Prince – Controversy Tour 1981-82
Inleiding
Nadat Prince met Dirty Mind zijn 10 jarige geniale periode had afgetrapt, kwam hij een jaar later met de opvolger op de proppen: Controversy. Het wordt vaak als Dirty Mind deel 2 gezien, maar dat is een iets te makkelijk statement. Het verhaal van Controversy.
Leeswijzer
Aan dit artikel zijn subartikelen verbonden:
Prince – Controversy – Hoes outtakes
Opnamen
Nog voordat Prince de Dirty Mind Tour startte in december 1980, kocht hij een woning aan 9401 Kiowa Trail, Chanhassen, Minnesota. Het huis werd paars geschilderd en voorzien van professionele apparatuur, waar Prince dag en nacht muziek kon vastleggen. Na de Dirty Mind Tour werd de studio ook direct gebruikt. Prince werkte aan een nieuw album, maar ook aan een album van zijn allereerste satelliet act, The Time.
De opnamen verliepen voorspoedig en op 14 augustus 1981 stapte Prince voor het eerst de Sunset Sound opnamestudio in Los Angeles binnen. Hij zou hier tot en met 23 augustus werken aan overdubs en mixen van het nieuwe Prince album en de opnamen van een laatste toevoeging aan het album. Samen met de Kiowa Trail Home Studio zou Sunset Sound de belangrijkste opnameplek voor Prince worden in de volgende jaren. Het latere Paisley Park Studios werd voor een belangrijk deel gebaseerd op de feel van Sunset Sound.
Controversy is in meerdere opzichten een sleutelalbum in de carrière van Prince. Het is het eerste album waarop muziek staat die is opgenomen in Kiowa Trail Home Studio en Sunset Sound, het eerste album waarop de connectie tussen Prince en de kleur paars plaatsvindt, het eerste album waarop Prince’ unieke spelling op te vinden is (“u” in plaats van “you”), het eerste album waarop de Linn LM-1 drumcomputer te horen is en het eerste album met een nummer dat is opgenomen met een band.
Over de band gesproken: na de Dirty Mind Tour vertrok jeugdvriend en bassist André Cymone. Hij wilde zich concentreren op een solo carrière. Als vervanger werd Mark Brown aan de band toegevoegd, door Prince hernoemd naar Brown Mark. Zijn eerste optredens met Prince vond plaats op 9 en 11 oktober 1981 in Los Angeles, toen Prince in het voorprogramma stond van The Rolling Stones. De concerten verliepen chaotisch en Prince werd verre van warm onthaald. Zie het complete verhaal in het subartikel Prince en The Rolling Stones, 1981. Hoe geliefd Prince ook was bij muziekcritici, fijnproevers en early adaptors, er was nog een lange weg te gaan voordat Prince zijn gewenste cross-over kon maken.
Prince – Controversy
Controversy
Op 14 oktober 1981 werd het vierde studio album van Prince uitgebracht, op 13 november 1981 gevolgd door de uitgave in Engeland. De datum van uitgave voor Nederland is bij mij niet bekend. Het is goed mogelijk dat dit zelfs nog later is dan de Engelse uitgavedatum, omdat het album pas op 19 december 1981 de Nederlandse albumlijst binnenkwam (en de week daarop alweer verdwenen was).
De hoes kondigt een wat ‘nettere’ Prince aan. Gekleed in een paarse overjas met de “Rude Boy” button, maar nu met overhemd en (vlinder)das, kijkt hij zelfverzekerd de camera in. Hij is omgeven door krantenkoppen uit het fictieve “The Controversy Daily”. Het album werd vergezeld door een poster, die duidelijk teruggreep naar Dirty Mind, waarop Prince halfnaakt onder de douche staat. Het kruis aan de muur valt op.
Nummers
Muzikaal lijkt het album voort te borduren op het voorgaande album: uitdagende, unieke en vergaande nummers, die zowel muzikaal als tekstueel een 180 graden draai betekende van het (onschuldige) Stevie Wonder-esque imago dat Prince had op basis van zijn eerste twee albums. Echter, waar voorganger Dirty Mind zich voornamelijk op (de geneugten van) seks concentreerde, werden de onderwerpen op Controversy toch iets diverser en, met name, politieker.
Alle nummers zijn geschreven door Prince, tenzij anders aangegeven. Het album is geproduceerd door Prince.
Prince – Controversy – Hoes achterkant
Controversy
Het album wordt, net als Dirty Mind, geopend door een four-on-the-floor beat. Aangevuld met synthesizers, ritmische accenten en een werkelijk fenomenaal ritmegitaar patroon is Controversy een ware Prince klassieker, waarop de zogenaamde Minneapolis Sound voor het eerst hoorbaar is.
Controversy is een fantastische opener en belooft veel voor wat het album nog meer gaat brengen.
I just can’t believe all the things people say – Controversy
Am I black or white? Am I straight or gay? – Controversy
Do I believe in God? Do I believe in me? – ControversyPrince, 1981
Halverwege de albumversie reciteert Prince het “Onze Vader”, iets later gevolg door het robotisch uitgesproken:
People call me rude
I wish we were all nude
I wish there was no black and white
I wish there were no rulesPrince, 1981
De tekst lijkt soms gericht te zijn op (muziek)critici, die Prince moeilijk in een hokje kunnen plaatsen. “Was it good for you? Was I what you wanted me to be?” vat dat mooi samen. Maar de vragen waren destijds haast bevrijdend. De VS was onderweg in een van de meest conservatieve periodes sinds haar bestaan en Prince stelde vragen over huidskleur en seksuele oriëntatie, terwijl hij zich duidelijk androgyn presenteerde. Dit was moediger dan wij nu in de huidige tijd kunnen inschatten. Lees het subartikel Prince en The Rolling Stones, 1981 om een indruk te krijgen hoe het gemiddelde rockpubliek dacht over dergelijke onderwerpen.
Op 2 september 1980 werd het nummer uitgebracht als eerste single van het album.
Controversy staat op positie 8 in mijn Prince nummer top 50.
Sexuality
Voltreffer nummer 2. De titel doet anders vermoeden, maar Sexuality ligt tekstueel in het verlengde van Dirty Mind’s Uptown, waarin Prince’ versie van Utiopia wordt beschreven. In Sexuality gaat het meer over in contact zijn met je eigen lichaam en seksualiteit met als het ultieme doel (individuele) vrijheid.
C’mon everybody, yeah, this is your life
I’m talking about a revolution we gotta organize
We don’t need no segregation, we don’t need no race
New age revelation, I think we got a case…
We live in a world overrun by tourists
Tourists – 89 flowers on their back…inventors of the Accu-jack
They look at life through a pocket camera… What? No flash again?
They’re all a bunch of double drags who teach their kids that love is bad
Half of the staff of their brain is on vacation Mama, are u listening?
We need a new breed – Leaders, Stand Up, Organize
Don’t let your children watch television until they know how to read
Or else all they’ll know how to do is cuss, fight and breed
No child is bad from the beginning… they only imitate their atmosphere
If they’re in the company of tourists, alcohol and US history
What’s to be expected is 3 minus 3… absolutely nothingPrince, 1981
Het nummer is als tweede single uitgebracht op 16 oktober 1981 in Duitsland, Japan en Australië.
Prince – Do Me, Baby (2021 single)
Do Me, Baby
Voltreffer nummer 3. De eerste opnamen van het nummer vonden plaats in 1978 met vocalen van André Cymone, die het nummer, naar eigen zeggen, heeft geschreven. Op de album credits wordt Prince genoemd als schrijver.
Prince heeft Do Me, Baby in 1979 als solo nummer opgenomen tijdens de opnamen voor het Prince album. Deze versie is op 14 oktober 2021 als single uitgebracht, als herdenking aan de uitgave van het Controversy album in de VS, 40 jaar eerder.
Do Me, Baby is een ballad van uitzonderlijke klasse. Sexy, verleidelijk en intiem.
Here we are in this big old empty room, staring each other down
U want me just as much as I want U, let’s stop fooling around
Take me baby… kiss me all over… play with my love
Bring out what’s been in me for far too long
Baby, u know that’s all I’ve been dreaming ofDo Me Baby, like u never done before
Give it to me till I just can’t take no more
Do Me Baby, like u never done before
I want u now, I just can’t wait no more, can’t wait…Prince, 1981
De vocalen zijn indrukwekkend, met Prince die de hoogte regionen van zijn falset aanspreekt. Na de climax volgt een soort hoorspel, waar de luisteraar zich een half voyeur voelt. Prince praat/fluistert naar een fictief personage:
You’re leaving me no choice
Ok, what are you gonna do… you just gonna sit there and watch? Alright…
Are you sure you don’t wanna close your eyes?
…Well, isn’t it supposed to take a long time?
I’m not gonna stop till the war is over…
Help me! There… ok… ok
I’m so cold… just hold mePrince, 1981
Op papier/uitgetypt ziet het er wat idioot uit, maar in het nummer werkt het prima. Ik heb het gelukkig live mogen meemaken. Sterker nog, de uitvoering van dit nummer tijdens mijn eerste Prince concert overtuigde me 100% van Prince als ultieme performer en genie.
Het nummer is als vierde single uitgebracht op 16 juli 1982 in de VS en Peru.
Prince – Controversy – De singles
Private Joy
Als laatste opgenomen voor het album op 16 augustus 1981. Het eerste nummer dat Prince ooit opnam in Sunset Sound. Het is tevens het eerst Prince nummer waarop de drumcomputer Linn LM-1 te horen is.
Het is een aardig pop nummer, dat vooral opvalt door de heavy gitaarsolo aan het eind, dat ogenschijnlijk niet past bij het vrolijk doorhuppelende nummer.
Ronnie, Talk To Russia
Het voorgaande nummer gaat over in een nummer dat ingaat op de destijds reëel geachte kans op een kernoorlog. Prince laat zich wel van zijn meest naïeve politieke kant zien, door de schuld en verantwoordelijkheid daarvoor geheel neer te leggen bij de USSR en de VS te zien als de partij die dit kan voorkomen.
Ronnie talk to Russia before it’s too late
Before it’s too late
Before it’s too late
Ronnie talk to Russia before it’s too late
Before they blow up the worldPrince, 1981
Een aardig, onderhoudend en voornamelijk anders nummer.
Let’s Work
Funk met een hoofdletter ‘F’. Fantastisch baswerk. De 12″ versie van het nummer is fenomenaal, de eerste remix van Prince die daadwerkelijk wat toevoegde aan het nummer, extra muziek en tekst die het nummer (nog meer) verrijken. The Time’s Morris Day speelt drums op het verlengde deel van het nummer.
Het nummer stamt uit 1979, toen het nog Let’s Rock heette. Nadat het nummer klaar was, wilde Prince het als single uitbrengen, maar Warner Bros. weigerde, waardoor het op de plank kwam te liggen.
Op 7 januari 1982 werd het nummer in de VS en Europa als single uitgebracht, op 17 februari gevolgd door de 12″.
Annie Christian
Waar Ronnie, Talk To Russia zowel muzikaal als tekstueel niet overtuigt, doet Annie Christian dat wel. Het goedkope drummachine ritme, bijna hallucinerende synthesizers en heerlijk gitaarwerk op de achtergrond, afgezet tegen de half gesproken tekst over de figuur (?) ‘Annie Christian’, zorgen voor een nieuw hoogtepunt. Er komen nogal wat problemen en gebeurtenissen voorbij.
Annie Christian wanted to be a big star
So she moved to Atlanta and she bought a blue car
She killed black children, and what’s fair is fair
If you try and say you’re crazy, everybody say electric chair…
Annie Christian was a whore, always looking for some fun
Being good was such a bore, so she bought a gun
She killed John Lennon, shot him down cold
She tried to kill Reagan, everybody say gun control…
Annie Christian, Annie Christ
Until you’re crucified I’ll live my life in taxicabsPrince, 1981
Jack U Off
De afsluiter keert weer terug naar seks. Rockabilly, opgenomen met een band bestaande uit Bobby Z. (drums) en Lisa Coleman en Dr. Fink (keyboards). Het eerste nummer waarop de typerende Prince spelling werd gehanteerd.
Opvallend door het gebruik van de term ‘jack u off’, die is gereserveerd voor aftrekken, iets wat dus op mannen betrekking heeft.
If U’re looking for somewhere to go
Thought I’d take u to a movie show
Sittin’ in the back and I’ll jack u off
I can’t give u everything u want
But I can take u to a restaurant
If u’re not hungry
I’ll jack u offIf your man ain’t no good
Come on over to my neighborhood
We can jump in the sack and I’ll jack u offPrince, 1981
De cirkel is rond, de vraag aan het begin “Am I straight or gay?” is nog steeds van toepassing. Maar Prince zou Prince niet zijn, als hij niet ook zelf aan zijn gerief komt.
If u ain’t chicken baby, come here
If u’re good I’ll even let u steer
As a matter of fact, u can jack me off
Yeah, that’s rightPrince, 1981
Prince – Controversy – Reclame
Bijdrage van anderen
Alle muziek en zang uitgevoerd door Prince, met de volgende uitzonderingen:
- Lisa Coleman – keyboards op Jack U Off, achtergrondzang op Controversy, Ronnie, Talk To Russia en Jack U Off
- Dr. Fink – keyboards op Jack U Off
- Bobby Z. – drums op Jack U Off
Pers en ontvangst
Het album werd unaniem geprezen in de Amerikaanse pers, maar in Engeland was er wat teleurstelling. Na Dirty Mind werd Controversy toch als minder gezien. Zie ook Prince – Controversy – Pers.
Qua verkopen deed het album het echter veel beter dan zijn voorganger. Al op 14 januari 1982 werd het album goud gecertificeerd in de VS.
Prince – Controversy – Gouden plaat
Conclusie
De vrijheid die Prince had bevochten, en gekregen, bij de uitgave van Dirty Mind stelde Prince in staat Controversy te maken. Het album bevat meer experimentatie, die vaak geslaagd is (Sexuality, Annie Christian). Prince besteedde meer aandacht aan de productie, die vlekkeloos is, waardoor het album minder rauw klinkt dan zijn voorganger.
Maar, elk album waarvan kant A bestaat uit achtereenvolgens Controversy, Sexuality en Do Me, Baby is per definitie fantastisch. Die A kant is van begin tot eind haast onmenselijk goed en behoort tot het beste dat Prince ooit opnam. Kant B bevat met Private Joy en Ronnie, Talk To Russia helaas ook twee mindere nummers.
Controversy Tour
Controversy Tour
Na de uitgave van het album werd er getoerd door de VS van 20 november 1980 tot en met 14 maart 1982. De band bestond uit Prince, Brown Mark (bas), Dez Dickerson (gitaar), Dr. Fink (keyboards), Lisa Coleman (keyboards) en Bobby Z. (drums). De gemiddelde setlist bestond uit nummers van de laatste drie albums. In de tweede helft van de concerten werd de nadruk gelegd op Controversy. Het podium en de aankleding waren ambitieus, de show was professioneel met een zwaartepunt naar rock. Ook de funky nummers werden voorzien van stevige ritmes en gitaarwerk. De opnames van concerten uit die tijd laten een gedreven Prince horen. Het is niet voor niets dat deze tour voor mij tot één van zijn favoriete tours behoren. Het voorprogramma werd verzorgd door Prince satelliet act The Time.
Recensies
De recensies van de tour waren uiterst positief. Het niveau van wat er werd geboden was extreem hoog (zie ook Prince – Controversy – Pers). Er circuleren verschillende concerten op de illegale markt, waarvan velen soundboard opnamen zijn. Het zijn prachtige documenten, die aantonen hoe goed Prince en zijn band waren rond die tijd.
Prince – Controversy band
The Second Coming
De concerten begonnen met het afspelen vaan een tape, waarop de a-capella gospel The Second Coming stond.
It won’t be long
All of God’s children must learn 2 love
It won’t be long (I said it won’t be long)
Before the Second Coming, yeah
It won’t be long, no, it won’t be longHow many more good men must die before there’s gun control
U’ve got 2 love your brother if U want 2 free your soul (Soul, soul, soul)It won’t be long (It won’t be long)
All of God’s, all of God’s children must learn 2 love.Prince, 1981
The Second Coming verwijst hier naar de Bijbelse verwachte terugkeer van Jezus Christus.
Het is tevens de titel van een gepland live album en film. Het verhaal gaat dat het een weergave zou zijn van het concert van Prince op 7 maart 1982 in het Met Center, Bloomington, Minnesota. Zowel album als film zijn nooit uitgebracht.
Prince – Controversy – Reclame
Na Controversy
Na de tour werden werkzaamheden gestart voor wat de uiteindelijke cross-over in de VS zou gaan worden: 1999.
Ter afsluiting
Wat vind jij van Controversy? Laat het weten!
Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Prince’ Controversy: a new breed, stand up, organize!. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.
