In 1974 debuteert Eno met Here Come The Warm Jets

Eno – Opnamen Here Come The Warm Jets

Inleiding

In 1974 werd het langverwachte debuutalbum van Brian Eno (onder de naam Eno) uitgebracht. Here Come The Warm Jets werd zowel geprezen als niet begrepen.

Brian Eno

Op 15 mei 1948 werd Brian Peter George Eno geboren in Melton, Suffolk, Engeland. Toen hij in 1959 op een katholieke school van de De La Salle Brothers orde zat en zijn vormsel deed, werd zijn volledige naam Brian Peter George St. John le Baptiste de la Salle Eno.

Rond die tijd begon hij te luisteren naar Amerikaanse zwarte R&B, blues en doo wop. In 1964 was Eno’s interesse in kunst en muziek dusdanig gegroeid dat hij lessen ging volgen aan de Ipswich School of Art. Twee jaar later stapte hij over naar Winchester Scool of Art, waar hij in 1969 afstudeerde. Tijdens zijn studie woonde Eno een lezing bij van Pete Townshend (gitarist en componist van The Who), voor Eno het moment dat hij zich realiseerde dat hij muziek kon maken zonder formele training te volgen.

Roxy Music – Eno live 17-03-1973

Roxy Music

Al in 1964 maakte Eno gebruik van een tape recorder, dat hij als instrument inzette. Vanaf 1967 speelde Eno bij vele combo’s met een avant-gardistische insteek. Begin jaren (19)70 streek Eno neer in Londen, ontmoette saxofonist Andy Mackay en voegde zich de glam en art-rock band Roxy Music. Brian Eno kortte zijn naam verder in tot Eno en onder die naam zou hij meewerken aan de eerste twee albums van Roxy Music: Roxy Music en For Your Pleasure. In eerste instantie speelde Eno niet live, maar na een platencontract speelde hij mee op het podium. Alsof zijn VCS 3 synthesizer als niet opvallend genoeg was, kleedde Eno zich flamboyant en gebruikte veel make-up. Dat laatste tot groot chagrijn van Roxy Music voorman Bryan Ferry, die de schijnwerper niet graag deelde.

Na de For Your Pleasure tour kwam op 21 juli 1973 de bevestiging dat Eno Roxy Music had verlaten. Een week later gaf hij zijn eerste interview als solo artiest. Lees de aankondiging van 21 juli en het interview van 28 juli 1973 in hun geheel in het subartikel Roxy Music – For Your Pleasure – Eno Quits Roxy.

Frippertronics

In november 1973 bracht Eno met (King Crimson’s) Robert Fripp het album No Pussyfooting uit, een album waarop Eno experimenteerde met tape delay, waarover Fripp gitaar speelde. De techniek voor dit album kreeg de naam Frippertronics. Het resultaat was de voorbode voor wat Eno later zou doen met zijn ambient platen. In 1975 bracht het duo het album Evening Star uit.

In september 1973 nam Eno zijn eerste echte solo album op in de Majestic Studios in Londen. Hij nodigde 16 gastmuzikanten uit en “got them together merely because I wanted to see what happens when you combine different identities like that and allow them to compete … [The situation] is organized with the knowledge that there might be accidents, accidents which will be more interesting than what I had intended”. Het verhaal gaat dat hij met dans en korte instructies het spel van de muzikanten trachtte te beïnvloeden.

Eno – Here Come The Warm Jets

Here Come The Warm Jets

Op 8 februari 1974 brengt Eno zijn eerste solo album uit. Op Here Come The Warm Jets had Eno eindelijk wat hij wilde, hij had de controle over de muziek, de productie en de presentatie.

Op het album werkte hij samen met alle Roxy Music, met uitzondering van Bryan Ferry. Niet gek dus dat veel recensenten de muziek vergeleken met die band. Het verschil tussen het laatste Roxy Music album Stranded en Here Come The Warm Jets is behoorlijk groot. De experimenteer- en avant-garde-drang op Eno’s soloalbum is alomtegenwoordig en is in bijna elk nummer merk- en hoorbaar. De nummers zijn grillig, maar ook catchy, maar bovenal eigenzinnig. Dat geldt ook voor de teksten, die variëren van bizar tot humoristisch tot associatieve non-teksten.

Ook de productie was opvallend en vernieuwend. Op sommige momenten klinkt het album als een kakofonie van vervormde gitaren en keyboards, vol van complexe soundscapes en haast buitenaardse geluiden. Dit is het resultaat van Eno’s unieke manier van mixen en produceren. Meerdere muzikanten die meespeelden op het album hebben aangegeven dat de muziek op het album in de verste verte niet lijkt op wat er werd opgenomen.

Hoes

Eno’s vriendin, die pottenbakker was, was betrokken bij het ontwerp van de hoes van het album, waarop één van haar theepotten zichtbaar is. De hoes bevat ook een speelkaart waarop een urinerende vrouw is te zien, wat voor velen leidde tot de interpretatie van de albumtitel: de “warm jets” zijn urinestralen. Eno zette die misvatting pas in 1998 recht (zie onder aan dit artikel).

Ontvangst

De ontvangst van Here Come The Warm Jets in de pers was over het algemeen positief. De oorspronkelijkheid van het album werd bewierookt en bewonderd. Ook werden er vraagtekens gezet bij de experimenteerdrift. Was het niet wat erg veel allemaal? Als de recensies negatief waren, waren ze erg negatief. Dan werd het album opgeblazen lucht genoemd, of erger. Het publiek liet het grotendeels afweten, het album haalde de hitlijsten, maar een grote hit werd het zeker niet.

Inmiddels wordt Here Come The Warm Jets gezien als een meesterwerk en is bijna vast onderdeel van allerlei ‘best of all time’ lijsten. En terecht…

Eno – Here Come The Warm Jets – Reclame

Recensie

Here Come The Warm Jets is niet een album dat direct tot iemand’s lievelingsalbums zal behoren. Maar per draaibeurt wordt de schoonheid steeds meer onthuld. De afwisseling op het album is adembenemend, evenals de muzikale omlijsting. Maar hoe is die muziek dan te omschrijven? Avant-pop, art-rock, avant-garde, met invloeden van funk, jaren (19)50 muziek, glam, pré-punk en pré new-wave? Of het helemaal juist is, is de vraag, maar het geeft wel een idee van de diversiteit en de drang tot experiment op het album.

Toegankelijke avant-garde is wellicht de beste omschrijving. Here Come The Warm Jets is een opwindend, modern album, dat zijn tijd ver vooruit was. Het album is voor David Bowie en Roxy Music liefhebbers absoluut verplichte kost. Maar, zoals gezegd, voor iedereen die de tijd neemt is Here Come The Warm Jets een waardevol cadeau dat blijft geven, zelfs na meerdere draaibeurten. Een album dat de rest van Eno’s carrière goed introduceert. Eigenzinnigheid die indruk maakt en Eno’s durf tot experimentatie en innovatie blootlegt.

Nummers

Alle nummers geschreven door Eno, tenzij anders aangegeven.

• Needles In The Camel’s Eye (Eno, Phil Manzanera)
• The Paw Paw Negro Blowtorch
• Baby’s On Fire
• Cindy Tells Me (Eno, Phil Manzanera)
• Driving Me Backwards
• On Some Faraway Beach
• Blank Frank (Eno, Robert Fripp)
• Dead Finks Don’t Talk
• Some Of Them Are Old
• Here Come The Warm Jets

Het album bracht geen singles voort.

Eno – Here Come The Warm Jets – Reclame

Muzikanten

• Brian Eno – zang, keyboards, synthesizer, ‘snake guitar’, ‘electric larynx’, ’treatments’
• Chris “Ace” Spedding – gitaar op Needles In The Camel’s Eye, The Paw Paw Negro Blowtorch
• Phil Manzanera – gitaar op Needles In The Camel’s Eye, The Paw Paw Negro Blowtorch, Cindy Tells Me
• Simon King – percussie op Needles In The Camel’s Eye, Baby’s On Fire, Driving Me Backwards, On Some Faraway Beach, Blank Frank, Here Come The Warm Jets
• Bill MacCormick – bas op Needles In The Camel’s Eye, Blank Frank
• Marty Simon – percussie op The Paw Paw Negro Blowtorch, Baby’s On Fire, Cindy Tells Me
• Busta Jones – bas op The Paw Paw Negro Blowtorch, Cindy Tells Me, On Some Faraway Beach, Dead Finks Don’t Talk
• Robert Fripp – gitaar op Baby’s On Fire, Driving Me Backwards, Blank Frank
• Paul Rudolph – gitaar op Baby’s On Fire, Here Come The Warm Jets, bas op Baby’s On Fire, Driving Me Backwards, Here Come The Warm Jets
• John Wetton – bas op Baby’s On Fire, Driving Me Backwards
• Nick Judd – keyboards op Cindy Tells Me, Dead Finks Don’t Talk
• Andy Mackay – keyboards op On Some Faraway Beach, saxofoon en keyboard op Some Of Them Are Old
• Sweetfeed – achtergrondzang op On Some Faraway Beach, Blank Frank
• Nick Kool & the Koolaids (Eno pseudoniem voor ‘multi-tracking’) – keyboards op Blank Frank
• Paul Thompson – percussie op Dead Finks Don’t Talk
• Lloyd Watson – slide gitaar op Some Of Them Are Old
• Chris Thomas – bas op The Paw Paw Negro Blowtorch

Na Here Come The Warm Jets

Eno plande een tour in met begeleidingsband The Winkies, maar die tour werd afgeblazen, omdat Eno een ingeklapte long had. In november 1974 bracht Eno zijn tweede solo album uit, Taking Tiger Mountain (By Strategy), in 1975 gevolgd door Another Green World.

In december 1975 bracht Eno, voor het eerst onder de naam Brian Eno, zijn invloedrijke album Discreet Music uit, zijn eerste album gevuld met ambient muziekstukken. Zijn eerste ambient album uit zijn Ambient Series werd uitgebracht in maart 1978: Ambient 1: Music For Airports. In februari 1981 bracht Eno alweer een invloedrijk album uit, dit keer samen met David Byrne: My Life In The Bush Of Ghosts.

De carrière van Eno is altijd bijzonder en afwisselend gebleven, tot en met vandaag. Eind 2023 organiseerde Brian Eno voor het eerst in zijn leven een solo tournee. Het bracht hem naar Utrecht, waar ik één van de gelukkigen was en Brian Eno aan het werk heb mogen zien: indrukwekkend.

Productie

Los van zijn vele invloedrijke solo albums en collaboraties is Eno ook bekend geworden als producer. Gezien zijn werk op Here Come The Warm Jets, lag dat ook geheel in de lijn der verwachting. Ook hier bleek Eno een neus te hebben voor albums die veel invloed zouden hebben op de (ontwikkeling van de) (pop)muziek. Hij produceerde onder andere:

• David Bowie – Low, “Heroes”, Lodger en 1.Outside
• Talking Heads – More Songs About Buildings And Food, Fear Of Music, Remain In Light
• Devo – Q: Are We Not Men? A: We Are Devo!
• U2 – The Unforgettable Fire, The Joshua Tree, Achtung Baby, Zooropa

De producties lijst is schier eindeloos.

Eno – Here Come The Warm Jets – Reclame

Eno over Here Come The Warm Jets

Wat vindt Eno zelf van zijn debuutalbum? Hij ging er op in in een interview uit 1998.

What I wanted to do was focus on this new way of making music in the studio, so I started making my own records, which in retrospect sound pretty weird as well. I saw the studio as a place to study sound, invent sound, craft it in ways you couldn’t do with live instruments. The main thing on Needle In The Camel’s Eye, for instance, is Phil Manzanera playing a riff on rhythm guitar; meanwhile, I’m banging his whammy-bar, beating it in rhythm. We did three or four tracks of him and I doing exactly the same thing, so you’re getting four rippling guitars pulsing against one another. That was one of the things I learnt about multitracking at the time: that rather than add different instruments, it was much more interesting to layer the same instrument several times, maybe changing the pitch slightly – you can get some really amazing ringing sounds, and a lot of the tracks on the first album were done that way.

The title Warm Jets came from the guitar sound on the track of that name, which I described on the track-sheet as “warm jet guitar”, because it sounded like a tuned jet. Then I had the pack of playing cards with the picture of that woman in there, and they sort of connected. That was one of the other things that was going on at the time: this idea that music was still tied to some idea of revolution, and that one of the revolutions was a sexual revolution. I wasn’t making a big political point, I just liked having fun with those things. Most people didn’t realise for a long time – it was rather deeply concealed!

Mojo Magazine 55, juni 1998

Ter afsluiting

Wat vind jij van (Brian) Eno en Here Come The Warm Jets? Laat het weten!

Video/Spotify
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: In 1974 debuteert Eno met Here Come The Warm Jets. De A Pop Life afspeellijst op Spotify is ook aangepast.