Inleiding
Zappa In New York is een live dubbel album van Frank Zappa. Het kwam origineel uit in 1977, maar werd direct ingetrokken. Hierdoor werd 1977 het enige jaar in Zappa’s carrière waarin geen enkele Zappa uitgave werd uitgebracht.
Toen dit album uitkwam kende ik Frank Zappa niet (ik was 11 jaar destijds). Ik denk dat ik Zappa voor het eerst zag in 1979 bij het popprogramma Toppop, toen Dancin’ Fool als single werd uitgebracht en in de tipparade stond.
Palladium New York City
In december 1976 speelde Zappa en zijn bovenmenselijke band in de Palladium in New York City:
In 1976 we played for a crazy group of 27,5000 deranged fanatics in New York City (13,5000 for three shows at the Felt Forum, at Halloween, and 14,000 for four shows at the Palladium the week between Christmas and New Year’s). All of these sold out concerts were promoted by Ron Delsener (who we hereby thank), and attended by some of the nicest people we have had the experience of playing for (who we also hereby thank). New York last Christmas is what made this album possible.
FZ, 1977
Direct na de concerten voegde Zappa veel overdubs toe aan de live opnamen. Veel van de nummers waren bedoeld voor het geplande album Läther, dat, tijdens zijn leven, nooit uitkwam.
1977 uitgave en gevolgen
Zappa In New York werd in 1977 alleen in het Verenigd Koninkrijk uitgegeven door Zappa’s eigen DiscReet Records label. Het moest echter direct worden teruggetrokken. De platenmaatschappij die de albums uitbracht, Warner Bros. Records, wilde het nummer Punky’s Whips niet uitbrengen. Volgens eigen zeggen, omdat men bang was voor eventuele rechtszaken die Punky Meadows zou kunnen aanspannen. Meadows was gitarist van de groep Angel en onderwerp van Terry Bozzio’s aandacht in het nummer. Toen het album officeel werd uitgebracht op 3 maart 1978 was Punky’s Whips verdwenen en het nummer Titties & Beer was ingekort, zodat de verwijzing naar Punky’s Whips niet op plaat zou verschijnen.
De veranderingen, die zonder Zappa’s goedkeuring waren doorgevoerd, gingen direct in tegen Zappa’s contract met Warner Bros. Hij spande dan ook een (lang lopende) rechtszaak aan tegen Warner Bros. Om toch geld binnen te krijgen tourde Zappa heel veel in 1977. In 1978 werden Zappa albums als Studio Tan en Sleep Dirt uitgebracht, ook zonder toestemming van Zappa. Warner Bros. verloor de rechtszaak en Zappa kreeg complete artistieke vrijheid over zijn albums en de inhoud. Tevens was Zappa eigenaar geworden van zijn complete catalogus.
In 1991 bracht Zappa het album Zappa In New York in een geremasterde versie uit op cd. Het bevatte 4 bonus nummers, een andere versie van Punky’s Whips en de complete versie van Titties & Beer.
CD Now
Ongeveer 20 jaar geleden bestelde ik dit album via de internet site CD Now, die niet meer bestaat. Ik bestelde eens in de twee maanden een pakketje cd’s om zo portokosten te besparen (CD Now bevond zich in de VS). Bij dit pakket was het foute boel. Toen ik het thuis aangeleverd kreeg was het pakket duidelijk opengescheurd geweest. Ik heb het pakket destijds via PTT Post geweigerd en aangifte gedaan. Ik heb keurig een nieuw pakket gekregen van CD Now. Later bleek dat PTT Post, mede naar aanleiding van mijn melding, een onderzoek had gestart. Het bleek vaker voor te komen. Na een tijdje ontving ik van PTT Post de melding dat ze een medewerker op heterdaad hadden betrapt. Deze medewerker had vaker pakketjes geopend, allemaal afkomstig vanuit de VS.
Zappa In New York
Maar goed, het live album In New York is een fantastisch dubbelalbum van Frank Zappa, met een band die angstaanjagend goed was. De nummers zijn 100% Zappa: humoristisch, meesterlijk, complex. Een paar nummers met verhalen.
Titties & Beer
Het album begint direct met een favoriet uit het het Zappa oeuvre: Titties & Beer, waarin Zappa met de duivel onderhandelt over het terugkrijgen van Chrissy. Een komisch intermezzo tussen Zappa en de duivel (gespeeld door Terry Bozzio) volgt, nadat de duivel haar heeft opgegeten en Zappa de duivel heeft geprobeerd neer te schieten (uiteraard zonder succes):
TB: Oh, put it away… You know, I ate her all up… now what you gonna say?
FZ: You ate my Chrissy?
Titties ’n all!
Well, what about the beer then, boy?
Ah… Were the cans this tall?
Even her boots?
Would I lie to you?
Shit, you musta been hungry!
Yes, this is true.
Don’t they pay you good for the stuff that you do?
Well, you know, I can’t complain when the checks come through…
Well I want my Chrissy ’n I want my beer
So you just barf it back up now, devil, do you hear?FZ, 1978
Zappa sluit een contract met de duivel en krijgt Chrissy terug, maar die gaat er direct van door met het bier.
Grappig is dat Zappa een briefje krijgt aangereikt met daarop de vraag of hij iemand (Bear or Bean) in contact kan brengen met Dirty Tom Nomads M.C.. Nadat hij aan dat verzoek heeft voldaan, pakt hij het verhaal direct weer op waar het gebleven was.
Punky’s Whips
Het nummer dat de censuur van Warner Bros. startte. Saturday Night Live omroeper Don Pardo introduceert dit nummer als volgt:
In today’s rapidly changing world, musical groups appear almost every day with some new promotional device… Some of these devices have been known to leave irreparable scars on the minds of foolish young consumers… One such case is seated before you… live on stage . . . yes, Terry Bozzio… That cute little drummer… Terry recently fell in love with a publicity photo of a boy named Punky Meadows, lead guitar player from a group called ANGEL… In the photo, Punky was seen with a beautiful shiny hairdo in a semi-profile which emphasized the pooched out succulence of his insolent pouting rictus… The sight of which drove the helpless drummer mad with desire!
FZ, 1978
Op het hoogtepunt van de seksuele revolutie, was androgynie helemaal van de tijd. Grote artiesten als Marc Bolan, David Bowie en Lou Reed flirtten met biseksualiteit. Punky Meadows presenteerde zich nadrukkelijk als androgyne muzikant van de (glam) band Angel. Zappa bekritiseert de overdreven presentatie.
Volgens overlevering vond de band Angel het nummer niet erg leuk. Punky Meadows zelf voelde zich vereerd.
The Illinois Enema Bandit
Alweer een muzikaal hoogstandje. Hoe bizar het ook klinkt, het verhaal is gebaseerd op echte gebeurtenissen. Het nummer gaat over Michael Kenyon, die over een periode van 10 jaar een aantal overvallen pleegde. Vrouwelijke slachtoffers kregen een klysma (!?). Het nummer is geschreven toen Zappa het verhaal hoorde op de radio tijdens een tour. Zappa en de band konden het nauwelijks geloven.
Kenyon werd veroordeeld voor de overvallen, maar niet voor de klysma’s, vandaar de opmerking Apparently, there was no law against that tijdens Don Pardo’s introductie.
The Black Page
Het Zappa In New York album is onder muziekliefhebbers waarschijnlijk het meest bekend van het nummer The Black Page, dat op dit album in 3 incarnaties is opgenomen: The Black Page Drum Solo, Black Page #1 en Black Page #2. Het nummer is geschreven als reactie op de angst die professionele muzikanten hadden dat ze op een dag een opdracht kregen, waarbij de de partituur zwart zag van de noten. Kort gezegd: de angst geconfronteerd te worden met het onspeelbare. Zappa vond dat grappig en zag dat als een uitdaging voor zichzelf, dus schreef hij zijn eigen versie van die angst: The Black Page.
Het nummer dankt zijn bekendheid aan het feit dat het bijna onspeelbaar is. Speciaal voor hem gecomponeerd, kreeg meesterdrummer Terry Bozzio het binnen twee weken onder de knie. Het kende een aantal arrangementen, waarvan er twee op het Zappa In New York album staan.
Alleen de beschrijving al, gaat mijn verstand te boven, dus die neem ik over van wikipedia:
It is written in common time with extensive use of tuplets, including tuplets inside tuplets. At several points there is a crotchet triplet (sixth notes) in which each beat is counted with its own tuplet of 5, 5 and 6; at another is a minim triplet (third notes) in which the second beat is a rubato quintuplet (actually a tuplet of 7), and the third beat is divided into tuplets of 4 and 5.
wikipedia.org
Bij de introductie van Black Page #2 vertelt Zappa over het componeren van het nummer:
All right now watch this.
Let me tell you about this song,
this song was originally constructed as a drum solo.
That’s right, now after Terry learned how to play The Black Page on the drum set,
I figured: “Well, maybe it would be good for other instruments”.
So I wrote a melody that went along with the drum solo and that turned into Black Page, Part 1, The Hard Version.
And then I said: “Well, what about the other people in the world who might enjoy the melody of The Black Page, but couldn’t really approach its statistical density in its basic form?”
So I went to work and constructed a little ditty, which is now being set up for you with this little disco type vamp.
This is The Black Page, Part 2, The Easy Teenage New York Version.
Get down with your bad self, so to speak, to The Black Page, Part 2.FZ, 1976
Uiteraard is Black Page #2 absoluut geen versimpelde versie van het origineel. De disco type vamp waar Zappa het over heeft is de 4/4 maat die onder het nummer door klinkt.
Tegenwoordig wordt het complete, uit 3 delen bestaande, stuk gebruikt in academische kringen en beschouwd als een ultieme test voor precisie en virtuositeit voor dummers.
Recensie
Ik beschouw Zappa In New York als het ultieme Zappa album (nummer 46 in mijn top 50 albums aller tijden). Muzikaal complex, avontuurlijk en soms adembenemend. Tekstueel intelligent, grappig en banaal. Zappa, zoals Zappa moet zijn. De band die hij tijdens deze concerten tot zijn beschikking had was onmenselijk goed.
Nummers
De onderstaande nummers zijn uitgegeven op de 1991 heruitgave op cd. Deze versie heb ik destijds aangeschaft.
Alle nummers gecomponeerd door Frank Zappa.
- Disc One
- Titties & Beer
- Cruisin’ For Burgers *
- I Promise Not To Come In Your Mouth
- Punky’s Whips
- Honey, Don’t You Want A Man Like Me?
- The Illinois Enema Bandit
- Disc Two
- I’m The Slime *
- Pound For A Brown *
- Manx Needs Women
- The Black Page Drum Solo/Black Page #1
- Big Leg Emma
- Sofa
- Black Page #2
- The Torture Never Stops *
- The Purple Lagoon/Approximate
* = bonus track.
Muzikanten
- Frank Zappa – dirigent, lead gitaar, zang, gitaar overdubs
- Ray White – ritme gitaar, zang
- Eddie Jobson – keyboards, viool, zang
- Patrick O’Hearn – bas, zang
- Terry Bozzio – drums, zang
- Ruth Underwood – percussie, synthesizer en verschillende menselijk onmogelijke overdubs
- Lou Marini – alt saxofoon, (dwars)fluit
- Mike Brecker – tenor saxofoon, (dwars)fluit
- Ronnie Cuber – bariton saxofoon, klarinet
- Randy Brecker – trompet
- Tom Malone – trombone, trompet, piccolo
- Don Pardo – geraffineerde verhalen
- David Samuels – pauk, vibrafoon
- John Bergamo – percussie overdubs
- Ed Mann – percussie overdubs
- Lou Anne Neill – harp overdub
Ter afsluiting
Wat vind jij van dit album? Net zo goed of heb je andere Zappa voorkeuren?