The Smiths 1986
Inleiding
In 1985 hadden The Smiths Meat Is Murder uitgebracht, na Hatful Of Hollow hun tweede meesterwerk. Van de buitenkant leek alles perfect te verlopen voor de band, maar de werkelijkheid was anders. De route naar meesterwerk nummer drie verliep moeizaam.
Tegenvallende verkopen
The Smiths verkeerden in topvorm, maakten prachtige muziek, albums en singles en speelden voor uitverkochte zalen, maar de verkopen stelden teleur. Nadat de uitgave van de single The Boy With The Thorn In His Side op 23 september 1985 ook minder opleverde dan gehoopt en verwacht, werd de band kwaad, van wie Morrissey (uiteraard) het meest uitgesproken was.
Morrissey had een warme band met de (Engelse) pers, die smulde van de ongezouten uitspraken waar Morrissey in grossierde. Ook nu had hij wat te melden: radio DJ’s waren fascisten en platenmaatschappij Rough Trade, en directeur Geoff Travis in het bijzonder, deden veel te weinig om The Smiths onder de aandacht van het publiek te brengen. Het zou leiden tot een officiële ruzie tussen het label en de band. The Smiths zouden niets meer uitbrengen tot en met 19 mei 1986, toen Bigmouth Strikes Again het nieuwe album aankondigde.
The Smiths 1986
Interne problemen
Zoals in het verhaal over Meat Is Murder al is beschreven, zat de band zonder management. In de praktijk kwam het erop neer dat Johnny Marr deze taken toebedeeld kreeg. Daarnaast was Johnny Marr ook de componist van de band, alle muziek was van zijn hand. Het werd hem te veel en hij greep naar de alcohol. Na de Meat Is Murder tour was Marr er slecht aan toe:
‘Worse for wear’ wasn’t the half of it: I was extremely ill. By the time the tour actually finished it was all getting a little bit… dangerous. I was just drinking more than I could handle.
Daarnaast werd de heroïne verslaving van bassist Andy Rourke een echt probleem. Hij werd begin 1986 zelfs uit de band ontslagen. Volgens Rourke had Morrissey een briefje onder zijn ruitenwisser gedaan met de tekst “Andy – you have left the Smiths. Goodbye and good luck, Morrissey”. Morrissey ontkent dit overigens.
Het is een klein wonder, maar er werden toch nieuwe nummers geschreven. En veel ook, en de één nog mooier dan de andere. Tijdens de Meat Is Murder tour werden veel nummers geschreven en tijdens soundchecks verder uitgewerkt met Marr en de ritmesectie.
Opnamen
De eerste opnamen, het nummer The Boy With The Thorn In His Side, voor het nieuwe album vonden plaats in juli 1985 in een kleine studio in Manchester. Initieel bedoeld als een demo opname, werd het nummer op 23 september 1986 als single uitgegeven. In augustus nam de band 5 nieuwe nummers op in de RAK Studios in Londen, waaronder het hemeltergend mooie B-kantje Asleep. Tevens werd Bigmouth Strikes Again opgenomen met achtergrondzang van Kirsty MacColl, die niet werd gebruikt in de uitgebrachte versie. Nadat weer aan tourverplichtingen werd voldaan dook de band aan het eind van 1985 weer de studio in voor de verdere opnamen voor het album, inclusief extra nummers die later op single zouden verschijnen. Plaats van handeling: Jacob Studios te Farnham. Voorlopige werktitel van het album: Margaret On The Guillotine, een verwijzing naar Margaret Thatcher.
The Smiths – The Queen Is Dead
The Queen Is dead
Op 16 juni 1986 werd het derde studio album van The Smiths uitgebracht in Engeland, een week later gevolgd door de uitgave in de VS. De titel van het album was veranderd naar The Queen Is Dead.
Het album laat The Smiths alweer van een andere kant horen. De muziek is steviger en grotendeels ontdaan van het typerende jingle-jangle geluid van Marr. De groep toonde aan dat de samenwerking in de studio zeer vruchtbaar was. De ritmesectie is fantastisch en stuwt het album voort. Marr’s gitaarwerk is indrukwekkend en Morrissey’s zang is vol passie.
Nummer voor nummer
Ook al bevatten de teksten nog steeds de in zelfmedelijden zwelgende weltschmerz waar Morrissey patent op had, de teksten lijken toch ‘volwassener’. Maar de (zwarte) humor is nooit ver weg.
The Queen Is Dead
Volgens Johnny Marr muzikaal gestoeld op werk van The Stooges en The Velvet Undergound. Eén van de stevigste nummers die The Smiths opnamen. De naamgever van het album, dat de monarchie op intelligente en grappige manier ter discussie stelt.
And so, I broke into the Palace
With a sponge and a rusty spanner
She said: “Eh, I know you, and you cannot sing”
I said: “that’s nothing – you should hear me play piano”© The Smiths 1986
De laatste frase die herhaald wordt, voordat een verlengd muzikaal coda waarin Marr aantoont dat hij ook stevige, agressieve gitaarpartijen kan spelen, het nummer uitluidt, is Morrissey weltschmerz op zijn best: “Life is very long, when you’re lonely”.
Het prachtige drumwerk werd ontwikkeld door drummer Mike Joyce en engineer Stephen Street waarvoor een sampler werd ingezet. Prachtige, opwindende opener!
Frankly, Mr. Shankly
Muzikaal moeilijk te omschrijven, wordt vaak aangeduid als ‘music hall’. Het heeft de ‘feel’ van een kinderliedje met zijn simpele melodie en ritme.
Frankly, Mr Shankly, this position I’ve held
it pays my way and it corrodes my soul
Oh, I didn’t realise that you wrote poetry
I didn’t realise you wrote such bloody awful poetry, Mr. ShanklyFrankly, Mr Shankly, since you ask
you are a flatulent pain the arse
I do not mean to be so rude
but still, I must speak frankly, Mr Shankly
Oh, give us money© The Smiths 1986
Het nummer gaat over Rough Trade baas Geoff Travis, waar de band, en met name Morrissey, grote problemen mee had. De tekst gaat ook in op de wens beroemd te willen zijn, maar daar vervolgens ook niet mee om te kunnen gaan. Het nummer is tekstueel ook erg grappig, met flarden als “but sometimes I’d feel more fulfilled, making Christmas cards with the mentally ill”.
Morrissey heeft een kaartje gestuurd naar Linda McCartney met de vraag op ze piano wilde spelen op het nummer. Ze weigerde beleefd, omdat ze geen tijd had.
De originele opname van het nummer bevatte een technische fout, waardoor het later opnieuw werd opgenomen.
The Smiths – The Queen Is Dead – Reclames
I Know It’s Over
Prachtige ballad, dat ruimte geeft voor twijfel, iets waar Morrissey gewoonlijk weinig ruimte aan bood.
I know it’s over
And it never really began
But in my heart it was so real
And you even spoke to me and said:
“If you’re so funny then why are you on your own tonight?
And if you’re so clever then why are you on your own tonight?
If you’re so very entertaining then why are you on your own tonight?
If you’re so very good-looking then why do you sleep alone tonight?
I know, because tonight is just like any other night, that’s why you’re on your own tonight
With your triumphs and your charms
while they are in each other’s arms”It’s so easy to laugh
It’s so easy to hate
It takes strength to be gentle and kind© The Smiths 1986
Het nummer opent en eindigt met het veelzeggende “Oh Mother, I can feel the soil falling over my head”. Wederom prachtig en emotioneel.
Never Had No One Ever
Het minste nummer op het album, dat tekstueel in het teken staat van Morrissey’s gevoel nergens bij te horen en zichzelf afvraagt waarom hij zich niet verbonden voelt met zijn omgeving.
When you walk without ease
On these streets where you were raised
I had a really bad dream
It lasted 20 years, 7 months, and 27 days
Alone, I’m alone and I never
Never had no one ever© The Smiths 1986
Cemetry Gates
Johnny Marr wilde de muziek weggooien, maar besloot het toch aan Morrissey te laten horen, die er weg van was.
So we go inside and we gravely read the stones
All those people all those lives, where are they now?
With loves, and hates and passions just like mine
They were born, and then they lived, and then they died
Seems so unfair
I want to cry© The Smiths 1986
Bigmouth Strikes Again
Heerlijk uptempo nummer, waarin Morrissey zichzelf identificeert met Joan Of Arc, omdat zijn ‘bigmouth’ hem regelmatig in de problemen brengt.
Sweetness, sweetness I was only joking
when I said I’d like to smash every tooth in your head
Sweetness, sweetness I was only joking
when I said by rights you should be bludgeoned in your bed
And now I know how Joan of Arc felt
Now I know how Joan of Arc felt
As the flames rose to her roman nose
and her Walkman started to melt© The Smiths 1986
The Smiths – The Queen Is Dead – Reclames
The Boy With The Thorn In His Side
Als voorloper van het album al uitgebracht in 1985. De album versie verschilt van de single versie, met extra instrumentatie.
The boy with the thorn in his side
Behind the hatred there lies
a murderous desire for love© The Smiths 1985
Vicar In A Tutu
Muzikaal dezelfde sfeer als op Frankly, Mr Shankly. Grappig nummer.
I was minding my business
lifting some lead off
the roof of the Holy Name church
It was worthwhile living a laughable life
just to set my eyes on the blistering sight
of a vicar in a tu-tu
he’s not strange
he just wants to live his life this way© The Smiths 1986
There Is A Light That Never Goes Out
Wellicht het mooiste nummer dat The Smiths ooit uitbrachten. Muzikaal en tekstueel ontroerend. Een prachtig voorbeeld hoe Marr en Morrissey samen tot grote dingen in staat waren.
Take me out tonight
Because I want to see people and I want to see lights
Driving in your car
Oh please don’t drop me home
because it’s not my home, it’s their home, and I’m welcome no moreAnd if a double-decker bus
crashes into us
To die by your side is such a heavenly way to die
And if a ten ton truck
kills the both of us
To die by your side, well the pleasure, the privilege is mine© The Smiths 1986
Doodgaan door een ‘double-decker bus’ of een ’ten ton truck’ klinkt bijna als iets waar naar verlangd kan worden. De band werd door vriend en vijand geadviseerd het nummer als single uit te brengen, maar de band wilde dat niet. De vraag is of het een succes was geworden, maar het lijkt toch op een gemiste kans.
Een hoogtepunt op het album en in het oeuvre van de band!
N.B.:
De tekst is geïnspireerd op het New York Dolls nummer Lonely Planet Boy van het debuut album uit 1973 van New York Dolls, de favoriete band van Morrissey: “But how could you be drivin’ / Down by my home / When ya know, I ain’t got one / And I’m, I’m so all alone”.
Some Girls Are Bigger Than Others
Op het album geplaatst met de bedoeling te amuseren. Ondertussen toch weer een heerlijk nummer. Tekstueel inderdaad grappig.
From the ice-age to the dole-age
There is but one concern
I have just discovered:
Some girls are bigger than others
Some girls are bigger than others
Some girls mothers are bigger than other girls’ mothers© The Smiths 1986
De ‘bigger’ is een verwijzing naar de omvang van de borsten van vrouwen. De openlijk als a-seksueel uitgekomen Morrissey zei in 1986: “The fact that I’ve scuttled through 26 years of life without ever noticing that the contours of the body are different is an outrageous farce!”?.
The Smiths – Live Manchester 19-07-1986
Hoesfoto
De hoes is ontworpen door Morrissey. De voorkant bevat een foto van Alain Delon uit de film L’Insoumis uit 1964. De albumtitel komt uit Hubert Selby Jr.’s roman Last Exit To Brooklyn, ook uit 1964.
Recensie
Tja, wat valt er nog te zeggen over The Queen Is Dead? Het is het perfecte indie album. Muzikaal, tekstueel, conceptueel: het is allemaal even indrukwekkend en mooi. Nummers als The Queen Is Dead, I Know it’s Over, Bigmouth Strikes Again en natuurlijk There Is A Light That Never Goes Out bezitten een bovenaardse schoonheid. De composities zijn van een belachelijk hoog niveau, evenals de teksten. Wat mag je nog meer verwachten van een album?
Waardering:
Net als voorganger Meat Is Murder is The Queen Is Dead een aanrader voor iedereen die houdt van rock, indie en vooral bovenmatig goede nummers met inhoud, humor, gevoel en bezieling.
The Smiths – The Queen Is Dead – De singles
Singles
Van het album zijn slechts twee singles uitgebracht met prachtige B-kantjes.
- The Boy With The Thorn In His Side
B-kantjes: Rubber Ring, Asleep, Oscillate Wildly
(uitgebracht op 23 september 1985) - Bigmouth Strikes Again
B-kantjes: Money Changes Everything, Unloveable
(uitgebracht op 19 mei 1986)
In de herfst van 1986 werd Some Girls Are Bigger Than Others, met B-kantje The Draize Train op single uitgebracht, alleen in Duitsland.
Nummers
Alle muziek geschreven door Johnny Marr, alle teksten door Morrissey.
- The Queen Is Dead
- Frankly, Mr. Shankly
- I Know It’s Over
- Never Had No One Ever
- Cemetry Gates
- Bigmouth Strikes Again
- The Boy With The Thorn In His Side
- Vicar In A Tutu
- There Is A Light That Never Goes Out
- Some Girls Are Bigger Than Others
The Queen Is Dead start met een sample van Take Me Back To Dear Old Blighty, geschreven door A. J. Mills, Fred Godfrey en Bennett Scott.
Muzikanten
- Morrissey – zang, achtergrondzang op Bigmouth Strikes Again (onder de naam Ann Coates)
- Johnny Marr – gitaar, orkestratie (als The Hated Salford Ensemble), synthesizer-strijkers, harmonium, marimba op The Boy With The Thorn In His Side
- Andy Rourke – bas
- Mike Joyce – drums
The Smiths – Panic & Ask singles
Na The Queen Is Dead
Na het ontslag van Andy Rourke werd Craig Gannon aangetrokken, maar na twee weken werd Rourke weer in de band opgenomen, waardoor Gannon tweede gitarist werd. In deze samenstelling nam de band onder andere de volgende singles op:
- Panic
(uitgebracht op 21 juli 1986) - Ask
(uitgebracht op 20 oktober 1986)
Met name Panic is een nummer waar The Smiths om herinnerd zullen worden. De tekst lijkt terug te grijpen naar de uitspraken van Morrissey een jaar eerder.
Burn down the Disco
Hang the blessed D.J.
Because the music that they constantly play
It says nothing to me about my life
Hang the blessed D.J.Hang the D.J., Hang the D.J., Hang the D.J.
© The Smiths 1986
The Smiths in de VS 1986
Tour
Van juli tot en met oktober 1986 was de band op tournee. De Amerikaanse tour werd met 4 shows ingekort. Na de tour vertrok Gannon en bestond de band weer uit de vier kernleden. De tour was succesvol, maar vroeg veel van de band. Marr liep op zijn laatste benen. Het managen van de band, elke avond spelen, nummers schrijven en de zoektocht naar een platenmaatschappij was te veel van het goede. Rourke’s verslaving was verre van voorbij. Drugs en drank werden dan ook in grote hoeveelheden gebruikt.
Op 12 december 1986 speelde de band de laatste show van het jaar in de Brixton Academy in Londen. Het bleek de laatste show ooit te zijn geweest. Meer daarover in het vierde, afsluitende, artikel over The Smiths.
Ter afsluiting
Wat vind jij van The Smiths en van The Queen Is Dead in het bijzonder? Laat het weten!
Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: The Smiths brengen hun derde meesterwerk uit: The Queen Is Dead. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.
