed McCartney samen met Beatles producer George Martin. De plaat bevatte een groot arsenaal aan andere artiesten, vrienden en muzikanten.
De experimentele kant van McCartney zou leiden tot The Fireman, een samenwerking tussen McCartney en producer/muzikant Youth, die 3 albums zou opleveren tussen 1993 en 2008. De albums werden gekenmerkt door dans, elektronica en vrijheid.
In 2020 kwam het langverwachte echte vervolg op McCartney II met de uitgave van McCartney III. Ook voor dit album verzorgde McCartney alle muziek en speelde alle instrumenten. Het was het eerste album in de solo trilogie die bij uitgave al op waarde werd geschat. Recensies waren (uiterst) positief.
Ter afsluiting
Wat vind jij van de solo albums van Paul McCartney en McCartney II in het bijzonder? Laat het weten!
Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Paul McCartney experimenteert op zijn tweede solo album. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.
