Live Killers, afscheid van mijn jeugdhelden Queen

Queen - Live 1979 (ayushakti.com)

Queen – Live 1979

Inleiding

In 1979 waren de mannen van Queen mijn grote helden. Muzikale bombast en slim sentiment deden het goed in mijn muzikale beginnende puberbrein. Dat jaar zou het afscheid gaan inluiden van mijn helden. Live Killers was het laatste wapenfeit dat ik bewust op mijn netvlies zou hebben.

Queen

In 1978 had Queen haar laatste album Jazz uitgebracht. Los van de voorspelbare pers reacties, die zeker in het VK vaak vijandig waren, was de ster van Queen nog steeds rijzende. De VS lonkten steeds nadrukkelijker. Het zou nog tot 1980 duren voordat Queen daar echt doorbrak na de release van de Crazy Little Thing Called Love en Another One Bites The Dust singles, maar de tours in de VS werden vanaf 1978 steeds uitgebreider (en succesvoller).

Queen - Pizza Oven (Jazz/Live Killers tour) (diogenescommunications.co.uk)

Queen – Pizza Oven (Jazz/Live Killers tour)

Jazz tour 1978/1979

Nadat de Jazz tour van 18 oktober tot en met 20 december 1978 in de VS met 35 concerten was afgerond, was Europa aan de beurt. De tour, die ook wel de Live Killers tour wordt genoemd, bestond uit 28 shows. Voor bijzonderheden over de tour, zie het subartikel Queen – Live Killers tour – Europa januari-maart 1979.Ā Na Europa werd de tour met 15 Japanse concerten, van 13 april tot en met 6 mei 1979, afgesloten.

De tour was een groot succes. Met name de lichtshow was imposant, waarvan de omvang nog nooit eerder was gezien. Onder de naam Pizza Oven bestond het grootste deel van de lichtinstallatie uit een constructie met maar liefst 320 lampen. De constructie werd tijdens de show getakeld en gekanteld voor optimale effecten. Daarnaast waren er volglichten en een 15 tal spots rondom de gong van Roger Taylor’s drumstel. De installatie kreeg zijn naam vanwege de onvoorstelbare hoeveelheid hitte die het elke avond genereerde.

Helaas was Freddie Mercury’s stem de zwakste schakel tijdens deze tour. Dit was voor het eerst. De opnamen voor het Jazz album waren intensief geweest en waren zo ver uitgelopen dat Mercury onvoldoende tijd had om zijn stem, die hij zeer intensief had gebruikt in de studio, te laten herstellen.

De meerderheid van de concerten van de Europese tournee werden opgenomen. De platenmaatschappij zette Queen onder druk voor nieuw materiaal. Ook al wilde de band het niet echt, er werd een live album uitgebracht. Dat betekende dat de band ook nog veel tijd moest besteden aan de compilatie van een live (dubbel)album. Ondertussen werkte de band ook aan een nieuw album (The Game) en een soundtrack (Flash Gordon).

Queen - Live Killers (spotify.com)

Queen – Live Killers

Live Killers

Op 22 juni 1979 werd het live dubbelalbum Live Killers uitgebracht. Ook al waren er eerdere momenten geweest waarop een live album werd overwogen, Live Killers het was het eerste live album van Queen.

De volgorde van de setlist van de Europese tour werd op onderdelen losgelaten, waarschijnlijk vanwege beschikbare tijd per vinyl kant van de albums. Het betekende helaas ook dat Somebody To Love, Fat Bottomed Girls, If You Can’t Beat Them en It’s Late in hun geheel werden geschrapt.

De band was lang en intensief bezig met het samenstellen van het album en het kiezen van de beste stukken uit de opnamen. Helaas werd niet vastgelegd waar de opnamen vandaan kwamen, wat waarschijnlijk onbegonnen werk was, omdat verschillende opnames werden gebruikt, vaak ook binnen Ć©Ć©n enkel nummer. Zoals gewoonlijk met live albums werden er ook veel overdubs gedaan in de studio. Roger Taylor schijnt in 1979 te hebben gegrapt dat “the only thing live about Live Killers is the bass drum”, wat waarschijnlijk overdreven was, maar het toont wel aan dat er overdubs zijn gedaan, en een behoorlijk aantal ook.

Live Killers was het eerste album dat de band geheel zelf produceerde en mixte. De werkzaamheden vonden plaats in de Mountain Studios in Montreux, de studio die de band onlangs had gekocht.

Zoals te doen gebruikelijk werd het album slecht ontvangen door de (inter)nationale pers, met een paar uitzonderingen. Het tijdsbestek, waar punk net was geweest en new-wave en ska op de deur bonsde, was een live dubbelalbum, met een drum en gitaar solo, weer het ultieme bewijs dat Queen niets meer was dan een volgevreten reliek uit het verleden was, niet in staat haar eigen ego te beteugelen.

Zoals ook gebruikelijk wordt er inmiddels anders gekeken naar alles wat Queen heeft gemaakt en bereikt. Dit geldt ook voor Live Killers. Vandaag de dag wordt het over het algemeen gezien als een oprechte (re)presentatie van een band die destijds op de toppen van haar kunnen een opwindende rock show neerzette, nacht na nacht na nacht.

Queen - Live Killers - Freddie Mercury & John Etchells mixen in de Montreux Studios (brianmay.com)

Queen – Live Killers – Freddie Mercury & John Etchells mixen in de Montreux Studios

Reactie Queen

Queen zelf was niet te spreken over het album, de mix die ze zelf hadden gedaan en hun perfectionisme. Brian May vertelt tijdens een interview uit 1981:

I am never really satisfied with anything I do. I’m a non-conformist. I think the live album was only a testimony of what we were doing on stage at that time. I am somehow unsatisfied, because we had to work hard in every concert and there were serious sound problems to solve. Sometimes the concerts sound very good, but when you listen to the recording you want to kill yourself because of how awful everything sounds. Out of ten or fifteen concerts we recorded, we could only use the tapes of three or four of them to edit Live Killers. Anyway, the sound of live albums is never good. The main reason is that the audience has to be included and the crowd noise affects the instruments. As you may notice, Live Killers is not my favourite album at all.

In het The Guitar Greats boek van John Tobler en Stuart Grundy, dat werd uitgebracht in 1983, ging Brian May in op Live Killers, en live albums in het algemeen:

Live albums are inescapable, really. Everyone tells you you have to do them, and when you do, you find that they’re very often not of mass appeal, and in the absence of a fluke condition, you sell your live album to the converted, the people who already know your stuff and come to the concerts. So if you add up the number of people who’ve seen you over the last few years, that’s very roughly the number who’ll buy your live album, unless you have a hit single on it, which we didn’t. Maybe we chose the wrong one, which was ‘Love Of My Life’ in England and America.

Ook Roger Taylor heeft meermaals aangegeven dat hij geen fan was van Live Killers.

Ten tijde van het 40-jarig bestaan van Queen was de strekking dat Live Killers een eis was van de platenmaatschappij, de band was “under pressure to come up with a live album”. In een interview met Brian May en Roger Taylor in 2020, naar aanleiding van het 40-jarig jubileum van The Game komt Live Killers kort voorbij:

Brian: I can remember labouring over the Live Killers album and mixing it ourselves and we recorded countless concerts.
Roger: Yeah.
Brian: And we insisted on going through every performance and listening to them all and picking them all. I think we should have just have said to someone: “Hey, mix this album”.
Roger: Absolutely, and I don’t think it actually turned out anywhere near as well as it could have done.
Brian: It wasn’t that great, no, that’s right.

Brian May & Roger Taylor, In The Studio with Redbeard, 2020

Het schijnt dat alle bandleden min of meer dezelfde mening waren toegedaan.

Queen - Live Killers - Gatefold (blackvinylbazar.cz)

Queen – Live Killers – Gatefold

Recensie

Ten tijde van de Live Killers uitgave was ik nog fan van Queen, al veranderde er al wel wat. Andere muziek vroeg mijn aandacht steeds nadrukkelijker. De komst van ska en 2-Tone zouden in de tweede helft van 1979 zorgen voor het definitief verleggen van mijn focus, maar Queen zelf maakte het definitief met Crazy Little Thing Called Love, een nummer dat ik hartgrondig haatte; nog steeds overigens.

Maar in juni was de liefde er nog wel. Er zou een dubbelalbum aankomen en ik had geen geld. Mijn zakgeld was onvoldoende, dus wat ga je dan doen? In de omgeving van Noord Holland betekende dat maar Ć©Ć©n ding: werken op het land. In mijn geval bollen rapen. Het jaar daarvoor had ik gewerkt voor een fotocamera en dit jaar moest en zou Live Killers er komen. Een dag werken was genoeg om het benodigde geld bij elkaar te sprokkelen. Ik vermoed dat het album destijds tussen de ʒ 20,- en ʒ 25,- kostte (wat zich vertaalt naar ā‚¬ 33,50 in 2023), wat veel geld was voor een 13-jarige.

Ik herinner me dat ik mijn geld de dag daarna kon ophalen, wat ik deed waarop ik met mijn geld in de hand op mijn fiets naar platenwinkel Diskoland racete. Ik kocht Live Killers en op ging direct naar huis. Thuisgekomen direct kant A opgezet en het avontuur kon beginnen. Het heerlijke proces van luisteren en de hoes onderzoeken ging dan eindelijk van start. De klaphoes was een grote bonus. De binnenhoes stond vol met foto’s van de afgelopen tour, maar bevatte ook oudere foto’s. De binnenhoezen bevatte liner notes, die ik zorgvuldig uitploos. De liner notes zijn in hun geheel opgenomen in het subartikel Queen – Live Killers – Liner notes.

De verpakking was een niet te verwaarlozen onderdeel van de ervaring. Het openklappen van de hoes, de binnenhoezen met de liner notes, het dubbele vinyl met 4 verschillende labels. Wat een genot was dat! Ik kan me nog goed herinneren dat ik de opening van het album al helemaal prachtig vond (de bliksemgeluiden afkomstig van JazzDead On Time). En wat waren die drie censuurpiepjes nou tijdens de introductie van Death On Two Legs? Onlangs ben ik er pas achter gekomen dat het woord “motherfucker” werd gezegd.

Mijn favorieten waren al snel duidelijk: We Will Rock You in de snelle versie, het nummer waar Live Killers mee opent. Let Me Entertain You, Get Down, Make Love, Now I’m Here, Don’t Stop Me Now, Spread Your Wings, Sheer Heart Attack, allemaal even mooi, maar Brighton Rock sprong er echt uit. Ik vond het magisch, met name de dubbele echo die Brian May optimaal inzette in zijn gitaarsolo. Uniek en opwindend. De manier waarop Roger Taylor zijn drums weer laat opkomen na 09:00 was gegarandeerd kippenvel destijds. Ik herinner me uren en uren luisteren naar Live Killers op mijn groen geverfde rieten stoel.

En nu?

Ok, toen vond ik het dus fantastisch allemaal, maar hoe kijk ik nu naar Live Killers? Kort gezegd kan ik me goed vinden in de kritiek die Queen zelf heeft op het album. Maar wat me vooral opvalt is hoe slecht het geluid eigenlijk is. Het klinkt allemaal blikkerig, meer een goede publieksopname, maar zeker geen soundboard kwaliteit. Het is daardoor wel een sfeervol album, maar om het nou onmisbaar te nomen: nee, zeker niet.

Ook muzikaal is er wel wat aan te merken. De medley op kant A is wat plichtmatig, kant B is met 3 ballads wel erg saai, kant C is nog steeds favoriet, kant D is met Tie Your Mother Down en Sheer Heart Attack lekker stevig. Maar over het algemeen blijft toch het slechte geluid mijn voornaamste kritiekpunt op het album.

Ik kan me dan ook niet vinden in de revisionistische mening dat Live Killers als een klassiek jaren (19)70 live album moet worden gekarakteriseerd. Die eer komt albums als If You Want Blood You’ve Got It (AC/DC), Cha Cha (Herman Brood & His Wild Romance), At Budokan (Cheap Trick), Live Evil (Miles Davis), Hot August Night (Neil Diamond), Live (Donny Hathaway), Band Of Gypsys (Jimi Hendrix), Alive! (Kiss), Live! (Bob Marley & The Wailers), Babylon By Bus (Bob Marley & The Wailers), Miles Of Aisles (Joni Mitchell), Live: P-Funk Earth Tour (Parliament), It’s Alive (The Ramones), Viva! Roxy Music (Roxy Music), Live And Dangerous (Thin Lizzy), Live At Leeds (The Who), Rust Never Sleeps (Neil Young & Crazy Horse), Roxy & Elsewhere (Frank Zappa)Ā en In New York (Frank Zappa), om er een paar te noemen, allemaal meer toe.

Queen - Live Killers - Hoes achterkant (discogs.com)

Queen – Live Killers – Hoes achterkant

Nummers

Alle nummers geschreven door Queen, zie bijzonderheden.

Kant A

  • We Will Rock You (Fast) #
  • Let Me Entertain You $
  • Death On Two Legs $
  • Killer Queen $
  • Bicycle Race $
  • I’m In Love With My Car %
  • Get Down, Make Love $
  • You’re My Best Friend *

Kant B

  • Now I’m Here #
  • Dreamer’s Ball #
  • Love Of My Life $
  • ’39 #
  • Keep Yourself Alive #

Kant C

  • Don’t Stop Me Now $
  • Spread Your Wings *
  • Brighton Rock #

Kant D

  • Bohemian Rhapsody $
  • Tie Your Mother Down #
  • Sheer Heart Attack %
  • We Will Rock You #
  • We Are The Champions $
  • God Save The Queen # (arr.)

Geschreven door:
Freddie Mercury $
Brian May #
Roger Taylor %
John Deacon *

Queen - Live Killers - Album labels - Kant A, B, C, D (discogs.com)

Queen – Live Killers – Album labels – Kant A, B, C, D

Nummers per concert

Ook al heeft de band zelf niet bijgehouden welke opnamen van welke shows in welk nummer zijn gebruikt, betekent dat nog niet dat het geheel onduidelijk is. Er zijn verschillende fans geweest die de beschikbare (bootleg) opnamen hebben uitgepluisd om precies uit te zoeken van welk concert de Live Killers opnamen afstammen. Dat heeft geleid tot onderstaande tabel. Een monnikenwerk, dat is pas toewijding!

Muzikanten

  • Freddie Mercury – zang, piano
  • Brian May – gitaar, achtergrondzang
  • Roger Taylor – drums, tamboerijn, timpani, achtergrondzang; zang op I’m In Love with My Car
  • John Deacon – bas, achtergrondzang, triangel
Queen - Live Killers - US promotional press kit 1979 (facebook.com)

Queen – Live Killers – US promotional press kit 1979

Na Live Killers

Queen sloot de jaren (19)70 af met een wereldwijde hit: Crazy Little Thing Called Love, dat op 12 oktober 1979 op single werd uitgebracht. Het was de eerste voorbode voor het album The Game. Het B-kantje in de VS was een live versie van Spread Your Wings, in de rest van de wereld was het We Will Rock You, beiden afkomstig van het Live Killers album.

In november en december 1979 was Queen weer eens op tournee, dit keer alleen op het Britse schiereiland. De Crazy Tour week niet veel af van de Like Killers tour van eerder dat jaar. De twee toevoegingen waren Crazy Little Thing Called Love en een ander nieuw nummer, Save Me. Deze tour was de laatste keer dat de Pizza Oven lichtinstallatie werd gebruikt.

Queen opende de jaren (19)80 met de uitgave van twee singles. De eerste werd uitgebracht op 25 januari 1980, Save Me, dat de Live Killers versie van Let Me Entertain You als B-kantje bevatte. De tweede single was Play The Game, dat op 30 mei 1980 werd uitgebracht. Net als Crazy Little Thing Called Love, waren beide singles voorlopers voor het album The Game, dat op 30 juni 1980 werd uitgebracht.

The Game betekende de doorbraak in de VS. Zowel Crazy Little Thing Called Love als de Another One Bites The Dust singles eindigden op de eerste plaats van de Amerikaanse Billboard hitlijsten. De daaropvolgende tour was een groot succes.

1980 was een druk jaar voor Queen. Naast The Game en de 4 singles die in 1980 werden uitgebracht, werd ook de soundtrack voor de Flash Gordon film eind 1980 uitgebracht. De muziek werd uitgevoerd door Queen. Dat leverde op 24 november 1980 de uitgave van de single Flash op, twee weken later gevolgd door het Flash Gordon album.

Zoals gezegd was Queen voor mij min of meer over na Live Killers. De jaren 19(80) albums die allemaal nog zouden volgen kocht ik niet. Ik luisterde er niet naar en was niet geĆÆnteresseerd. Andere muziek was opwindender, innovatiever en beter. Maar toen was er 13 juli 1985, Live Aid. Queen was heer en meester die dag. Ik was onder de indruk, voor even. De dood van Freddie Mercury zorgde voor een korte opleving, maar het was niet meer hetzelfde, en dat zou het ook nooit meer worden. Maar gedurende de jaren 1975-1979 was Queen mijn band. Live Killers was mijn afscheid en, zeker destijds, het was een afscheid op niveau.

Queen - Live Killers - VS gouden plaat (Freddie Mercury exemplaar) (rockartcollection.com)

Queen – Live Killers – VS gouden plaat (Freddie Mercury exemplaar)

Ter afsluiting

Wat is jouw mening over Live Killers? Laat het weten!

Video
Bij dit verhaal is een video opgenomen. Klik op de volgende link om deze te zien: Video: Live Killers, afscheid van mijn jeugdhelden Queen.

2 reacties

    • Sander van der Linde op 23-06-2024 om 09:28
    • Reageer

    Wat leuk om dit stuk te lezen over het album Live Killers van Queen! Mijn favorieten waren Brighton Rock, Spread Your Wings en Let Me Entertain You. Ik heb Queen veel later leren kennen. Ik denk dat ik jonger ben als jij. Zeker het Live Aid concert was fantastisch, en dat was ongeveer de tijd dat ik Queen leerde kennen (het The Works album).
    Ik vind Queen in de jaren 80 ook minder, met name het A Kind Of Magic album. De hits van dat album zijn voor mij juist de mindere goede songs. Maar bijvoorbeeld het Innuendo album vind ik fantastisch!
    Echt heel leuk om je stukken te lezen. Ook laatst die over Prince! šŸ¤Ž
    Ik hoop nog veel stukken van jou te lezen.

    Groetjes Sander van der Linde

    1. Dankjewel Sander. Ik wens je nog veel leesplezier!

Complimenten/opmerkingen? Graag!