Nothing Compares 2 U: Prince en Sinéad O’Connor

Inleiding

Na het plotselinge overlijden van Sinéad O’Connor aandacht voor het nummer Nothing Compares 2 U en de relatie die Prince en Sinéad O’Connor hadden met het nummer en elkaar.

In Nederland bereikte de single Nothing Compares 2 U in de uitvoering van Sinéad O’Connor de eerste positie van de hitlijsten. Een uitbarsting van pure emotie, zowel muzikaal als vocaal, met een video die het beeldend ondersteunde, was het hét nummer van 1990. En niet alleen in Nederland, wereldwijd werden miljoenen exemplaren verkocht van de single.

Oorsprong

Het grote publiek beschouwde het nummer als een Sinéad O’Connor nummer, maar, mede gelet op de titel van het nummer, was het destijds al snel duidelijk dat het een Prince nummer was (niet dat het grote publiek dat zo interessant vond). De “2” in plaats van “to” en de “U” in plaats van “you” waren trademark Prince.

Maar, waar kon het nummer in de Prince versie dan gevonden worden in 1990? Nergens, want het was in 1985 verschenen op het fantastische debuutalbum van Prince protegés The Family. In 1990 was het album moeilijk tot niet verkrijgbaar.

Prince – Nothing Compares 2 U – Handgeschreven tekst

Prince versie

Medio 1984 waren Prince en zijn organisatie in overdrive. De single When Doves Cry was op 16 mei uitgebracht als voorloper voor de soundtrack, film en uiteindelijke tour Purple Rain. Op 25 juni werd de soundtrack uitgebracht, dat op 26 juli werd gevolgd door de première van de film. De rehearsals voor de tour waren inmiddels gestart en de albums van The Time (Ice Cream Castle) en het debuut van Sheila E. (The Glamourous Life) waren ook uitgebracht. De laatste hand werd gelegd aan het album van Apollonia 6.

Maar, dat was niet alles. Het volgende Prince album, Around The World In A Day, was al ver gevorderd, er werden B-kantjes opgenomen, remixen gemaakt voor komende singles en Prince was bezig met de opnamen voor het debuutalbum van een nieuwe, nog definitief samen te stellen, groep The Family. Tussendoor bezocht Prince de Born In The U.S.A. Tour van Bruce Springsteen en de Victory tour van The Jacksons. De dag na het bezoek aan The Jacksons was het 15 juli, de dag dat Nothing Compares 2 U werd geschreven en opgenomen.

Engineer Susan Rogers: “I was amazed how beautiful it was. He took his notebook and he went off to the bedroom, wrote the lyrics very quickly, came back out and sang it”. Zoals gebruikelijk nam Prince het nummer helemaal alleen op, met hulp van Rogers, die de (opname) apparatuur bediende. Twee dagen later werd Eric Leeds gevraagd saxofoon aan de opnamen toe te voegen.

Het is niet helemaal duidelijk waar (of over wie) het nummer gaat. In een 2018 aflevering van het BBC6 Music programma zei Susan Rogers dat ze vermoedde dat de tekst ging over Prince’ werkster Sandy Scipioni, die ontslag had genomen na haar vader’s overlijden. Rogers: “Sandy was the person who made sure he had his favourite beverage, which was Five Alive, and she made sure the house was clean, and that there were fresh flowers on the piano, and that the socks and underwear were washed. She had been gone and Prince’s mood was getting darker and darker. He would just ask, ‘When is Sandy coming back?’ That might have been the inspiration for the song”. Op de vraag of het nummer over haar gaat, zei Susannah Melvoin, Prince’ grote liefde destijds, dat dat mogelijk is, maar niet zeker. Ze wilde en kon het niet bevestigen. Ten tijde van de uitgave van het album van The Family stelde Jerome Benton dat Prince het nummer voor hem had geschreven, naar aanleiding van de verbreking van zijn verloving.

The Family – The Family

The Family versie

Het nummer werd onderdeel van het The Family project. De originele opnamen werd aangepast (de drums werden weggehaald, evenals Prince’ zang). De lead zang werd verzorgd door Susannah Melvoin en St. Paul Peterson, de toekomstige blikvangers voor het geweldige project The Family. Het nummer werd op het album toegeschreven aan St. Paul Peterson, maar het is officieel een Prince compositie.

Het project The Family en het album verdwenen al snel in de vergetelheid, en daarmee Nothing Compares 2 U ook.

Sinéad O’Connor – Nothing Compares 2 U

Sinéad O’Connor versie

Eind 1987 verscheen het indrukwekkende debuutalbum The Lion And The Cobra van Sinéad O’Connor, wat direct leidde tot groot succes, met name in Europa, waar ook de singles Troy en Mandinka het goed deden. In de VS leverde het O’Connor haar eerste Grammy nominatie op. In 1988 toerde ze langs de Europese festivals en maakte grote indruk.

Voor haar volgende album stelde haar manager voor om een onbekend Prince nummer te coveren. O’Connor voelde er wel wat voor, want ze was een groot bewonderaar van de artiest en componist. Toen ze Nothing Compares 2 U hoorde was ze direct verkocht. Het raakte haar op een dieper niveau. Voor haar ging het over de (uiterst moeizame en gewelddadige) relatie met haar moeder.

Samen met Nellee Hooper (van Soul II Soul) arrangeerde O’Connor het nummer opnieuw, vulde het met synthesizers, bracht de drums terug en nam afscheid van de barokke tussenstukken. Twee maanden voor de uitgave van haar tweede album I Do Not Want What I Haven’t Got werd Nothing Compares 2 U in januari 1990 als single uitgebracht. Het was direct een enorme hit in heel Europa en het VK. In februari bereikte het nummer bijna overal de nummer 1 positie (in Nederland bleef het daar maar liefst 8 weken staan). In april bereikte het nummer ook de eerste plaats in de Amerikaanse Billboard hitlijsten, waar het 4 weken zou blijven staan.

Het was overduidelijk: Sinéad O’Connor raakte het publiek wel, waar het Prince eerder met The Family niet was gelukt. O’Connor legt haar hele ziel en zaligheid in haar zang, wat wereldwijd aansloeg.

Een belangrijk element in het succes van het nummer was de bijbehorende videoclip. In de video wandelt Sinéad O’Connor door een herfstachtig Parc de Saint-Cloud in Parijs. Die beelden worden afgewisseld met een intieme close-up van Sinéad O’Connor’s gezicht, vaak rechtstreeks starend naar de camera, terwijl ze het nummer zingt. Tegen het einde van het nummer breekt ze wanneer ze “All the flowers that you planted, mama, in the back yard / All died when you went away/ I know that living with you, baby, was sometimes hard / But I’m willing to give it another try” zingt. O’Connor: “I didn’t know I was going to cry when I sang in the video because I didn’t cry in the studio recording it. Every time I sing that song I think of my mother. I never stop crying for my mother. I couldn’t face being in Ireland for 13 years because of it”.

Naast het overweldigende commerciële succes, won O’Connor de ene na de andere onderscheiding, waaronder een Grammy en meerdere MTV Video Music Awards.

Prince – Nothing Compares 2 U (single)

Volgende Prince versies

Het succes ontging Prince uiteraard ook niet. Nog hetzelfde jaar begon hij het live te spelen in zijn Nude Tour, die op 2 juni 1990 in première ging in Rotterdam. Hij bleef het nummer ook daarna zeer regelmatig live spelen. Op 10 september 1993 verscheen de eerste versie van het nummer onder de naam Prince And The New Power Generation, live opgenomen op 27 januari 1992, op de eerste Prince compilatie The Hits(/The B-Sides). Op 24 november 2002 verscheen het op het eerste Prince live album One Nite Alone… Live!. Sindsdien is het nummer op meerdere compilaties verschenen.

Op 19 april 2018 (bijna 2 jaar na zijn overlijden) werd de originele opname (met minieme wijzingingen) van Prince uit 1984 als digitale single uitgebracht, later gevolgd door een fysieke single. Het werd ook uitgebracht op het postuum uitgegeven Originals album.

Prince en Sinéad O’Connor (1)

Maar wat vond Prince er eigenlijk van? Het is algemeen bekend dat Prince er niet van hield dat anderen zijn nummers doen. In januari 2013 zei hij: “I do pay performance royalties on others’ songs I perform live, but I’m not recording these songs and putting them up for sale. Why do we need to hear another cover of a song someone else did? Art is about building a new foundation, not just laying something on top of what’s already there”. Op zich niets mis met een dergelijke stellingname, maar Prince gaat voorbij aan het feit dat hij wel degelijk covers had uitgebracht (laat staan opgenomen) onder zijn naam, waaronder Honky Tonk Woman (The Rolling Stones), House Of Brick (Brick House) (The Commodores), Betcha By Golly Wow! (The Stylistics), Can’t Make U Love Me (Bonnie Raitt), La, La, La Means Love U (The Delfonics), One Of Us (Joan Osborne), A Case Of U (Joni Mitchell) en Crimson And Clover (Tommy James And The Shondells). Daarnaast zijn op de verschillende NPHG Ahdio shows en latere streaming kanalen met name live versies verschenen van cover versies.

Maar, in dit geval, schijnt hij gezegd te hebben dat hij er enthousiast over was. De opmerking dat de royalty’s hem al meerdere huizen heeft opgeleverd lijkt aan te geven dat Prince er het voordeel van in zag. Echter, het feit dat de cover zonder zijn inmenging en toestemming (en dat dat überhaupt mogelijk was) werd opgenomen en uitgebracht zal hem waarschijnlijk hebben gestoken. Hij probeerde in ieder geval direct mee te gaan in de commerciële flow door het nummer op te nemen in zijn setlist voor de Nude Tour in 1990.

Prince en Sinéad O’Connor (2)

Op 26 juli 1988 was Sinéad O’Connor aanwezig bij één van de Prince aftershows, die hij speelde tijdens zijn Lovesexy tour, in het Londense Camden Palace. Ze ontmoette Prince’ manager Steve Fargnoli. O’Connor had net gebroken met haar manager. Snel daarna zou Fargnoli de management rol overnemen en hij zou die blijven vervullen tot zijn vroegtijdige dood in 2001. In 1989 werd Fargnoli ontslagen bij Prince, wat uiteindelijk zou leiden tot rechtszaken tussen Fargnoli en zijn voormalige klant. Sommigen beweren dat het Fargnoli was die aan O’Connor voorstelde Nothing Compares 2 U op te nemen.

Rolling Stone 27-01-1991

Prince en Sinéad O’Connor (3)

Op 24 januari 1991 verschijnt het eerste bericht (naar aanleiding van een interview met het Ierse Hot Press in december 1990) in het Amerikaanse Rolling Stone dat O’Connor en Prince elkaar hadden ontmoet. Het liep uit op een totale ramp. Volgens O’Connor vond Prince dat ze (te veel) vloekte en claimde dat Prince haar fysiek bedreigde, opsloot in zijn huis, haar sloeg met verzwaarde kussens, haar achtervolgde toen ze ontsnapte en dat Duane Nelson, Prince’ broer, die volgens O’Connor gekleineerd werd door zijn broer, degene was die zich om haar bekommerde. Later in het jaar bevestigde ze het verhaal nogmaals en stelde: “It spoiled the song completely for me. I feel a connection with the song, but the experience was a very disturbing one”. In haar biografie uit 2021 eindigt ze het relaas met “I never want to see that devil again”.

Volgens het 24 januari 1991 artikel in Rolling Stone ontkende Prince het verhaal.

Prince en Sinéad O’Connor (4)

In 2022 werd de documentaire Nothing Compares gemaakt en uitgezonden. De documentaire volgt Sinéad O’Connor’s leven. Uiteraard is Nothing Compares 2 U een groot onderdeel daarvan. De filmmakers vragen toestemming voor het gebruikt van het nummer en krijgen nul op het rekest. Prince’ zus Sharon Nelson zei tegen Billboard in september 2022: “Nothing compares to Prince’s live version with Rosie Gaines that is featured on the Hits 1 album. I didn’t feel Sinéad deserved to use the song my brother wrote in her documentary so we declined. His version is the best”.

Prince en Sinéad O’Connor (mening)

Of het waar is of niet wat Sinéad O’Connor stelde over haar ontmoeting met Prince zullen we nooit zeker weten. Alle aanwezigen zijn inmiddels overleden. O’Connor bleef vanaf 1990 bij haar verhaal en herhaalde het als daar naar werd gevraagd. Over het algemeen wordt het verhaal niet geloofd, maar dat wordt voor een belangrijk deel ingegeven door de mentale gezondheid van O’Connor, die later aan het licht kwam.

Ik weet niet wat waar is of niet. Wat ik echter wel weet is de nietsontziende haat van een (gelukkig) kleine groep zogenaamde Prince fans die stellen dat ze liegt, nooit wat was geworden zonder Prince en dat ze (daarom) blij zijn dat ze dood is. Het is in- en intriest dat mensen zo denken en dan ook nog menen die absurde gedachten te kunnen en mogen uiten. Het getuigt van weinig empathie en beschaving.

Daarnaast is het argument dat Prince zich niet heeft kunnen verdedigen nu hij dood is idioot. O’Connor heeft dit verhaal bijna direct wereldkundig gemaakt. Ze hebben elkaar ontmoet na het einde van de Nude Tour en voor december 1990 (want toen heeft ze het voor het eerst haar verhaal gedaan). O’Connor heeft het verhaal ook altijd hetzelfde gehouden, wat de geloofwaardigheid vergroot. Prince heeft het verhaal officieel ontkend.

Het verhaal lijkt niet in lijn te zijn met de ervaringen van andere vrouwen waar Prince langdurig mee heeft samengewerkt. Het grote verschil is dat O’Connor niet een door Prince ontdekte artiest is of zich door Prince liet begeleiden. Sterker nog, ze maakte heel duidelijk dat dat niet het geval was (“I don’t work for you. If you don’t like it, you can fuck yourself”). Wie weet hoe dat destijds is gevallen.

Het besluit van de Prince Estate de rechten van Nothing Compares 2 U te onthouden aan de documentaire makers is ronduit kinderachtig. Ook hier geldt dat zij niet weten wat er daadwerkelijk is voorgevallen tussen beide artiesten. Los daarvan, de opmerking “His version is the best” is onjuist.

Sinéad O’Connor – Nothing Compares 2 U – Tranen (video)

Conclusie

Soms worden nummers door anderen beter uitgevoerd dan door de originele artiesten, denk aan Otis Redding’s Respect in de uitvoering van Aretha Franklin, Bob Dylan’s All Along The Watchtower in de uitvoering van Jimi Hendrix (Experience), The Beatles’ With A Little Help From My Friends in de uitvoering van Joe Cocker, Creedence Clearwater Revival’s Proud Mary in de uitvoering van Ike And Tina Turner, Ed Cobb’s Tainted Love in de uitvoering van Soft Cell, Leonard Cohen’s Hallelujah in de uitvoering van Jeff Buckley of The Zutons’ Valerie in de uitvoering van Mark Ronson featuring Amy Winehouse.

Net als Chaka Kahn’s versie van Prince’ I Feel For You, hoort Sinéad O’Connor’s uitvoering van Nothing Compares 2 U ook in dat rijtje. Zowel de uitvoering van The Family als ook de 3 uitgebracht versies onder Prince’ eigen naam kunnen niet tippen aan de versie van O’Connor. Prince schreef het, maar het is O’Connor die het nummer laat leven en het een emotionele ervaring maakt die wereldwijd velen heeft geraakt. In mei 2021 stelde O’Connor in een interview met The New York Times: “As far as I’m concerned, it’s my song”. Ze zit niet ver van de waarheid af.

Ter afsluiting

Wat vind jij van Nothing Compares 2 U? Welke versie heeft jouw voorkeur? Misschien wel de versie van Chris Cornell of die van Aretha Franklin? Laat het weten, ik hoor het graag!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Nothing Compares 2 U: Prince en Sinéad O’Connor. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.

Meer Prince?

• Prince index