Prince – De 15 beste gitaarsolo’s!

Edward’s top 15 Prince gitaarsolo’s

Prince – Live 1995

Toen Erwin en de rest van de groep een paar maanden geleden een top 15 Prince guitartrax voorstelde, was mijn eerste reactie: nee, lukt niet, veel te moeilijk. Als je dan toch begint te graven, ik voeg eraan toe: pas na geruime tijd, is ’t toch echt wel leuk: regen buiten, YouTube-video’s en concerten naar je tv streamen (zodat ik niet steeds in mijn cd-verzameling van Prince hoef te spitten), luisteren naar de vele verschillende live-uitvoeringen van bekende en minder bekende trax… het riep mooie souvenirs op! En dat is uiteindelijk toch de bedoeling van muziek: memento scheppen.
Er zijn geen grenzen met mijn top 15 gesteld: live, studio, one-offs, unreleased, verborgen juweeltjes, alles is mogelijk. Er was echter één beperking: ik dacht dat het een leuke insteek zou zijn om me te concentreren op enkele van de vergeten trax. Dus geen Purple Rain uit Syracuse 1985, geen extended Computer Blue, zelfs geen 12″ mix Paisley Park of 12″ extended America, allemaal perfect passende voorbeelden voor deze top 15. Echter zijn ze al genoeg benadrukt in eerdere edities van onze top 15. Dus geen zuurkleurige regen te vinden hier. Ik hoop dat het nog steeds leuk blijft voor je om te lezen; en wie weet, misschien ontdek je nog wel een juweeltje. GENIET ERVAN!

1. The Love We Make
   13-09-2009, Salle Garnier, Monaco (concert)
   Eén van mijn favorieten uit de Prince catalogus: The Love We Make van Emancipation (1996). Af en toe is er zo’n nummer wat je bij de keel grijpt, telkens weer, in welke vorm dan ook. The Love We Make is zo’n nummer voor mij. Deze moest dus in elk geval terugkomen in deze top 15, het was alleen nog een kwestie van zoeken naar de beste uitvoering ervan. Alhoewel ik deze live versie van Monaco uit 2009 al jaren in de kast heb staan, merkte ik ‘m een paar maanden geleden weer op via een video op YouTube. Deze versie is simpelweg adembenemend mooi: na een 2 minuten durend intro van alleen de beat, wordt -heel ongewoonlijk- meteen de gitaar ingezet om je mee te voeren in dit majestueus nummer. Het is pas na bijna 4 minuten dat Prince z’n stem inzet. En dan nog 2 minuten later gaat ie los met meevoerende solo’s, de een na de ander, die vervolgens maar liefst 5 minuten aanhouden, tot een vervormde finale met feedback à la Hendrix. 11 minuten later lig je op de grond, helemaal perplex. Het blijft een geweldig nummer, en dit is een waanzinnige uitvoering. De passie van Prince is hier duidelijk voelbaar in elke noot, elke lyric, elke gitaarlick. De scheurende solo’s kerven zich in je ziel.
2. The Ride
   The Undertaker video (live opgenomen op 14-06-1993, Paisley Park Studios, Minneapolis)
   The Undertaker is een niet uitgebracht album van Prince en werd in één take live opgenomen tijdens een repetitie op 14 juni 1993 in Paisley Park Studios. Een release op CD stond gepland in 1994 als extraatje bij magazine Guitar World in november 1994, met een oplage van 700.000 stuks (als we Prince moeten geloven, in een interview uit 1995). De officiële lezing echter is geloof ik nog steeds 1.000 stuks. Warner Brothers kreeg al snel lucht van het project en blokkeerde terstond de release. De eerste batch cd’s die Prince zelf al had laten produceren moesten weer de molen in om alle exemplaren te voorzien van een plastic laag waardoor ze onspeelbaar werden; sommige zijn wel af te spelen, ondanks de coating. En daarmee wederom een echt buitenkansje voor de Prince fanaat dit historisch schijfje op te sporen, na het teruggetrokken Black Album uit december 1987. Er gaan geluiden dat specifiek deze veto van WB Prince deed besluiten om voorlopig alleen nog met het woord “Slave” op zijn wang publiekelijk zijn opwachting te maken.
   OK, nu de inhoud: The Undertaker is aanzienlijk buiten de box van het vriendelijke pop/rockgenre waarin Prince zich normaal tot dan toe begaf, een paar wilde uitstapjes daargelaten. Het leunt robuust op de blues alhoewel de gitaarsolo’s (en dat zijn er heel wat) zich veelal buiten de grenzen van traditionele bluesriffs begeven: soms vloeiend, soms episch, soms scheurend, soms vervormde waanzin. Misschien daarom juist ook zo aantrekkelijk, deze 36 minuten zoals je Prince nog nooit hoorde. Scotty, shake some indeed!
   The Ride: deze opener van de CD is ongekend spannend, opbouwend, verkwikkend. Met geweldige begeleiding op bass van Sonny T en het strakke drumwerk van Michael B. De stem van Prince was die bewuste nacht niet optimaal, misschien dat hij daarom weinig zingt en vooral het werk overlaat aan z’n paarse symbol gitaar. Bewust heb ik gekozen voor deze 11 minuten versie van The Undertaker CD omdat het gitaarwerk je heerlijk om de oren blijft gillen. De live versies van de concerten en aftershows uit die tijd houden er doorgaans namelijk al na 5 minuten mee op, zo ook de officieel uitgebrachte live versie op Crystal Ball (1998). Gaan we niet doen dus.
3. Rave Un2 The Joy Fantastic
   18-08-1988, Paard van Troje, Den Haag (aftershow)
   Een track van de bootleg die de lat legt: de meest essentiële klassieker in elke serieuze Prince collectie. Als je deze niet hebt, ga dan maar effe een rondje fietsen, na een uurtje zijn we dan wel ongeveer uitgevloekt. Met een fenomenale geluidskwaliteit, zeker voor een bootleg, was dit hèt gesprek in de fanatieke Prince gemeenschap begin jaren 90. Met een gerust hart kan ik zeggen: het beste wat Prince ooit aan de nachtelijke uurtjes heeft toevertrouwd, dit optreden in ons eigen Paard van Troje te Den Haag. De setlist die avond betreft lange geïmproviseerde jams, verbluffende blues/jazz-covers die moeiteloos worden gemixt met volledig nieuwe vertolkingen van een paar van zijn eigen klassiekers.
   Deze embryo versie van Rave Un2 The Joy Fantastic is de maar liefst 16 minuten (!) durende afsluiter van het optreden in ’t Paard van Troje. Beginnend als een vrij eenvoudige edoch funky jam, waarin hij het publiek vraagt mee te ‘raven’, lijkt de track na zo’n 10 minuten te eindigen. Echter volgen er dan nog 6 minuten lang toegiften met knalharde, moordende gitaarsolo’s waar Carlos Santana en Jimi Hendrix trots op zou zijn. Echt ontzagwekkend! Legendarisch!
4. Just My Imagination
   18-08-1988, Paard van Troje, Den Haag (aftershow)
   En nog een track van Paard van Troje boot: de door Prince epische vertolking van Just My Imagination van The Temptations uit 1971 in deze set is opmerkelijk te noemen, met een meeslepende en krijsende gitaarsolo van maar liefst 4 minuten. Prince op zijn fysiek en artistiek hoogtepunt. Zijn zelfvertrouwen en showmanschap zijn nog nooit zo duidelijk geweest als hier. Echt verbijsterend.
5. Beautiful Strange
   26-07-2011, Melkweg, Amsterdam (aftershow)
   Come on, we moeten ook beetje optredens in eigen land promoten, de derde in de rij al in mijn lijst. En alweer zo’n mooie track van Prince die wat meer aandacht verdient: Beautiful Strange. Officieel uitgebracht op Rave In2 The Joy Fantastic (2001), hier in een live uitvoering in de Melkweg/Amsterdam in de nacht van 26 juli 2011. Prince kwam die zomer veel op bezoek in Nederland, maar liefst 6 keer (!) (zie ook Colonized Mind @ North Sea Jazz). De gitaar feedback in het begin van het nummer lukt hier niet helemaal geloof ik, echter blijft het een geweldig nummer, waarin Prince veel dik aangezet gitaarwerk laat horen. Het is genieten met deze knallende “strangely beautiful” 11 minuten.
6. Temptation
   Studio versie (Around The World In A Day album)
   Ehm ja, wellicht niet verwacht maar dit blijft een grote favoriet van mij: Temptation, de hekkensluiter van het album Around The World In A Day uit 1985. Ik herinner me nog heel goed dat ik de plaat kocht op de dag dat ie uitkwam: gelukkig verwachtte ik niet direct een Purple Rain deel II. Nee, ik wilde verrast worden, ik wilde meegesleept worden in zijn reis… en dan is dit is wel dè plaat om dat te doen! Vaak aangehaald als Prince’s Sgt. Pepper, neemt het je inderdaad mee in een trip. Experimenteel, veelkleurig, psychedelisch, hallucinogeen om maar een paar woorden te noemen om de plaat te omschrijven. En het slotnummer Temptation vervult de rol van 8 minuten puur overdreven krankzinnigheid. Prince klonk nog nooit zo bombastisch als op deze track (in de studio, bedoel ik dan), met scheurende gitaren, uitzinnig drumwerk en vocalen die alle kanten op vliegen. Inclusief dialoog met God (gebruikt in de Purple Rain toer) waarin laatstgenoemde even uitlegt wat het het verschil is tussen liefde en seks. Alle ingrediënten voor een succesnummer aldus (ironisch bedoeld). Maar toch: heilig & zalig!
7. Peach
   24-11-1995, MTV awards (TV optreden)
   De allereerste MTV Europe Music Awards vond plaats op 24 november 1994 bij de Brandenburger Tor, Berlijn/Duitsland, vijf jaar na de val van de Berlijnse Muur. Met een leuk introotje (track: Let’s Get Funky) als ie door de gangen naar het podium loopt, kondigt Tom Jones ‘m aan met alleen een gouden symbool in z’n hand. We zijn in Prince historie al aanbeland in het tijdperk dat hij met het woord “Slave” op z’n wang publiekelijk optreedt. Vandaar dat hij in de beginspeech George Michael peace wenst, die net als Prince ook al overhoop ligt met z’n platenmaatschappij. Er volgt een speelse versie van Peach met diverse heerlijke gitaarsolo’s, eindigend met een instrumentaal gedeelte van Chaos And Disorder. Peach is een nummer wat ik gewoonweg zalig en swingend vind, een track die mij elke keer weer, zeker live, weet mee te nemen. En dus moest ie terugkomen in deze top 15.
8. Motherless Child
   22-11-1999, Séptimo (TV optreden)
   Prince geeft een miniconcertje op 22 november 1999, op bezoek bij het televisieprogramma Séptimo van de Spaanse TV-zender 2-TVE. Daar komt deze versie van Motherless Child vandaan. Een traditional uit het jaar 1850 dat Prince weet te verwerken tot een geweldig emotioneel opus met fenomenaal gitaarwerk, sterk aangezette vocalen, en dat alles op de beat van Love Thy Will Be Done. Larry Graham speelt een heerlijk partijtje bas op deze versie, dat mag niet onbenoemd blijven.
9. Bambi
   Studio versie (Prince album)
   De absolute showstopper van de tweede LP van Prince uit 1979. Net als I’m Yours van For You (1978) het enige rocknummer op de plaat. Voorlopig hield hij dus vast aan een formule, ik denk om niet in een bepaald hokje geplaatst te worden door de critics. Specifiek koos ik voor de studioversie uit 1979 vanwege de hoge spontaniteit die deze versie met zich meebrengt wat ik vaak mis in de latere live versies.
   Het verhaal van Bambi: Normaal krijgt Prince altijd wel het meisje maar hier ligt een uitdaging van een andere orde: Prince probeert Bambi, een lesbienne, met hulp van een stevig aangezet gitaargeluid, aan te zetten om het toch eens met een man te proberen. Eigenlijk wel heel grappig als je bedenkt, dat ie ’t probeert met zo’n hoog falset stemmetje. Hoe dan ook, LHBT issues stonden toentertijd nog niet op de politieke agenda in vergelijk met vandaag de dag, zullen we maar zeggen. Zou jij het niet eens met een man proberen, Prince? Lijkt me wel een geinige film.
10. Colonized Mind
    10-07-2011, North Sea Jazz Festival, Ahoy, Rotterdam (concert)
    De zomer van 2011: regulier concert, 2x Melkweg en nog eens 3x Prince op het North Sea Jazz Festival, Rotterdam. Deze laatste 3 midden in de nacht weliswaar, want zijn concerten waren op het laatste moment toegevoegd, naast de al bestaande headliners die de avonden op NSJ reeds vulden. Drie avonden achter elkaar vond ik een beetje teveel van het goede, dus ik koos de middelste uit. En laat dat nou meteen de beste van de drie zijn geweest qua tracklisting: de meeste gitaartrax die avond. Goed gekozen, Eddy. De eerste nacht was minder spannend en oorverdovend qua geluid, begreep ik achteraf. Dat vond ik trouwens de tweede nacht ook nog; het geluid was nog steeds erg hard. Maar goed, zoals ik al eens in 1998 aangaf na een concert in Utrecht (23 december): op de bootleg klinkt alles beter. Overigens vallen de drie nachtconcerten NSJ met name op vanwege het vele obscure materiaal dat wordt gespeeld, te afwijkend om een label toe te kennen als reguliere concerten.
    Ik dacht met Colonized Mind wederom eens de aandacht te vragen voor een minder bekende track van Prince. Verschenen in 2009 op het album Lotusflow3r, is dit een live versie van die 2e nacht in Rotterdam in de zomer van 2011. Je wordt meegevoerd naar een andere emotionele plek via een paar kenmerkende door Jimi Hendrix geïnspireerde wendingen op gitaar. Een zalig nummer, ook in de studioversie op het album Lotusflow3r trouwens.
11. Santana medley
    09-06-1994, Glam Slam, Miami (concert)
    Toegevoegd aan Prince’s setlist vanaf 1994, en een vaste waarde in zijn live optredens gedurende de jaren 90, bracht hij vaak hulde aan één van zijn gitaarhelden met zijn Santana medley, een mengeling van vier tracks: Jungle Strut, Batuka, Soul Sacrifice en Toussaint L’Overture. Prince zei ooit dat Santana meer invloed heeft gehad op zijn gitaarspel dan b.v. Jimi Hendrix (van wie je in deze top 15 een paar referenties kunt lezen). Ik weet niet zeker of ik het zo zie…
    De Miami shows van juni 1994 hebben een hoog spontaan karakter waarbij Prince louter nieuw materiaal speelt. De ruzie met WB is in volle gang en Prince heeft voor nu het oud materiaal onder het etiket Prince voorlopig in de ban gedaan. Het was vooral een creatieve periode: veel nieuwe muziek wat ook voor de fan een nieuw tijdperk inluidde. En we genoten met volle teugen, effe geen paars gekleurde zure regen meer. Zoek deze versie van het Santana medley maar eens op YouTube op: Prince pakt hier namelijk heerlijk uit.
12. Creep
    26-04-2008, Coachella Festival, Indio, Empire Polo Field (concert)
    Een hoogst ongebruikelijke connectie: Radiohead en Prince. In 2008 speelt Prince als headliner op het Coachella festival in Californië. Alwaar hij plots (en eenmalig) een cover speelt van Radiohead’s track Creep. Alhoewel … volgens zijn bijbel der geheelonthouding van scheldwoorden, werd het “Liar”; het woord “Creep” werd nooit gevocaliseerd. En kort daarna kon iedereen de spookachtige versie-die-je-omverblaast bewonderen op diverse sociale media. Alhoewel … Prince liet de video meteen weer verwijderen “want het kon enkel en alleen live ten volste beleefd worden”. Thom Yorke, zanger van Radiohead, riep Prince een maand later op zijn optreden weer vrij te geven “want het is ons nummer”. Want wie heeft nou werkelijk de rechten? Het bleef stil aan de andere kant. Alhoewel… tot zeven jaar later. Een superfan zette in oktober 2015 de video van 8 minuten weer online, met aantoonbare toestemming van Radiohead. De officiële account van Prince tweette tot 2x toe een link naar de video, tot ieders verbazing. Het was allemaal OK ditmaal dus.
    Dat gezegd hebbende: luister eens naar deze versie van Creep. Hij gaat hier lekker tekeer met zijn Little Red Fenderette.
13. Purple House
    Rave Un2 The Year 2000 DVD (live opgenomen op 18-12-1999, Paisley Park Studios, Minneapolis)
    Van de Rave Un2 The Year 2000 dvd. Mooie uitgesponnen versie van de Hendrix’ klassieker Red House, die Prince doorgaans omdoopt tot Purple House. Start rustig en bluesy maar pakt na 7 minuten uit in een episch scheurende finale.
14. Something In The Water (Does Not Compute)
    07-04-1985, Orange Bowl, Miami (rehearsal)
    13 minuten Prince & The Revolution in rehearsal voor het allerlaatste concert van de Purple Rain tour. Met de heerlijk typisch zwaar aangezette drumpartij uit die periode. Begint eerst met het langzaam inkomen van diverse instrumenten, dan minutenlang getoeter van Eric Leeds, en vanaf het 7 minuten punt begint Prince zijn (naar ik mag aannemen) witte Cloud gitaar tot andere hoogten te brengen, en dat maar liefst zo’n 6 minuten lang. Something In The Water lijkt in deze uitvoering geenszins op de spaarzame versie van het 1999 album, het is hier een verrassende rocktrack geworden. Trouwens, best grappig als je bedenkt dat Something In The Water werd gerepeteerd in de middag maar nooit in het concert werd gespeeld (überhaupt nooit op de Purple Rain toer).
15. I’m Yours
    Studio versie (For You album)
    Van het debuut For You uit 1978, is dit laatste nummer van die LP een absolute showtopper: gestoken in een Funkadelic jasje, heerlijk toegankelijke gitaarriffs, en zijn typerende falset stem. Op sommige plekken verdwijnen jammerlijk genoeg de vocalen wel een beetje in de mix, met name in het begin. Het nummer swingt daarentegen tot het eind wel heerlijk weg, 5 minuten lang. Het valt alleen al op omdat de rest van de LP, waarop Prince elk instrument zelf bespeelt, behoorlijk clean cut is. Ik verwacht met de bedoeling om niet als louter een nieuw soul artiestje, of in welke box dan ook, weggezet te worden. Luister dan ook hier naar een ambitieuze Prince. Met nog niet eens de volledig gerealiseerde songwriting talenten van later, Prince was tenslotte pas 19 jaar oud, is deze rocktrack een duidelijke verwijzing naar latere kunsten. Prince was zich in elk geval wel al bewust van zijn omgeving, muzikaal gezien: (gitaar)bands als Van Halen, Aerosmith en Kiss waren toen een big deal in de USA.

Een epiloogje: eigenlijk heb ik nog flink zitten twijfelen over het nummer Billy. Een onuitgebrachte track, geïmproviseerd tijdens een repetitie in 1983. Prince leert hier de akkoorden van het later uitgebrachte Strange Relationship (1987, Sign O’ The Times) aan zijn band. Het is voornamelijk Prince die zo’n 45 minuten stevig de gitaar ter hand neemt, met een paar geïmproviseerde teksten. Maar tegelijkertijd is het ook wel wat ondefinieerbaar in tegenstelling tot de 15 nummers hierboven. Toch deze kleine voetnoot voor Billy. Misschien een sentimenteel iets: Billy stond op de allereerste bootleg die ik kocht eind jaren 80.