Public Enemy – Apocalypse 91…The Enemy Strikes Black

Public Enemy – Yo! Bum Rush The Show, It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back & Fear Of A Black Planet

 Albumgegevens

Beoordeling

Recensie

Het album dat vandaag ook al weer 25 jaar oud is: het laatste fantastische Public Enemy album!

De opdracht waar Public Enemy voor stond was niet simpel. Zie de drie albumhoezen hierboven en verplaats je in de schoenen van Public Enemy. Er moet een vervolg komen op die, bij het verschijnen al klassiek verklaarde, albums.

Na It Takes a Nation of Millions en Fear of a Black Planet, begon Public Enemy aan zijn vierde album. Het geluid van het album zou anders worden dan dat van de voorgangers. Public Enemy stond bekend om de radicale thema’s in hun nummers, wat, met name in de VS, voor nogal wat ophef zorgde. Het was voor het eerst dat een (rap) groep zo nadrukkelijk de zwarte invalshoek verwoordde. De naam van de groep was daarom prima gekozen. Voor een groot deel van het (blanke) publiek waren ze ook een public enemy. Het grappige feit is ook dat Public Enemy op handen werd gedragen door de (overwegend blanke) critici en de verkopen van de albums grotendeels werden veroorzaakt door aanschaf van het blanke publiek.

Terminator X & The Valley of the Jeep Beets

Omstandigheden

In de twee voorgaande jaren was de groep een aantal uit elkaar gegaan en weer bij elkaar gekomen. Professor Griff was, vanwege antisemitische uitspraken uit de groep gezet, weer in genade aangenomen en vervolgens weer uit de groep gezet. Flavor Flav was aangeklaagd voor huiselijk geweld en in het voorjaar van 1991 had Terminator X zijn eerste solo-album uitgebracht, wat de geruchten voedde dat hij de groep zou verlaten. Daarnaast was er een, niet onbelangrijke, wijziging gaande binnen het vaste productie team.

Productie

Werd op voorgaande albums (met name op Fear Of A Black Planet) de revolutionaire boodschap wel eens verbloemd door de muzikale omlijsting, op Apocalypse 91…The Enemy Strikes Black werd de muziek harder, kwader en agressiever. Doordat The Bomb Squad, het succesvolle productie-team achter de Public Enemy sound, zich ging richten op andere projecten (waarvan Ice Cube’s AmeriKKKa’s Most Wanted een eerste voorbeeld was), werd de productie nu gedaan door de Imperial Grand Ministers of Funk. De boodschap komt, mede door de directe muziek, veel duidelijker op de voorgrond. Het album is ook veel duidelijker politiek en is heel gefocust in de woede; gelukkig is het resultaat nog steeds opwindend en indrukwekkend. Absoluut een hoogtepunt in het oeuvre van Public Enemy en de hip-hop als genre.

Voor de release

Public Enemy – Can’t Truss It – Videostills

Voordat het album werd uitgebracht waren er al twee singles verschenen: een remake van It Takes A Nation Of Millions‘ Bring The Noise met thrash-metal groep Anthrax en Can’t Truss It. Met name Can’t Truss It is een meesterwerk op zich. Ook de clip die vergezeld gaat met het nummer, dat de slavernij als onderwerp heeft, laat aan duidelijkheid niets over. Ook een meesterwerk. Dit nummer is een perfect voorbeeld van het hele album: direct, kwaad, oprecht en ook extreem funky. Mijn waardering voor Chuck D. als rapper komt grotendeels ook door dit nummer. De wijze waarop hij zijn teksten uitvoert, en de autoriteit waarmee hij dat doet, is indrukwekkend én zorgt dat je gaat luisteren:

And I judge everyone, one by the one / Look here come the judge / Watch it here he come now

I can only guess what’s happ’nin’ / Years ago he woulda been / The ships captain
Gettin’ me bruised on a cruise / What I got to lose, lost all contact / Got me layin’ on my back

Rollin’ in my own leftover / When I roll over, I roll over in somebody else’s
90 damn days on a slave ship / Count ‘em fallin’ off 2, 3, 4 hun’ed at a time
Blood in the wood and it’s mine / I’m chokin’ on spit feelin’ pain / Like my brain bein’ chained

Still gotta give it what I got / But it’s hot in the day, cold in the night
But I thrive to survive, I pray to god to stay alive / my Attitude boils up inside
And that ain’t it (think I’ll every quit) / Still I pray to get my hands ‘round / The neck of the man wit’ the whip

3 months pass, they brand a label on my ass / To signify / Owned
I’m on the microphone / Sayin’ 1555
How I’m livin’ / We been livin’ here / Livin’ ain’t the word / I been givin’

Haven’t got / Classify us in the have-nots / Fightin’ haves / ‘Cause it’s all about money
When it comes to Armageddon / Mean I’m getting mine / Here I am turn it over Sam
427 to the year / Do you understand / That’s why it’s hard / For the black to love the land

© Public Enemy – Can’t Truss It (1991)

Het album

Public Enemy – Apocalypse 91 The Enemy Strikes Black

The future holds nothing else but confrontation!

Een funky beat en een sirene die blijft loeien. Een geweldige opening van het album met het geweldige Lost At Birth. De toon is gezet, waarna in het korte Rebirth met de tekst These days / You can’t see who’s in cahoots / ‘Cause now the KKK / Wears three-piece suits, alle twijfel teniet wordt gedaan. Dit wordt een uitermate goed album, met teksten die vandaag de dag helaas bijna meer waar zijn dan toen.

Volgend op Rebirth is Nighttrain, dat James Brown samples gebruikt, gevolgd door het hierboven al gememoreerde geniale Can’t Truss It.

Met name qua onderwerpen in de nummers is dit album overduidelijk. Onderstaand een selectie.

De titel van I Don’t Wanna Be Called Yo Niga zegt precies waar het nummer over gaat. Flavor Flav rapt over hoe het N-woord om zich heen grijpt als een soort ziekte. In tegenstelling tot wat in die tijd gebruikelijk was in hip-hop, schold Public Enemy niet tot nauwelijks. Scheldwoorden waren iets van de gangsta-rap: Ice Cube gebruikte het woord fuck en nigger in elk nummer en soms bijna in elke zin. Public Enemy gebruikte andere middelen, waarschijnlijk een van de redenen dat Public Enemy ook nu nog goed beluisterd kan worden. Ice Cube en N.W.A. vind ik soms wat genant (of puberaal) om te horen.

How to Kill a Radio Consultant gaat over de segregatie die op radio-stations werd toegepast, met als resultaat dat rappers en rap-groepen, die echt wat te melden hadden, overdag geen radio-tijd kregen.

By The Time I Get To Arizona, de derde single van het album, is geïnspireerd door de weigering van de staat Arizona om Martin Luther King, Jr.’s verjaardag als nationale feestdag te erkennen. Na een volksraadpleging in de staat blies Evan Meacham, de gouverneur destijds, de feestdag af met de woorden “I guess King did a lot for the colored people, but I don’t think he deserves a national holiday”. Nodeloos te zeggen, maar dit was koren op de molen van Public Enemy en Chuck D. Teksten als What’s a smiling face, when the whole state’s racist? en met name I urinated on the state while I was kicking this song geven goed weer wat Chuck D. van de staat en de gouverneur vond. Alsof de tekst zelf niet genoeg was, is er een clip gemaakt bij het nummer dat helemaal niets meer overlaat aan de verbeelding: Chuck D. speelt dat hij Meacham met een autobom om het leven brengt.

More New At 11 is een verslag van een aantal straat gebeurtenissen. Tekstueel niet zo interessant, maar wel een van de meest funky nummers die Public Enemy ooit heeft opgenomen. De single Nighttrain bevat een mix van More News At 11, die, zo mogelijk, nog funkier is dan het origineel.

One Million Bottle Bags behandelt het grote probleem van alcohol misbruik door een groot deel van de arme, zwarte bevolking in de binnensteden. Het gaat diep in in op de miljoenen die de drank bedrijven investeren in marketing op die specifieke groep, door goedkope drank te produceren.

Shut ’Em Down is gericht tegen (mode) ketens, die hip-hop uitbuiten voor hun eigen winst, zonder daarbij iets te doen voor de bevolking(sgroep) die er voor heeft gezorgd dat hip-hop überhaupt bestond.

De titel van het album verwijst naar twee klassieke films: Apocalypse Now en (Star Wars) The Empire Strikes Back.

Na de release

Public Enemy live

Na het album werd uitgebreid getourd: Tour Of A Black Planet. Het bracht de groep op 30-08-1992 ook naar Paradiso, Amsterdam. Daar moest ik heen. Nog steeds is dat optreden één van de meest opwindende concerten die ik ooit heb bijgewoond. Pure adrenaline! Van de tour werd later een video uitgebracht onder dezelfde naam als de tour.

Hierna werd het minder met Public Enemy, tenminste als album groep. De groep heeft hierna nog een paar klassieke nummers uitgebracht zoals Get Off My BackGive It Up (1994) en He Got Game (1998). Ondanks dat de albums niet meer het niveau van de eerste vier halen, zijn latere albums als Most of My Heroes Still Don’t Appear on No Stamp toch echt de moeite waard.

De eerste vier albums van Public Enemy zijn echter zo onbeschrijflijk goed, opwindend en funky, dat Public Enemy tot in de eeuwigheid het respect dient te krijgen dat ze verdienen: grondleggers en vernieuwers van de hip-hop, die gedurende 4 jaar de beste waren in het genre.